Vietbf.com Đài Loan sẽ tổng động viên hơn 10 triệu người quyết tử chiến với Trung Cộng để bảo vệ độc lập. "Toàn bộ người dân Đài Loan kiên quyết phản đối chính sách 'một quốc gia, hai chế độ' [của Trung Cộng]", lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn khẳng định cứng rắn. Người Đài Loan quyết tử chiến với giặc Trung Cộng chứ không chịu đầu hàng, bà Thái Anh Văn nói. Hiện nay dân số Đài Loan khoảng 23 triệu và trong số này có 10 triệu người có khả năng huấn luyện làm binh lính.
Trong khi Đài Loan có một đội quân khoảng 300 ngàn thường trực thì Trung Cộng là 2 triệu. Mặc dù quân số ít nhưng độ tinh nhuệ của Đài Loan với vũ khí tối tân sẽ khiến Trung Cộng không dễ đánh bại.
Ngoài ra số người đã từng được huấn luyện quân sự ở Đài Loan là khá cao, có thể đưa vào ngay lập tức hơn 2 triệu người dự bị vào quân đội, ngang ngửa với Trung Quốc. Đài Loan cũng có khoảng 2000 xe tăng (TQ 9000), hơn 4000 xe thiết giáp (TQ 4800), hơn 800 máy bay (TQ 3000) 307 trực thăng (TQ 800).
Theo thứ hạng thế giới, Đài Loan có sức mạnh quân đội đứng thứ 18 trên thế giới, TQ thứ 3.
Bà Thái Anh Văn tuyên bố Đài Loan sẵn sàng đàm phán với Trung Quốc đại lục, nhưng chỉ với tư cách là chính quyền dân chủ. Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 31/12/2018 đã chính thức ký phê chuẩn đạo luật Asia Reassurance Initiative Act ARIA (Sáng kiến Tái bảo đảm Châu Á) nhằm tái xác lập vị thế của Mỹ trong khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương và hỗ trợ Đài Loan phòng thủ trước Trung Quốc.
Đạo luật tái khẳng định lập trường của Mỹ về việc ngăn cản và đối phó với sự bành trướng của Trung Quốc ở Thái Bình Dương và củng cố quan hệ đối tác quân sự với Đài Loan. Phía Mỹ cho biết sẽ tiếp tục đánh giá các nhu cầu của Đài Loan và sẽ tiếp tục bán vũ khí cho hòn đảo theo đúng quy định trong các đạo luật về quan hệ với Đài Loan, nhấn mạnh động thái này nhằm hỗ trợ an ninh cho hòn đảo và bảo vệ hòa bình cũng như ổn định ở eo biển Đài Loan.
Từ khi bà Thái Anh Văn trở thành lãnh đạo Đài Loan vào năm 2016, Trung Quốc ngày càng đẩy mạnh chiếc dịch cô lập vùng lãnh thổ này. Hiện Đài Loan chỉ có 17 đồng minh, so với con số 22 đồng minh hồi năm 2017.
Vào ngày 1.1.1979, Trung Quốc tuyên bố kết thúc tình trạng thường xuyên nã pháo vào những đảo Đài Loan kiểm soát gần Trung Quốc và ngỏ lời kết nối liên lạc giữa hai bên sau nhiều thập niên thù địch. Dù các kết nối cá nhân, liên quan văn hóa và kinh doanh giữa hai bên vẫn được thắt chặt cho đến ngày nay, nhưng vẫn chưa có một hiệp ước hòa bình nhằm kết thúc tình trạng thù địch.
"Chúng tôi hy vọng cộng đồng quốc tế sẽ đánh giá sự việc nghiêm túc và có thể lên tiếng ủng hộ, giúp đỡ chúng tôi", bà Thái phát biểu trước báo giới ở Đài Bắc ngày 5-1-2019, khi đề cập tới lời cảnh báo dùng vũ lực để "thống nhất" của Bắc Kinh. Trong tuyên bố ngày 5-1, bà Thái nói rằng nếu cộng đồng quốc tế không ủng hộ nền dân chủ của vùng lãnh thổ này, thì "chúng tôi có thể phải hỏi rằng liệu đâu sẽ là nơi kế tiếp?".
Đài Loan là một nền dân chủ tự trị và trên thực tế đã hoạt động như một quốc gia độc lập kể từ năm 1950, khi chính phủ theo chủ nghĩa dân tộc Trung Quốc bị lực lượng cộng sản đánh đuổi ở Đại lục và chạy sang hòn đảo này. Năm ngoái, Trung Quốc cũng buộc các hãng hàng không và khách sạn nước ngoài liệt kê Đài Loan là một phần của Trung Quốc trên trang web của họ.
Theo các tài liệu học tập của Trung Quốc mà các chuyên gia Tây phương có được, khi tấn công Đài Loan, quân đội Trung Quốc dự trù sử dụng hỏa lực tên lửa áp đảo, trên không, trên biển để nhanh chóng hủy diệt các công sự phòng thủ của đối phương, vô hiệu hóa các đại đơn vị ngay từ phút đầu tiên. Cùng lúc, gián điệp đặc công xâm nhập từ trước sẽ ra tay ám sát tổng thống Thái Anh Văn, phá hoại hệ thống truyền tin và giao thông, biến tàn quân thành rắn mất đầu.
