EU tìm ra biện pháp mới ngăn khí đốt Nga chảy sang Hungary và Slovakia

[Romano]

Liên minh châu Âu (EU) đang chuẩn bị thông qua một dự luật liên quan đến việc chấm dứt nhập khẩu khí đốt Nga của Hungary và Slovakia, động thái được đánh giá là cứng rắn hơn sau nhiều năm tồn tại khác biệt quan điểm trong khối.Theo tờ Politico ngày 20/10, sau ba năm tranh luận và thỏa hiệp, các nước thành viên EU dự kiến sẽ ủng hộ dự luật cấm nhập khẩu khí đốt Nga vào Hungary và Slovakia, bất chấp lập trường phản đối của hai quốc gia này.

Kể từ khi Nga phát động chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine năm 2022, EU đã triển khai nhiều biện pháp nhằm giảm sự phụ thuộc vào năng lượng từ Moskva. Khối gần như loại bỏ hoàn toàn dầu thô, than đá và phần lớn khí đốt của Nga, đưa thị phần khí đốt từ mức 45% xuống khoảng 13%. Tuy nhiên, Hungary và Slovakia nhiều lần bày tỏ quan ngại, cho rằng việc cắt giảm nhanh chóng có thể ảnh hưởng đến an ninh năng lượng cũng như gây áp lực lên chi phí của người tiêu dùng.

Một số chuyên gia cho rằng mức độ rủi ro có thể không lớn như lo ngại. Trong khi đó, giới chức từ một số quốc gia thành viên khác cho rằng việc tiếp tục duy trì nhập khẩu khí đốt Nga sẽ làm chậm nỗ lực chung của EU trong việc giảm sự phụ thuộc vào nguồn cung từ Moskva. Bộ trưởng Năng lượng Lítva (Lithuania) Zygimantas Vaiciunas nhấn mạnh đây là thời điểm EU cần khẳng định ý chí chính trị thống nhất.

Khác với các gói trừng phạt trước đây đòi hỏi sự đồng thuận tuyệt đối, dự luật lần này được xây dựng dưới hình thức biện pháp thương mại, chỉ cần đa số đủ điều kiện để được thông qua. Điều này đồng nghĩa Hungary và Slovakia không thể sử dụng quyền phủ quyết để ngăn chặn.

Trong bối cảnh đó, Thủ tướng Slovakia Robert Fico tuyên bố sẽ phản đối các biện pháp trừng phạt mới của EU nếu không có sự điều chỉnh về lệnh cấm khí đốt. Ngoại trưởng Hungary Peter Szijjarto cũng cho rằng dự luật sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến an ninh năng lượng, ổn định kinh tế và chi phí sinh hoạt của người dân trong nước.

Một số phân tích cho rằng tác động thực tế có thể ở mức kiểm soát được. Theo chuyên gia năng lượng Tamas Pletser thuộc Ngân hàng Erste, giá khí đốt trong khu vực có thể tăng từ 5-10% trong trung hạn, song nếu áp dụng các biện pháp như giảm phí trung chuyển, mức tăng có thể được hạn chế đáng kể. Hungary hiện cũng đang tìm kiếm các nguồn thay thế như khí hóa lỏng (LNG) từ Tây Âu và Hy Lạp, đồng thời phát triển dự án khai thác mới tại Romania dự kiến vận hành từ năm 2027.

Ủy ban châu Âu khẳng định dự luật được thiết kế nhằm đảm bảo cân bằng giữa mục tiêu an ninh năng lượng và tác động lên giá cả. Một quan chức EU nhận định rằng các quốc gia thành viên đã có thời gian để chuẩn bị cho sự đa dạng hóa nguồn cung và việc giảm dần nhập khẩu khí đốt Nga.