Nguy cơ “vùng chết”

Với phong trào nuôi trồng thủy sản rất phát triển theo hướng thâm canh và bán thâm canh, những năm qua hàng trăm hộ dân các thôn Nghĩa Hạ, Nghĩa Xuân… xã Nghĩa Trung, huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang đã đổi đời và trở nên giàu có.


Nhưng sau khi UBND tỉnh Bắc Giang có quyết định quy hoạch nghĩa trang nhân dân thành phố Bắc Giang trên diện tích của xã Nghĩa Trung, "làng triệu phú" sẽ thành "vùng chết" nếu dự án được triển khai.

Làng triệu phú

Chúng tôi có mặt tại thôn Nghĩa Hạ, xã Nghĩa Trung vào đúng vụ thu hoạch thủy sản của các hộ dân. Anh Phạm Công Minh, 39 tuổi, một trong những hộ nuôi trồng thủy sản lớn ở thôn Nghĩa Hạ cho biết: "Với diện tích trên 10ha ao đầm, gia đình tôi tập trung nuôi các loại cá thương phẩm như: trôi, trắm, mè… ngoài ra, tôi cũng tập trung vào các loại cá đặc sản như: cá rô phi đầu vuông, cá rô đồng và ba ba gai. Sản lượng cá thương phẩm mỗi năm đạt khoảng trên chục tấn; cá rô đồng và rô đầu vuông từ 8 - 10 tấn; còn lại khoảng 1.000 con ba ba gai thương phẩm và sản xuất ba ba gai giống cung cấp cho bà con trong và ngoài tỉnh. Trừ chi phí đầu tư về con giống, thức ăn và công, gia đình có lãi từ 1 - 1,2 tỉ đồng". Anh Minh cho biết thêm, hiện căn nhà 3 tầng anh vừa xây năm ngoái cũng là nhờ nuôi trồng thủy sản.

Qua tìm hiểu, cả thôn Nghĩa Hạ có trên 80 hộ nuôi trồng thủy sản với diện tích hơn 40ha ao đầm, do vậy thu nhập chính của người dân trong thôn chủ yếu dựa vào nuôi trồng thủy sản. Ông Bùi Như Đạo, trưởng thôn Nghĩa Hạ cho biết: "Với diện tích nuôi trồng thủy sản lớn, mỗi năm thôn Nghĩa Hạ và các thôn khác tại xã Nghĩa Trung xuất ra thị trường phía Bắc từ 150 - 250 tấn cá thương phẩm các loại, thu lợi hàng chục tỉ đồng, đó là chưa kể đến các hộ nuôi trồng các loại đặc sản như: ba ba gai, cá trắm đen…

Ông Đạo đánh giá: "Tại thôn Nghĩa Hạ, không chỉ anh Minh mà còn nhiều hộ nhờ nuôi trồng thủy sản đã thoát nghèo và giàu lên nhanh chóng. Các hộ thu nhập từ 300 - 500 triệu/năm phải kể đến như hộ: Nguyễn Văn Bích, Hoàng Văn Hùng, Trần Văn Phượng, Nguyễn Văn Một,… phần lớn các hộ này đều có diện tích nuôi trồng thủy sản từ 2 - 3ha". Nhưng ông Đạo lo ngại, nếu dự án nghĩa trang nhân dân thành phố Bắc Giang đưa về xã Nghĩa Trung, sẽ để lại những hậu quả lâu dài về mặt kinh tế và môi trường tại đây.

Anh Phạm Công Minh đang thu hoạch cá rô phi đầu vuông.

Nguy cơ thành "vùng chết"

Theo Chi cục Thuỷ sản (Sở Nông nghiệp và PTNT tỉnh Bắc Giang), mấy năm gần đây, nuôi trồng thuỷ sản tương đối thuận lợi bởi đầu ra ổn định. Lợi ích từ nuôi trồng thuỷ sản đã khiến nông dân chú trọng đầu tư giống mới có năng suất, chất lượng cao, qua đó hình thành nhiều "làng cá" nổi tiếng có diện tích nuôi thả lớn được chuyển đổi từ trà cấy lúa một vụ không ăn chắc.

Tuy nhiên, với dự án xây dựng nghĩa trang nhân dân thành phố Bắc Giang tại xã Nghĩa Trung, "làng cá" ở thôn Nghĩa Hạ, Nghĩa Xuân đang đứng trước nguy cơ thành những "làng chết". Người dân lo ngại khi nghĩa trang được đưa vào sử dụng, hàng trăm mối hàng của họ sẽ "tẩy chay" hàng của xã Nghĩa Trung; đó là chưa kể đến những quan ngại về mặt nguồn nước, không khí tại đây sẽ bị ảnh hưởng lâu dài.

Ông Bùi Như Đạo bức xúc: "Việc đưa nghĩa trang về xã Nghĩa Trung là không hợp lí. Xã Nghĩa Trung lại là vùng trũng, là đầu nguồn của dòng sông Thương, chỉ cách nhà máy xử lí nước sạch thành phố chừng 3km; ngoài ra, với hàng trăm diện tích nuôi trồng thủy sản đang đem lại nguồn lợi kinh tế cho người dân, nếu đưa nghĩa trang về vùng này sẽ ảnh hưởng liên hoàn đến rất nhiều mặt. Tôi nghĩ các ngành chức năng và UBND tỉnh cần xem xét, đánh giá lại toàn bộ những vấn đề trên một cách hợp lí và cụ thể để đưa ra quyết định quy hoạch nghĩa trang, không nên vội vàng mà để lại những hậu quả nghiêm trọng sau này".

Hiện tại, để khuyến khích mở rộng diện tích nuôi cá thâm canh, những năm gần đây, UBND tỉnh Bắc Giang đã đầu tư kinh phí hỗ trợ xây dựng cơ sở hạ tầng cho hàng chục dự án nuôi trồng thuỷ sản tại các huyện như: Lạng Giang, Việt Yên, Hiệp Hoà, Tân Yên, Lục Nam, Yên Dũng… Đồng thời, hàng năm trích ngân sách từ 150-200 triệu đồng xây dựng các mô hình nuôi cá giống mới chất lượng cao, tập huấn chuyển giao kỹ thuật nuôi cá thâm canh, tổ chức hội thảo đầu bờ để nông dân học tập và nhân rộng. Tuy nhiên, với việc ban hành quyết định quy hoạch xây dựng nghĩa trang nhân dân thành phố Bắc Giang tại xã Nghĩa Trung những người chăn nuôi thủy sản tại đây đang lo ngại về một "vùng chết" trong tương lai.

Hồng Quý