Giai đoạn hai sẽ là chiến dịch vượt eo biển với hàng chục ngàn tàu lội nước, thương thuyền của tư nhân chở một triệu quân đổ bộ. Cũng theo dự kiến, trong vòng một tuần lễ Đài Bắc sẽ thất thủ. Tuần thứ hai, ban hành thiết quân luật, biến hải đảo thành tiền đồn đối phó với cuộc phản công của quân đội Mỹ và Nhật Bản.
Tuy nhiên, nếu đánh thật, quân đội Trung Quốc sẽ gặp một kịch bản khác vì ba yếu tố thiên thời, địa lợi, nhân hòa không hội đủ.
Theo chuyên gia địa chính trị Đông Á Tanner Green trên mạng Slate.fr, trở ngại đầu tiên là Trung Quốc không thể ra tay bất ngờ. Bởi vì để vượt eo biển, mỗi năm chỉ có tháng Tư và tháng Mười là sóng yên gió lặng. Chuyên gia Mỹ Ian Easton, (tác giả quyển sách The Chinese Invasion Threat : Taiwan’s Defense and American Strategy in Asia) nhận định Mỹ, Nhật và Đài Loan biết quân đội Trung Quốc chuẩn bị động binh trước đến 60 ngày và biết nơi nào là mục tiêu của tên lửa trước 30 ngày.
Như vậy, Đài Loan có đủ thời giờ di dời các cơ quan chỉ huy trọng yếu, tăng cường phòng thủ, bắt nhốt gián điệp, gài thủy lôi và mìn, phân tán mỏng lực lượng võ trang và phân phát vũ khí cho 2,5 triệu quân trừ bị. Chưa hết, hàng triệu công nhân Trung Quốc làm việc ở các công ty Đài Loan sẽ bị sa thải và mất lương. Nhân viên hoạt động tại Đài Loan bị cấm gửi tiền về quê khi Trung Quốc khai hỏa.
Ở mặt tây của Đài Loan, 13 bãi biển thuận tiện cho đối phương đổ bộ đã được chuẩn bị phòng thủ từ lâu. Tuy trong thời bình, hàng loạt đường hầm kiên cố đã được xây dựng nối kết với những kho vũ khí, kho lương thực dưới mặt đất. Trên các mỏm núi là rừng cây gai. Hầu hết các nhà máy hóa học của Đài Loan tập trung ở vùng duyên hải sẽ là những lò phun hơi ngạt khi cần.
Những tàu đổ bộ nào không bị tiêu diệt trên biển sẽ đưa lính vào « mê hồn trận» tân thời : hàng hàng cây số lưới sắt bén như dao cạo, những móc câu, dây kẽm gai, chông sắt, tường thép chống tăng cùng với trùng trùng container và xe phế thải.
Tất cả các con đường và địa điểm đổ bộ, chuyển quân đã được ghi tọa độ. Mỗi tòa cao ốc, mỗi khu phố sẽ biến thành một « quần đảo trên bộ » kéo quân Hoa lục vào chiến tranh thành phố.
Thiên thời và địa lợi không có, Trung Quốc còn bị thiếu yếu tố nhân hòa. Hơn ai hết, ban lãnh đạo Bắc Kinh xem Đài Loan là cái gai phải nhổ, vì hải đảo là một nền dân chủ đúng nghĩa và xứng đáng ở châu Á, theo Mathieu Duchatel, chuyên gia Pháp thuộc viện ECFR. Trung Quốc biết rõ phe muốn thống nhất với Hoa Lục không bao giờ đủ đa số để lên cầm quyền. Một kết quả thăm dò ý dân công bố ngày hôm nay, ba ngày sau lời đe dọa của Tập Cận Bình, cho thấy 84% dân Đài Loan khước từ sống chung với chế độ Hoa lục.
Điều mà Đài Bắc cần được trấn an để không mất tinh thần là sự hỗ trợ của Mỹ về chiến lược và vũ khí. Điều này vừa được tổng thống Donald Trump đáp ứng. Với John Bolton làm cố vấn an ninh quốc gia Mỹ , Đài Loan có người bạn vô giá. Ngay sau khi Tập Cận Bình đọc xong « thông điệp gửi đồng bào Đài Loan », chủ nhân Nhà Trắng ký đạo luật « Sáng kiến Tái Bảo đảm Châu Á » (ARIA) đã được Quốc Hội biểu quyết một tháng trước : cho phép bán vũ khí cho Trung Hoa Dân Quốc để đối phó với các đe dọa hiện tại và tương lai từ Cộng Hòa Nhân Dân Trung Hoa.
Theo trang tin Asia Times, Hải quân Đài Loan đã công bố đoạn video trên internet, cho thấy tên lửa chống hạm siêu âm mới Hùng Phong 3 (Hsiung Feng-3) được phóng từ tàu hộ vệ Tuo Chiang.
Tên lửa hành trình chống hạm Hùng Phong 3 sử dụng cả động cơ nhiên liệu rắn và lỏng, có thể tấn công các mục tiêu trong khoảng cách từ 30 - 400 km. Vũ khí này là biến thể mới nhất của dòng tên lửa được Đài Loan phát triển từ những năm 1970.
