(ĐVO) Đôi rồng chầu ở đền thờ Trần Nhân Tông (Trung tâm văn hóa Huyền Trân, Thừa Thiên Huế) gợi nhớ giấc mộng của đệ tử Bảo Sát trong ngày viên tịch vua Trần; đã được Trung tâm sách kỷ lục Việt Nam công nhận lập kỷ lục Việt Nam với độ dài chưa từng có.
Đôi rồng được tạo tác từ năm 2008, nhân kỷ niệm 750 năm ngày sinh và 700 năm ngày mất của vua Trần Nhân Tông, có chiều dài thân là 105m, đầu cao 3,5m, thân cao 2,5m, vòng bụng nơi lớn nhất 2,6m. Đôi rồng được thực hiện bởi nghệ nhân Nguyễn Đình Quang và 20 thợ kép, trong thời gian 3,5 tháng.
Nhệ nhân Quang cho biết, để tạo hình đôi rồng chầu cần đến 78m3 cát, 8m3 sạn, 41,5 tấn xi-măng; 1,5 tấn sắt, 6 tấn bột đá; 3.300 viên gạch 6 lỗ; 33.000 viên gạch thẻ.
Theo các nhà nghiên cứu, đôi rồng chầu nằm đọc theo bậc thang dẫn lên chính điện đền thờ này chính là để gợi nhớ giấc mộng trước đây của đệ tử Bảo Sát trong ngày viên tịch của Điều Ngự Giác Hoàng Trần Nhân Tông tại am Ngọa Vân - Yên Tử.
Đôi rồng chầu ở đền thờ Trần Nhân Tông (Trung tâm văn hóa Huyền Trân - Thừa Thiên Huế). Ảnh: Vietkings.vn.
Truyền thuyết còn kể rằng, niên hiệu Long Hưng thứ 16, ngày mồng 5 tháng 10, chị gái của vua Trần Nhân Tông là công chúa Thiên Thụy cho người lên núi, tâu rằng: "Công chúa bệnh tình nguy kịch, muốn được trông thấy điều ngự lần cuối". Trần Nhân Tông liền chống gậy xuống núi, chỉ có một người đi theo.
Ngày mồng 10 người tới kinh đô, ngày 16 dặn dò xong người lại trở về núi. Trên đường về, người như linh cảm thấy số mệnh mình đã hết nên đã qua một số chùa để giã từ tăng hữu. Tối ấy, người nghỉ chân ở chùa Siêu Loại, huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh. Sáng hôm sau, người đi đến chùa Cổ Pháp, huyện Nam Sách, tỉnh Hải Dương.
Ngày 17, người nghỉ chân ở chùa Sùng Nghiêm, huyện Chí Linh, tỉnh Hải Dương. Ngày 18, người đến chùa Tú Lâm gần đó. Thấy đau đầu, người liền nói với hai nhà sư Tử Nan và Hoàng Trung rằng: "Ta muốn lên am Ngoa Vân, nhưng chân không bước nổi, biết làm sao đây?". Hai nhà sư thưa: "Đệ tử xin hết sức giúp đỡ".
Tới quá chiều, vua Trần mới lên được đỉnh núi Ngoạ Vân. Đây là ngọn núi cao nhất vùng thuộc làng Yên Sinh, huyện Đông Triều, quê gốc họ Trần. Trong thời gian tu ở Yên Tử, Trần Nhân Tông đã cho lập một am ở đây, đặt tên là Ngọa Vân (nằm trên mây), từ đó thành tên núi. Đôi khi người dừng chân đọc sách và tham thiền, nên đã có lối mòn đi tắt sang Yên Tử. Trần Nhân Tông cảm ơn hai nhà sư và bảo: "Thôi xuống núi ngay đi, chăm chỉ việc tu hành, chớ coi sinh tử là chuyện chơi".
Ngày 19, Trần Nhân Tông sai người hầu là Pháp Không lên núi Yên Tử gọi là Bảo Sái. Bảo Sái tới suối Doanh, trông thấy một đám mây đen từ phía Ngoạ Vân bay qua núi Lỗi, đến suối thì nước dâng cao mấy trượng rồi lại phẳng lặng như thường. Bỗng thấy hai con rồng, đầu to như đầu ngựa cùng nghển cổ lên cao đến một trượng, hai mắt sáng như sao, một lúc thì biến mất.
Ngày 21, Bảo Sái tới Ngọa Vân. Trần Nhân Tông cười nói: "Ta sắp đi đây, sao ngươi tới muộn thế? Trong pháp thuật có chỗ nào chưa hiểu thì hỏi ngay đi".
Mấy ngày liền, trời đất tối tăm, gió gào dữ dội, mưa như trút nước. Bỗng đêm ngày mồng Hai, rạng ngày mồng ba tháng 11, trời quang mây tạnh. Vua hỏi: "Giờ này là giờ gì?". Bảo Sái thưa: "Bây giờ là giờ Tý". Vua đẩy cửa sổ ra và nói: "Giờ của ta đó!". Nói xong, người nằm dáng sư tử, rồi tịch ngay trong am trên núi. Đó là ngày mồng Ba, tháng Mười một, năm Mậu Thân (1308). Trần Nhân Tông hưởng thọ 51 tuổi...
Đôi rồng chầu được tạo tác với màu xám là chủ đạo; chạm trổ tinh xảo theo các mô típ cầm kỳ thi họa, tam lân hý cầu, đan xen là những vầng mây khi ẩn, khi hiện... trở thành điểm nhấn độc đáo của đền thờ vua Trần Nhân Tông nói riêng và Trung tâm Văn hóa Huyền Trân, thành phố Huế nói chung.
Trung tâm văn hóa Huyền Trân
Toạ lạc trên diện tích rộng 28,5 ha, dưới chân núi Ngũ Phong, thuộc phường An Tây, thành phố Huế, Trung tâm văn hoá Huyền Trân là một cụm kiến trúc bao gồm nhiều công trình văn hoá nghệ thuật, lịch sử giàu sắc thái tâm linh. Trong đó, phải kể đến các công trình: đền thờ Huyền Trân Công chúa, đền thờ Đức vua- Phật hoàng Trần Nhân Tông, Tháp chuông Hoà Bình, tượng Di Lặc, miếu Sơn thần, Thuỷ thần, Thiền viện Trúc Lâm, Thiền đường, Vườn lan, Vườn Bồ đề, Vườn thư pháp…
Hằng năm, cứ vào dịp đầu tháng mười một Âm lịch, ngày Đức vua - Phật hoàng Trần Nhân Tông nhập cõi niết bàn và ngày mùng 9 tháng Giêng Âm lịch - ngày mất của Huyên Trân Công chúa, tại Trung tâm Văn hóa lại diễn ra Đại lễ tưởng niệm Đức vua và Lễ hội Đền Huyền Trân, với sự tham dự của hàng vạn người dân địa phương và các du khách từ khắp nơi đổ về nhằm tưởng nhớ và tri ân các bậc tiền nhân đã có công mở nước.
Vân Nhi
Đôi rồng chầu dài nhất VN
