Bệnh nhân cho hay ban đầu, tổn thương này không gây đau, ngứa hay loét nên bà chủ quan. Nhưng chỉ sau hơn ba tháng, nó loét rộng, lan nhanh và sau đó bà được chẩn đoán là ung thư hắc tố da (melanoma).
Các bác sỹ thực hiện ca phẫu thuật cho bệnh nhân. (Ảnh: PV/Vietnam+)
Ngày 8/4, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương thông tin, các bác sỹ của bệnh viện tiếp nhận bệnh nhân K.T.P. (nữ, 54 tuổi, ở Hà Nội) suýt mất bàn chân chỉ vì một nốt đen nhỏ ở gan bàn chân, trông giống nốt ruồi thông thường.
Bệnh nhân cho hay ban đầu, tổn thương này không gây đau, ngứa hay loét nên bà chủ quan. Nhưng chỉ sau hơn ba tháng, nó loét rộng, lan nhanh và sau đó bà được chẩn đoán là ung thư hắc tố da (melanoma) - một dạng ung thư da tiến triển nhanh, dễ di căn và rất nguy hiểm.
Tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, các bác sỹ chuyên ngành phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ đã can thiệp kịp thời bằng kỹ thuật tạo hình vạt ngược dòng gan bàn chân, giúp bệnh nhân không chỉ giữ được bàn chân mà còn bảo toàn khả năng đi lại.
Khi nhập viện tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, bệnh nhân có tổn thương rộng 8x8 cm ở gan bàn chân - vị trí chịu lực chính của cơ thể. Đây là vùng rất khó can thiệp phẫu thuật tạo hình vì nếu xử lý sai, nguy cơ mất chức năng vận động hoặc phải cắt cụt là rất cao. Ê-kíp bác sỹ đã sử dụng vạt da tại vòm gan bàn chân (nơi ít chịu lực) và nuôi dưỡng vạt da bằng động mạch ngược dòng. Sau ba ngày, vạt da hồi phục tốt, vết mổ khô, ổn định, giúp bệnh nhân phục hồi vận động nhanh chóng.
Bác sỹ Nguyễn Ngọc Linh (Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương) chia sẻ, nếu bệnh nhân đến muộn hơn hoặc xử lý sai ngay từ đầu, nguy cơ cắt cụt bàn chân là rất lớn. Nhờ can thiệp đúng thời điểm và áp dụng kỹ thuật phù hợp, chúng tôi đã bảo tồn gần như trọn vẹn chức năng vận động.
Trước đó, tổn thương ban đầu của bệnh nhân P. chỉ là một nốt nhỏ không đau, không ngứa và dễ bị nhầm với nốt ruồi lành tính. Bệnh nhân tự theo dõi tại nhà, sau đó đến khám và được xử lý như u lành bằng cách chích-khâu mà không sinh thiết. Tuy nhiên, vết mổ không lành, xuất hiện thêm hai nốt đen mới. Bệnh nhân tiếp tục điều trị tại một cơ sở y tế khác nhưng tổn thương vẫn lan rộng, thậm chí mọc thêm ở các mũi khâu cũ.
Khi không thấy cải thiện, bệnh nhân ngưng điều trị y tế và chuyển sang tự chữa bằng cách đốt điện và dùng thuốc không rõ nguồn gốc trong hơn một tháng. Hậu quả sau đó vết thương lan rộng, loét sâu, sưng tấy và đau đớn khiến việc đi lại gặp nhiều khó khăn.
Khi gan bàn chân bị tổn thương gần như toàn bộ, bệnh nhân đến khám tại cơ sở chuyên khoa da liễu và được sinh thiết xác định mắc ung thư hắc tố da. Sau đó, bệnh nhân được chuyển sang bệnh viện chuyên ngành để điều trị và tạo hình nhưng tình trạng không cải thiện, bệnh nhân tiếp tục được chuyển về Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương.
Bàn chân của bệnh nhân trước phẫu thuật và sau phẫu thuật. (Ảnh: PV/Vietnam+)
Tiến sỹ Dương Mạnh Chiến - Chuyên gia phẫu thuật tạo hình của Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương cho biết đây là một trường hợp điển hình cho thấy ung thư hắc tố có thể khởi phát âm thầm như một nốt ruồi, nhưng lại tiến triển rất nhanh và nguy hiểm. Vì không đau, không ngứa, nên nhiều người chủ quan. Nếu không được cắt bỏ triệt để ngay từ đầu, tế bào ung thư có thể lan ra hạch, phổi, gan, thậm chí não.
Bác sỹ Chiến nhấn mạnh, melanoma là ung thư bắt nguồn từ tế bào sắc tố, thường gặp ở vùng da tiếp xúc nhiều với ánh sáng. Tuy nhiên, gan bàn chân lại là nơi rất dễ bỏ sót do mọi người ít để ý tới. Nốt lạ tại đây có thể bị nhầm với chai chân, mắt cá, hạt cơm… Đặc biệt, melanoma không đáp ứng với hóa trị hay xạ trị như nhiều loại ung thư khác. Vì vậy, phẫu thuật cắt bỏ triệt để từ đầu là yếu tố quan trọng nhất. Diện cắt an toàn cần rộng gấp 10 lần độ dày khối u. Trường hợp đốt, chọc, cắt bỏ mà không sinh thiết, hoặc trì hoãn điều trị có thể khiến tế bào ung thư lan rộng và di căn nhanh chóng.
Để nhận biết sớm, bác sỹ Chiến khuyến cáo người dân cần lưu ý nếu có tổn thương sắc tố như nốt ruồi bất thường, cần nghĩ ngay đến melanoma và đi khám bác sỹ chuyên khoa. Người dân tuyệt đối không được chạm, chọc, sinh thiết hay cắt bỏ một phần khối u khi chưa loại trừ melanoma, vì các động tác này có thể kích thích tế bào ung thư phát tán đi khắp cơ thể (di căn). Trường hợp người bệnh khi đã xác định là melanoma, cần được phẫu thuật cắt rộng rãi và tạo hình, tùy theo từng giai đoạn, có thể chỉ định vét hạch bẹn hoặc không để giảm tỷ lệ tái phát.
Bác sỹ Chiến khuyến cáo người dân cần cảnh giác cao với mọi tổn thương sắc tố bất thường trên da, dù là nhỏ. Các dấu hiệu nguy hiểm cần lưu ý bao gồm màu sắc không đều, hình dạng không đối xứng, viền mờ, kích thước tăng nhanh, hoặc xuất hiện thêm các nốt nhỏ xung quanh. Những vị trí như gan bàn chân, kẽ ngón, vùng kín… dù ít tiếp xúc với ánh sáng nhưng nếu có nốt lạ, cần được thăm khám và sinh thiết tại các cơ sở chuyên khoa./.