Tao thấy lũ ba-que tin tức hồi đó tràn lan BBC, CBS, ABC, NBC, vv...vvv có bưng bít gì đâu; nên vừa mới nghe phong thanh bị VC hù tắm màu là chỉ biết vứt hết súng ống vô thùng rác, và cắm đầu cắm cổ mà chạy... chạy... và chạy..... Tới 44 năm sau cũng éo dám quay đầu lại nghía... Nhục nhã quá mà!!!! Tiên sư cha chúng nó!!!!
Tao thấy lũ ba-que tin tức hồi đó tràn lan BBC, CBS, ABC, NBC, vv...vvv có bưng bít gì đâu; nên vừa mới nghe phong thanh bị VC hù tắm màu là chỉ biết vứt hết súng ống vô thùng rác, và cắm đầu cắm cổ mà chạy... chạy... và chạy..... Tới 44 năm sau cũng éo dám quay đầu lại nghía... Nhục nhã quá mà!!!! Tiên sư cha chúng nó!!!!
không gì nhục hơn cõng rắn cắn gà nhà, nhận giặc làm cha giết anh em người quen thân thuộc. tại sao không như hàn và đức. sống cách biệt xem ai hơn ai.
không gì nhục hơn cõng rắn cắn gà nhà, nhận giặc làm cha giết anh em người quen thân thuộc. tại sao không như hàn và đức. sống cách biệt xem ai hơn ai.
DM Đéo có rảnh rang làm mấy thứ đó... Lạy lục giao không đất đai cho VC thì nó ngu gì không lấy mậy.... DM "Danh dự" lũ bay đâu? "Trách nhiệm" đâu? "Tổ quốc" đâu? Tiên sư cha 1 lũ hèn nhát, đốn mạt....!!!!! Tiên sư bố lũ "đào ngũ trước địch quân"....!!!! Mẹ kiếp!!!
DM Đéo có rảnh rang làm mấy thứ đó... Lạy lục giao không đất đai cho VC thì nó ngu gì không lấy mậy.... DM "Danh dự" lũ bay đâu? "Trách nhiệm" đâu? "Tổ quốc" đâu? Tiên sư cha 1 lũ hèn nhát, đốn mạt....!!!!! Tiên sư bố lũ "đào ngũ trước địch quân"....!!!! Mẹ kiếp!!!
giao không gì ở đây, chỉ có v+ dâng đất nhượng biển cho tàu+ để lấy vũ khi giết anh em thôi.
Tạ Duy Anh: Vài chuyện nhỏ tí về Đài Loan
Những chuyện lớn về Đài Loan như GDP cao hàng đầu châu Á, là trung tâm cung cấp chip cho thế giới... thì hầu như ai cũng đã biết qua. Tôi có thói quen đến đâu cũng dành sự quan tâm tìm hiểu những chuyện nhỏ nhặt, gắn với đời sống và thói quen hàng ngày của người dân. Ví dụ tôi để ý, ở Đài Loan, từ già đến trẻ, đều rất thích được người khác yêu cầu giúp đỡ. Tôi từng thấy một cụ ông đi cả cây số để "chỉ đường" cho khách, mặt rạng ngời hạnh phúc.
Đây là lần thứ hai tôi đến Đài Loan. Lần trước chỉ loanh quanh Đài Bắc và Đài Trung, hai thành phố phát triển nhất. Lần này đến thẳng Đài Nam, thành phố được xem là "nghèo" nhất nước.
Tuy nhiên ấn tượng từ sáu năm trước, về một đất nước Đài Loan thanh bình, bao dung, an toàn, sạch sẽ, người dân tốt bụng, hạnh phúc thì vẫn không thay đổi.
Trên đường đi đến điểm du lịch Thánh Sơn, huyện Nam Đầu, nơi tưởng niệm những anh hùng của Đài Loan, cách Đài Nam 150 km, tôi ghi nhanh lại vài điều trông thấy, nghe kể và trải nghiệm.
Hệ thống đường giao thông vẫn không tìm thấy điểm gì để chê, với mạng lưới kết nối dày đặc rất tiện lợi, mà lại đầy chất thơ và tạo cảm giác an tâm cho những người từ phương xa đến.
Ví dụ đoạn đường chúng tôi qua có bốn làn xe cho cả hai chiều, thua cao tốc Hà Nội-Hải Phòng một làn. Tuy nhiên mặt đường không lượn sóng, không có gờ ở những vị trí cống ngầm chạy ngang bên dưới, hoặc có thì cũng không đáng kể, điều có vẻ rất "khó thực hiện" ở Việt Nam? Hệ thống biển báo, vách ngăn chống ồn, khả năng thoát nước mưa, trạm dừng nghỉ... thì thuộc loại cực tốt. Trạm dừng nghỉ trên đường cao tốc Đài Loan tôi mới chỉ thấy ở châu Âu.
Có thu phí quý vị ạ. Phí được tính giảm dần theo quãng đường. 20 km đầu free. Từ 20 km trở lên đến 60 km, mỗi km khoảng 1000 đồng tiền Việt. Nếu đi trên 100 km đến 200 km, thì quy đều mỗi cây cho cả quãng đường là 700 đồng.
