Khủng hoảng về nguồn nước sinh hoạt đang đe dọa trầm trọng Iran, quốc gia vừa trải qua 5 năm hạn hán cộng thêm nhiều thập kỷ kiểm soát nguồn nước kém cỏi, ít hiệu quả. Nhiều vấn đề khác có thể phát sinh ra từ tình trạng này.
Người dân Iran đổ xô đi mua bồn để dự trữ nước. (Ảnh: New York Times)
Một số hồ dự trữ nước ngọt sâu nhất của Iran giờ đã co rút lại giống như những cái ao nông. Áp lực nước tại một số thành phố tụt thấp đến mức vòi nước tại các tòa nhà chung cư khô khốc hàng tiếng đồng hồ. Người dân đổ xô đi tìm bồn chứa nước lớn nhỏ hoặc cho tích trữ từng chút nước. Trong khi đó, nhiệt độ cao đến mức có nơi ở Iran vào tháng 6/2025 vừa qua đạt đến mức 65 độ C.
Iran đang ở trong cuộc khủng hoảng thiếu nước sinh hoạt nghiêm trọng cùng với thiếu hụt điện năng trong nhiều tháng đã dẫn đến tình trạng bị cắt điện trên khắp đất nước. Sau cuộc chiến 12 ngày với Israel và Hoa Kỳ vào tháng 6, người dân Iran hiện lại phải đối mặt với cuộc sống khó khăn, thiếu thốn các nhu yếu phẩm, nay lại bị thiếu... nước uống.
Tuần vừa qua, chính phủ Iran cho công bố cho thấy rằng, nhiều hồ dự trữ nước, đặc biệt là những hồ cung cấp nước uống cho thủ đô Tehran, đã bị cạn khô. Nguồn nước cung cấp cho Tehran dự báo sẽ bị cạn kiệt trong vài tuần nữa, theo các viên chức. Giới chức Iran đang kêu gọi dân chúng phải giảm mức tiêu thụ nước.
Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian mới đây có phát biểu trong buổi họp nội các:
"Khủng hoảng nước nghiêm trọng hơn những gì được nói ra hôm nay. Nếu chúng ta không quyết định ban bố tình trạng khẩn cấp vào lúc này, chúng ta sẽ đối mặt với tình hình không thể cứu vãn trong tương lai. Chúng ta không thể tiếp tục sống như thế này mãi".
Iran vốn có xu hướng bị nạn hạn hán kéo dài. Tổng thống Pezeshkian thừa nhận rằng, yếu kém cỏi trong chính sách quản lý nguồn nước sẽ càng làm trầm trọng thêm vấn đề này. Biến đổi khí hậu cũng gây thêm khó khăn cho Iran.
Khủng hoảng nước tại Iran hiện nay đã lên đến cấp độ rất nghiêm trọng khiến cho chính phủ Iran phải cho đóng cửa tất cả văn phòng và dịch vụ công cộng ở Tehran cũng như ở hơn 24 thành phố trên cả nước vào hôm 23/7/2025. Những nơi này cũng cho thực hiện kỳ nghỉ cuối tuần kéo dài 3 ngày để làm giảm số lượng tiêu thụ nước và điện.
Nữ phát ngôn viên Fatemeh Mohajerani của chính phủ Iran cho biết, các thành phố sắp tới có thể thực hiện việc cho đóng cửa tương tự một hoặc hai lần mỗi tuần. Bà đề xuất người dân tăng cường
"đi nghỉ".(?)
Công ty Nước sạch và nước thải tại Tehran đã cho công bố trong tuần qua rằng, họ đã cho giảm áp lực nước xuống mức thấp như vậy tại Tehran, một thành phố với 10 triệu dân, nơi có nhiều người sống và làm việc trong các tòa nhà cao tầng. Do áp lực nước thấp, nước không chảy nổi lên tầng 2 của các tòa chung cư này.
Mực nước tại đập Amir Kabir, chuyên cung cấp nước ngọt cho Iran, đã giảm xuống mức thấp nhất trong lịch sử. (Ảnh: New York Times)
Một số cư dân Tehran khi trả lời phỏng vấn cho biết, nước rỉ từng giọt từ vòi nước, khiến cho họ rất khó khăn trong xối vr65 sinh toilet hoặc rửa bát đĩa và giặt quần áo. Cư dân cho biết, ở các khu kế bên, việc cung cấp nước đã bị cho ngưng trong 48 tiếng đồng hồ.
Nhiều người dân và ban quản trị tòa nhà đổ xô đi mua bồn chứa, hi vọng sẽ tích trữ chút ít nước để cầm cự qua giai đoạn khan hiếm sắp tới. Vị quản lý một tòa cao tầng ở khu Elahiyeh cho biết, tòa nhà này đã bước sang ngày thứ 3 hoàn toàn không có nước. Vị này kể rằng khi tòa nhà có được một bồn chứa nước, thì việc cung cấp nước này chỉ kéo dài trong 2 tiếng đồng hồ. Sau đó ban quản lý tòa nhà tìm cách mua nước từ một xe tải nước nhưng cuối cùng lại phát hiện ra nước ở đó đã bị nhiễm nước biển, không phù hợp cho uống hoặc tắm.
Nafiseh, một giáo viên 36 tuổi, đặt câu hỏi về chiến lược dự trữ nguồn nước ngọt. Cô kể lại, mẹ của cô đã phải dành nửa căn bếp để chứa các chai lọ nước lớn nhỏ nhưng điều này cũng không cải thiện nhiều được tình hình thiếu nước sinh hoạt.
Hamidreza Khodabakhshi, người đứng đầu Liên minh kỹ sư nước tại tỉnh Khuzestan (miền Nam Iran) khi trả lời phỏng vấn qua điện thoại, có nói như sau:
"Cần phải có biện pháp cải cách đồng thời trong việc quản trị điện và nguồn nước".
Giới chuyên gia về môi trường cho hay, tình trạng này xảy ra còn do tình trạng phát triển đô thị quá mức và sự cạn kiệt nước ngầm do các hoạt động sản xuất nông nghiệp và xây dựng quá nhiều đập nước. Iran còn cho dẫn nước theo đường ống tới các khu vực sa mạc ở miền Trung để cung cấp cho các ngành kỹ nghệ tiêu tốn nhiều nước như ngành sản xuất thép của chính phủ.
Bộ Năng lượng Iran cho hay, số lượng mưa hàng năm tại Iran trong 5 năm qua đã giảm từ khoảng 279 mm xuống dưới 152 mm, gây ra tình trạng bị hạn hán tồi tệ nhất trong 50 năm qua. Trong khi đó, Mohammad Sadegh Motamedian, Thống đốc tỉnh Tehran, cho biết tại 4 đập cung cấp nước uống cho thủ đô, các hồ trữ nước đã giảm xuống chỉ còn 14% công suất.
Những mảnh đất ẩm ướt phì nhiêu nay cũng đã biến thành nơi đầy bão cát và bụi, giếng nước thì cạn khô.
Saeed, ông chủ một hãng kỹ nghệ ở Tehran nhớ lại mình đã từng bơi lội trong nhiều hồ như vậy hồi còn nhỏ nhưng ngày nay những hồ này có thể lội qua dễ dàng vì có quá ít nước.
Tình trạng bị thiếu nước khiến cho mùa màng và gia súc cũng chết dần, đồng thời gây ra tình trạng sụt lún của đất nền ở nhiều nơi, như ở Tehran có những nơi lún xuống đến 30 cm trong một năm.