Ví dụ, từ Hà Nội xuống Hưng Yên, nếu đi trên cao tốc Đài Loan, không tính tiền. Đi tiếp đến Hạ Long khoảng 150km, phí đường cho ô tô con (xe lớn thu phí mức cao hơn chút) tầm 105.000 đồng, bằng một nửa mức thu hiện tại của Việt Nam.
Theo lời kể của thạc sĩ, nhà dịch thuật Lù Việt Hùng, người đã sinh sống và thành rể Đài Loan hơn 20 năm, thì cặp vợ chồng nào đẻ một con, thị trưởng thành phố li xì ngay 10 triệu đồng. Đẻ đứa thứ hai, lì xì 15 triệu đồng. Từ đứa thứ ba trở đi, lì xì 20 triệu đồng. Sinh đôi hay ba thì cứ mức đó nhân với số con.
Vẫn theo Hùng, bất kể đứa trẻ nào sinh ra và sống ở Đài Loan, không phân biệt quốc tịch bố mẹ, từ 0 đến 6 tuổi, đều được nhà nước trợ cấp tiền sữa, bỉm... khoảng 5-6 triệu đồng một tháng. Xe ô tô nào mà có chở trẻ con, đến mọi điểm đỗ đều có chỗ đỗ riêng và tất nhiên free.
Khi sản phụ đến kì sinh nở, chỉ cần đăng kí thời gian, địa điểm, đúng giờ bác sĩ phải có mặt và trong thời gian lưu tại bệnh viện hầu như mọi thứ miễn phí. Nói hầu như, vì bố mẹ vẫn phải trả một khoản nhỏ. Ví dụ, vợ Lù Việt Hùng phải đẻ mổ, được ở trong phòng riêng đầy đủ tiện nghi cho cả người nhà, sau năm ngày, tổng chi phí phải trả khoảng 10 triệu đồng. Còn lại kệ xác bảo hiểm đi mà lo nốt phần lớn còn lại.
Nông dân Đài Loan, với mức đóng bảo hiểm không đáng kể, cứ từ 65 tuổi trở lên, đều có trợ cấp, gọi là lương hưu cũng được. Mức hiện tại ở thành phố Đài Nam là 5,5 triệu đồng một tháng, quy ra tiền Việt.
Riêng chuyện xuất bản sách, thì cứ như chuyện bịa. Không ai phải xin giấy phép xuất bản. Nhà nước không kiểm soát nội dung. Nhưng xin mã ISBN thì bắt buộc. Mà là mã sống, chứ không phải mã hình thức, tức là có thể tra cứu toàn bộ thông tin về cuốn sách. Thời gian xin nhiều nhất 3 ngày và không phải nộp một xu nào.
Chính phủ Đài Loan đang khuyến khích mảng sách giấy, vì thế hiện tại, ngoài miễn thuế thu nhập đánh trên mỗi cuốn sách căn cứ giá bán, họ luôn chờ để hỗ trợ tác giả xuất bản cũng như phát hành.
Ví dụ, bạn có bản thảo tiểu thuyết "Mối chúa" hoặc "Đất mồ côi", phản ánh hiện thực hoặc lịch sử đất nước, nhà nước cực kì hoan nghênh và bạn hãy cho chính quyền biết dự định xuất bản, số lượng, để họ hỗ trợ thêm về tài chính và tạo điều kiện quảng bá. Ngoài ra có rất nhiều quỹ văn hóa, quỹ văn học... luôn chờ bạn yêu cầu để tiếp sức.
Điều bắt buộc duy nhất là bạn phải nộp hai cuốn sách mỗi loại cho Thư viện quốc gia.
Thực lòng, riêng chuyện này, tôi rất muốn và cứ cầu mong đó là... CHUYỆN BỊA!
Chả hiểu sao...
Giáo sư, nhà thơ Tưởng Vi Văn, người cực kỳ yêu quý Việt Nam, tổ chức cho chúng tôi tới thăm bảo tàng văn học Đài Nam. Một không gian thực sự ấn tượng về mặt kiến trúc, nhưng ấn tượng nhất với tôi có lẽ là bức ảnh một nhà văn ngồi bên cửa sổ sáng tác. Bên ngoài là bầu trời cao rộng, mây trắng thanh thản bay, tượng trưng cho tự do. Nhưng ngồi phía bên trong cửa sổ, bóng ông nhà văn nhìn từ phía sau thì như muốn thu người lại, vì ý thức rất rõ xung quanh ông có vô số những cặp mắt đang bí mật theo dõi. Ông có thể bị tố cáo, bị tống vào tù bất cứ lúc nào, bởi những điều mình viết.
Hóa ra trước khi bất cứ ai ở Đài Loan cũng có quyền sáng tác và xuất bản, như một quyền tự do không thể bàn cãi và bất khả xâm phạm như những gì tôi đã viết, quốc gia này từng có một quá khứ kiểm duyệt đáng hổ thẹn.
Chế độ độc đảng của Tưởng Giới Thạch và sau đó là Tưởng Kinh Quốc luôn run sợ trước tiếng nói của sự thật, cảnh giác với những ám chỉ về cái ác, những tư tưởng hướng đến tự do. Vì thế họ kiểm soát văn nghệ sỹ và kiểm duyệt tác phẩm của họ rất gắt gao và tạo ra không ít bi hài. Một từ, một câu thơ, một hình tượng, thậm chí một cái tên đồng âm với vấn đề nhạy cảm, cũng bị quy cho tội "Bôi xấu chế độ".
Giờ đây cái quá khứ ấy được trưng ra trước thanh thiên bạch nhật theo một cách sắp đặt mang tính tố cáo và có giá trị như tư liệu lịch sử. Xung quanh mỗi cuốn sách, mỗi không gian sáng tạo đều luôn được bao bọc bởi những bóng đen hắc ám đầy tính khủng bố. Người viết không chỉ bị theo dõi, mà còn bị vấy bẩn, bị đe dọa tinh thần, bị hành hung bằng bạo lực.
Ai trực tiếp thực hiện điều đó?
Chúng là lũ cảnh sát tư tưởng (lời của George Orwell), mật thám văn hóa. Chúng là lũ hậu kiểm đốn mạt có amidan và thùy não ở hậu môn. Chúng là bầy chỉ điểm hèn hạ. Chúng là vô số cộng tác viên tại các nhà xuất bản, nhà in, tòa soạn báo, quán bar nơi các văn nghệ sỹ hay tụ tập. Và bao trùm lên tất cả là cái chế độ coi các quyền cơ bản của người dân như tự do ngôn luận, tự do phổ biến quan điểm, tự do sáng tác và hưởng thụ nghệ thuật... là những thứ nguy hiểm cho quyền cai trị bất chính của họ.
Tuy người Đài Loan đã tha thứ cho quá khứ, nhưng họ sẽ không quên. Việc họ trưng bày những hiện vật, hình ảnh về thời cấm đoán, đàn áp sáng tạo, không phải để trả thù, mà để truyền đi thông điệp: Quốc gia này dứt khoát đoạn tuyệt với phần quá khứ ô nhục ấy.
P/S: Khi tôi đang viết những dòng này, thì nghe tin hàng triệu người dân Cu Ba đang xuống đường, điều cũng suýt xảy ra ở Đài Loan bốn thập kỷ trước, không phải do đói khát, mà vì bị tước đoạt tự do. Ngày đó, ở vào phút chót, Tưởng Kinh Quốc (người mà ông Lý Quang Diệu ca ngợi hết lời), thay vì đàn áp khốc liệt với lực lượng hùng hậu được chuẩn bị, đã nghe thấy TIẾNG GỌI CỦA LỊCH SỬ, nên dừng tay đúng lúc. Và đảng Dân Tiến, đảng hiện đang cầm quyền ra đời, cùng với một đất nước Đài Loan thịnh vượng, tự do, đầy lòng vị tha như ngày nay chúng ta chứng kiến.
Không biết những người Cu Ba đang đòi điều gì trước: Cơm áo hay tự do? Có lẽ cả hai.
Tác giả: Joseph S. Nye, Jr./ Đỗ Kim Thêm dịch
Nhiều sự việc thay đổi kể từ thập niên 1970 khi Richard Nixon và Mao Trạch Đông nghĩ ra công thức "một Trung Quốc" cho sự dị biệt của họ đối với quy chế Đài Loan. Nhưng nếu kết hợp với các biện pháp khác để tăng cường việc răn đe chống lại bất kỳ hành động xâm lược bất ngờ nào, chính sách này trong 50 năm qua vẫn có thể giúp cho việc gìn giữ hòa bình.
Liệu Trung Quốc có thể cố tấn công Đài Loan vào năm 2027 không? Philip Davidson, Tư lệnh mãn nhiệm của Bộ Tư lệnh Ấn Độ - Thái Bình Dương của Mỹ, nghĩ như vậy hồi năm 2021 và gần đây ông đã tái khẳng định việc đánh giá của mình. Nhưng liệu Hoa Kỳ và Trung Quốc có định sẵn cho cuộc chiến trên hòn đảo này không, đó là một vấn đề khác. Trong khi nguy hiểm là có thật, một kết quả như vậy không phải là không thể tránh khỏi.
Trung Quốc coi Đài Loan là một tỉnh nổi loạn và là tàn dư của cuộc nội chiến Trung Quốc trong thập niên 1940. Mặc dù mối quan hệ Mỹ-Trung đã được bình thường hóa vào thập niên 1970, Đài Loan vẫn là một điểm gây tranh cãi. Tuy nhiên, một công thức ngoại giao trên giấy tờ để giải quyết các bất đồng đã được tìm thấy: Người Hoa ở cả hai bờ eo biển Đài Loan đồng ý rằng, chỉ có "một Trung Quốc". Đối với người Mỹ, việc từ chối công nhận bất kỳ lời tuyên bố độc lập nào về mặt pháp lý của Đài Loan sẽ bảo đảm rằng, mối quan hệ của hòn đảo với lục địa sẽ được giải quyết bằng đàm phán, không phải bằng vũ lực. Tuy nhiên, Trung Quốc không bao giờ loại trừ việc sử dụng vũ lực.
Trong nhiều năm, chính sách của Mỹ được gọi là "sự mơ hồ chiến lược", nhưng nó có thể được mô tả tốt hơn là "răn đe kép". Mỹ muốn ngăn chặn Trung Quốc trong việc sử dụng vũ lực, nhưng cũng ngăn chặn Đài Loan khiêu khích Bắc Kinh bằng cách tuyên bố tình trạng độc lập chính thức. Điều đó có nghĩa là, [Mỹ] cung cấp cho Đài Loan các vũ khí để tự vệ, nhưng không đưa ra lời bảo đảm chính thức về an ninh, vì điều đó có thể cám dỗ cho Đài Bắc tuyên bố độc lập.
Do đó, khi tôi đến thăm Bắc Kinh vào năm 1995 với tư cách là một quan chức trong chính quyền Clinton và được hỏi, liệu Hoa Kỳ có thực sự mạo hiểm chiến tranh để bảo vệ Đài Loan không, tôi đã trả lời rằng điều đó có thể, mặc dù không ai có thể chắc chắn. Tôi chỉ ra rằng, vào năm 1950, Ngoại trưởng Hoa Kỳ Dean Acheson đã tuyên bố Triều Tiên nằm ngoài vành đai quốc phòng của chúng tôi. Tuy nhiên, trong vòng một năm, Trung Quốc và Mỹ đã giết hại lẫn nhau trên bán đảo Triều Tiên. Bài học lịch sử là, Trung Quốc không nên gây mạo hiểm.
Năm sau, sau khi tôi rời chính phủ, tôi được yêu cầu tham gia một nhóm cựu quan chức lưỡng đảng đến thăm Đài Loan. Chúng tôi đã gặp Tổng thống Trần Thuỷ Biển, là người có chuyến thăm "không chính thức" trước đây tới Mỹ, đã gây ra một cuộc khủng hoảng, trong đó Trung Quốc bắn tên lửa ra biển và Mỹ triển khai các tàu sân bay ra ngoài khơi của Đài Loan. Chúng tôi đã cảnh báo ông Trần rằng, nếu ông tuyên bố độc lập, ông không thể trông cậy vào sự hỗ trợ của Mỹ. Đó là "sự mơ hồ chiến lược".
Trong nửa thế kỷ, bất chấp sự khác biệt về cách giải thích, công thức "một Trung Quốc" và học thuyết mơ hồ chiến lược của Mỹ đã gìn giữ hòa bình. Nhưng hiện nay, một số nhà phân tích đang kêu gọi sự rõ ràng hơn về chiến lược trong việc bảo vệ Đài Loan. Họ lưu ý rằng, Trung Quốc trở nên mạnh mẽ hơn nhiều so với năm 1971 hoặc năm 1995 và nước này đang phản đối mạnh mẽ hơn đối với các giai đoạn như chuyến thăm Đài Loan của Chủ tịch Hạ viện khi đó là Nancy Pelosi vào năm 2022.
Thêm vào tiềm năng cho tình hình bất ổn, hai tổng thống gần đây nhất của Đài Loan thuộc đảng Dân Tiến, mà họ chính thức ủng hộ tình trạng độc lập, và các cuộc thăm dò dư luận cho thấy rằng, hầu hết người Đài Loan không tự coi mình là người Trung Quốc. Liệu việc răn đe kép vẫn còn tác dụng không?
Về phần mình, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã đưa ra bốn lời tuyên bố, cho thấy, ông sẽ bảo vệ Đài Loan nếu Trung Quốc sử dụng vũ lực. Nhưng mỗi lần [ông Biden tuyên bố], Nhà Trắng đều "làm rõ" rằng Mỹ không thay đổi chính sách của mình.
Do đó, chính quyền đã cố gắng tăng cường khả năng răn đe quân sự để chống lại một cuộc tấn công của Trung Quốc, trong khi không kích động cho Trung Quốc đi vào một hành vi rủi ro hơn, bằng cách đặt vấn đề về chính sách "một Trung Quốc". Mục tiêu là kéo dài hiện trạng vô thời hạn. Liệu việc này sẽ hữu hiệu? Theo Henry Kissinger, người làm trung gian trong việc bình thường hóa hồi thập niên 1970, Mao Trạch Đông đã nói với Richard Nixon rằng, Trung Quốc có thể đợi một thế kỷ cho việc thu hồi Đài Loan.
Nhưng Tập Cận Bình, nhà lãnh đạo hiện nay của Trung Quốc, có vẻ như thiếu kiên nhẫn hơn nhiều. Mối quan tâm chính của ông ta là kiểm soát đảng Cộng sản Trung Quốc và bảo đảm đảng CSTQ tiếp tục kiểm soát Trung Quốc. Mặc dù một cuộc xâm lược Đài Loan thất bại có thể gây nguy hiểm cho cả hai phe, một lời tuyên bố độc lập của Đài Loan cũng có thể khiến ông [Tập] cảm thấy bị đe dọa ở trong nước và sẵn sàng chấp nhận các rủi ro lớn hơn. Lời nói của các quan chức nhà nước có thể ảnh hưởng đến sự cân bằng tinh tế này.
Nhưng trong ngành ngoại giao, các hành động có ý nghĩa lớn nhất và có một số hành động mà Mỹ có thể thực hiện để tăng cường việc răn đe. Vì một hòn đảo có 24 triệu dân không bao giờ có thể đánh bại một quốc gia với hơn một tỷ dân về mặt quân sự, Đài Loan phải có khả năng kháng cự đủ mạnh để làm thay đổi sự tính toán của Tập Cận Bình. Người ta phải làm cho Tập hiểu rằng, ông ta không thể thực hiện một sự đã rồi nhanh chóng.
Để đạt được điều đó, Đài Loan không chỉ cần máy bay và tàu ngầm tiên tiến, mà còn cần các tên lửa có thể được giấu trong hang động để tồn tại lâu dài hơn trong cuộc tấn công đầu tiên của Trung Quốc. Nó phải trở thành một con nhím mà không sức mạnh nào có thể nuốt chửng nhanh gọn được. Là một hòn đảo cách bờ biển Trung Quốc 100 dặm (161 km), Đài Loan được hưởng lợi từ một con hào rộng lớn khiến cho một cuộc xâm lược trở nên khó khăn. Nhưng vùng biển này cũng có nghĩa là Trung Quốc có thể thực thi một cuộc phong tỏa hải quân để buộc Đài Loan phải khuất phục.
Do đó, Đài Loan cần tăng cường dự trữ lương thực và nhiên liệu, Mỹ và các đồng minh phải nói rõ rằng, họ sẽ không tôn trọng việc phong tỏa của Trung Quốc. Điều đó có nghĩa là, bố trí các hệ thống quân sự của Mỹ ở Nhật, Úc và Philippines có thể vươn tới Đài Loan trong vòng một tuần. Điều này sẽ làm giảm sự mơ hồ trong khả năng răn đe của Mỹ. Đồng thời, Mỹ không nên từ bỏ các đặc điểm cơ bản của việc răn đe kép.
Ngăn chặn một cuộc chiến đòi hỏi phải cho Trung Quốc thấy rằng, Mỹ và các đồng minh có khả năng bảo vệ Đài Loan, và nhắc nhở các nhà lãnh đạo của hòn đảo rằng, việc tuyên bố độc lập về mặt pháp lý sẽ là sự khiêu khích và không thể chấp nhận được.
Đã có nhiều thay đổi kể từ khi Nixon và Mao phát minh ra công thức "một Trung Quốc". Nhưng công thức đó, nếu kết hợp với các biện pháp khác được nêu ở trên, vẫn có thể giúp ngăn chặn cuộc chiến Đài Loan.
_______
Tác giả: Joseph S. Nye, Jr., là giáo sư hồi hưu của trường Harvard Kennedy và là cựu Trợ lý Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ. Ông còn là tác giả của cuốn sách: Do Morals Matter? Presidents and Foreign Policy from FDR to Trump (do NXB Oxford University Press ấn hành năm 2020) và "A Life in the American Century" (do NXB Polity Press ấn hành năm 2024).
Hôm nay, bà Thái Anh Văn chính thức rời Phủ Tổng thống Đài Loan, nơi bà đã đảm đương trọng trách từ năm 2016 đến nay (2 nhiệm kỳ).
Người kế nhiệm Lại Thanh Đức cùng Phó Tổng thống Tiêu Mỹ Cầm hứa hẹn sẽ tiếp nối di sản của bà, đặc biệt là lập trường không nhượng bộ trước Trung Quốc.
Tạ Duy Anh: Ngày cuối cùng trên cương vị tổng thống Đài Loan
Bà Thái Anh Văn sinh ngày 31 tháng 8 năm 1956, tại huyện Bình Đông, Đài Loan. Bà tốt nghiệp Luật khoa tại Đại học quốc lập Đài Loan năm 1978, lấy bằng Thạc sĩ Đại học Cornell năm 1980 và bằng Tiến sĩ Trường Kinh tế và Khoa học Chính trị Luân Đôn năm 1984.
Bà đã giữ nhiều chức vụ chuyên môn ở nhiều trường đại học cho đến năm 1993, trước khi chính thức bước vào con đường hoạt động chính trị.
Bà Thái không xây dựng gia đình, sống giản dị, chân thành và đề cao các giá trị tinh thần. Hàng ngày bà vẫn trực tiếp làm những việc nhà, việc cá nhân như một công dân bình thường. Nghe nói, ngoài thời gian làm việc ở Phủ tổng thống, bà ở trong một căn chung cư chưa đầy 100 mét vuông?
Người dân Đài Loan, nhất là giới trẻ, giới trí thức cấp tiến rất ngưỡng mộ bà. Trong 8 năm dưới thời bà làm Tổng thống, Đài Loan có nhiều cải cách quan trọng, trong đó nhiều chính sách rất có lợi cho người Việt làm việc và sinh sống tại Đài Loan.
Mặc dù căng thẳng với Trung Quốc lên rất cao do lập trường cứng rắn của bà Thái, nhưng người dân Đài Loan luôn nhiệt thành ủng hộ bà. Theo nhà thơ, giáo sư Tưởng Vi Văn, cách nay hơn 70 năm về trước, 80% người dân Đài Loan coi Trung Quốc đại lục là đất mẹ. Ngày nay 80% người dân ở quốc gia này cho biết họ là công dân Đài Loan và Trung Quốc đại lục là một nước láng giềng ở phía tây. (Và tất nhiên rất hung hăng).
Hiện Đài Loan là nền kinh tế lớn thứ 12 thế giới, với GDP danh nghĩa đầu người là 33.000 USD/ năm, gấp gần 8 lần Việt Nam và gần 3 lần Trung Quốc.
Xin gửi lời chúc tốt đẹp nhất của cá nhân tôi tới bà Tổng thống Thái Anh Văn. Chúc bà mạnh khỏe và có những năm tháng nghỉ ngơi tuyệt vời nhất.
Nhân dịp này xin giới thiệu bài viết trên Facebook cuối cùng của bà Thái Anh Văn trên cương vị tổng thống Đài Loan, qua bản dịch của Thạc sĩ Lù Việt Hùng, Đại học Thành Công, Đài Nam, Đài Loan.
***
Hôm nay là ngày cuối cùng tôi làm việc tại Phủ Tổng thống.
Gần đây tôi có rất nhiều lịch trình, đều là lần cuối cùng, và tôi cũng đã gặp gỡ rất nhiều bạn bè, họ tranh thủ cơ hội để chụp ảnh cùng tôi. Sau khi chụp ảnh, họ thường nói một câu “Cảm ơn Tổng thống”, nhưng thực ra, người nên nói “cảm ơn” nhất, chính là tôi.
Cảm ơn nhân dân Đài Loan, tám năm trước đã cho tôi cơ hội và chính họ đã gửi gắm những mong muốn và kỳ vọng thay đổi Đài Loan cho tôi. Tôi đã đặt trọn niềm tin vào công cuộc cải cách khi bước vào Phủ Tổng thống. Tôi vẫn nhớ, trong buổi lễ nhậm chức tám năm trước, tôi đã nói rằng tôi sẽ khiến cho mọi người thấy được sự thay đổi của đất nước này.
Vì vậy, chúng tôi đã thành lập Ủy ban công lý lịch sử các tộc người nguyên trú (Indigenous Historical Justice and Transitional Justice Committee), thành lập Ủy ban xúc tiến công lý chuyển đổi* (Transitional Justice Commission), nỗ lực thực thi công lý lịch sử và công lý chuyển đổi của Đài Loan, thể hiện giá trị dân chủ của Đài Loan.
Chúng tôi cũng thúc đẩy nâng cấp nền công nghiệp, ổn định nền kinh tế, góp phần xây dựng đất nước Đài Loan, nâng cao năng lực cạnh tranh của quốc gia, giúp Đài Loan đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế và sự thịnh vượng toàn cầu, đồng thời đặt nền móng vững chắc cho các thế hệ sau của chúng ta.
Ngoài ra, chúng tôi còn thực thi quyền bình đẳng hôn nhân, cải cách hệ thống lương hưu, cải cách quốc phòng, tự chủ quốc phòng, chuyển đổi năng lượng, mặc dù trong quá trình thực hiện còn có vô vàn thử thách và khó khăn, nhưng với niềm tin và khát khao để đất nước trở nên tốt đẹp hơn, cuối cùng chúng ta đã thấy một Đài Loan tiến bộ và đổi thay.
Cảm ơn mọi người, đã cùng tôi tạo ra nhiều lần đầu tiên cho Đài Loan, để tự do dân chủ, công bằng chính nghĩa, tôn trọng bao dung, được sinh sôi nảy nở trên mảnh đất này, viết nên trang sử mới cho Đài Loan, cũng như thúc đẩy sự phát triển toàn diện của quốc gia.
Tôi từng nói rằng nhiệm kỳ của tôi sẽ kết thúc vào ngày 20 tháng 5, nhưng đất nước của chúng ta luôn tiếp tục tiến về phía trước. Nếu được hỏi muốn để lại câu nói nào cho Đài Loan, tôi sẽ nói, tôi hy vọng Đài Loan là một Đài Loan đoàn kết.
Chúng ta phải có niềm tin vào bản thân, nếu chúng ta hợp tác sâu rộng, miễn là việc tốt cho đất nước, thì chắc chắn có thể làm được.
Tám năm qua đã là như vậy, tôi tin rằng, những ngày sắp tới cũng sẽ như vậy.
Một lần nữa, cảm ơn mọi người dân Đài Loan, trong tương lai, dù ở trên cương vị nào đi chăng nữa, tôi vẫn sẽ tiếp tục đồng hành cùng các bạn, cùng Đài Loan tiến bước về phía trước.
______
*Chú thích của người dịch: “Công lý chuyển đổi” là những việc mà các quốc gia tự do dân chủ thực hiện để khắc phục những hành vi vi phạm pháp luật và bất công do chế độ chuyên chế độc tài trước đây đã thực hiện.
Diễn Đàn Người Việt Hải Ngoại. Tự do ngôn luận, an toàn và uy tín. Vì một tương lai tươi đẹp cho các thế hệ Việt Nam hãy ghé thăm chúng tôi, hãy tâm sự với chúng tôi mỗi ngày, mỗi giờ và mỗi giây phút có thể. VietBF.Com Xin cám ơn các bạn, chúc tất cả các bạn vui vẻ và gặp nhiều may mắn.
Welcome to Vietnamese American Community, Vietnamese European, Canadian, Australian Forum, Vietnamese Overseas Forum. Freedom of speech, safety and prestige. For a beautiful future for Vietnamese generations, please visit us, talk to us every day, every hour and every moment possible. VietBF.Com Thank you all and good luck.
