Ông Putin tuyên bố Nga phải trả đũa Ukraine sau đòn tập kích căn cứ chiến lược, nhưng Nga dường như đang có những cân nhắc khác.
Lực lượng Nga rạng sáng 6/6 phóng 407 máy bay không người lái (UAV) và 45 tên lửa các loại tập kích lãnh thổ Ukraine, tuyên bố đây là đòn đáp trả "các cuộc tấn công khủng bố" gần đây của Kiev nhằm vào nước này, được cho là đề cập chiến dịch "Mạng nhện" hôm 1/6 của Kiev.
Cuộc tấn công rất nặng nề, nhưng không khác biệt nhiều so với những gì Nga đã làm trong ba năm qua. Olha, cư dân 67 tuổi ở Kiev, nói rằng Ukraine sẽ phải đối mặt với nhiều cuộc tấn công đáp trả như vậy của Nga, "có thể là mỗi tháng một lần hoặc nhiều hơn".
Hỏa hoạn tại thủ đô Kiev của Ukraine sau đòn tập kích của Nga rạng sáng 6/6. Ảnh: Reuters
Hãng thông tấn Reuters ngày 8/6 dẫn lời hai quan chức Mỹ cho rằng đòn trả đũa thật sự của Nga vẫn chưa diễn ra, mà có thể sẽ được tiến hành trong vài ngày tới. Một nguồn tin ngoại giao phương Tây nói Nga có khả năng sẽ tăng cường nhắm vào các mục tiêu mang tính biểu tượng của Ukraine, trong đó có thủ đô Kiev và các đô thị trọng yếu.
Những dự báo này dường như đã đúng. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky hôm nay cho biết Nga đã phóng tổng cộng 315 UAV và 7 tên lửa các loại nhằm vào thủ đô Kiev cùng thành phố Odessa, Dnipro và Chernihiv. "Đây là một trong những trận tập kích lớn nhất của Nga nhằm vào thủ đô Kiev kể từ đầu chiến sự", ông nói.
Lãnh đạo Ukraine nói rằng một số tòa chung cư và hạ tầng đô thị tại Kiev đã bị hư hại trong cuộc tập kích. Ông cũng cáo buộc Nga tập kích bệnh viện phụ sản tại thành phố Odessa, khiến 13 người bị thương.
Trong hơn ba năm qua, Nga chưa từng tiến hành các cuộc tập kích tầm xa vào lãnh thổ Ukraine với tần suất và cường độ dữ dội như vậy. Những đòn tấn công liên tiếp này được tiến hành sau khi Cơ quan An ninh Ukraine (SBU) hôm 1/6 thực hiện chiến dịch "Mạng nhện" táo bạo, tập kích drone vào loạt căn cứ không quân chiến lược Nga, phá hủy khoảng 12 máy bay ném bom.
Chiến dịch được nhận xét là cú hích tinh thần lớn cho Ukraine, song cũng làm dấy lên nỗi lo về đòn trả đũa từ Nga. Nỗi thấp thỏm gia tăng khi Tổng thống Nga Vladimir Putin nói với người đồng cấp Mỹ Donald Trump trong cuộc điện đàm ngày 4/6 rằng Kremlin nhất định phải đáp trả vụ tấn công.
Một số blogger quân sự ủng hộ Điện Kremlin đã kêu gọi Tổng thống Putin sử dụng tên lửa đạn đạo Oreshnik, thậm chí là cả đầu đạn hạt nhân chiến thuật cỡ nhỏ, để tập kích các mục tiêu đầu não, có giá trị chiến lược cao của Ukraine. Tuy nhiên, hiện chưa có dấu hiệu nào cho thấy Nga sẽ sử dụng những vũ khí này.
"Phản ứng của Nga với chiến dịch Mạng nhện của Ukraine cho đến nay làm dấy lên nhiều câu hỏi về khả năng ông Putin leo thang xung đột và thực hiện đòn đáp trả mà nhiều người ủng hộ kêu gọi. Và nó khiến người Ukraine tự hỏi liệu họ đã thực sự nếm trải đòn trả đũa hay điều tồi tệ nhất vẫn chưa đến", Christian Edwards, nhà phân tích của CNN, cho hay.
Giới phân tích cho rằng ông Putin đang đối mặt với một số vấn đề cần cân nhắc khi tính toán mức độ đáp trả với đòn tập kích của Ukraine.
Kateryna Stepanenko, nhà phân tích Nga tại Viện Nghiên cứu Chiến tranh ở Mỹ, cho rằng Tổng thống Putin sẽ không muốn tiến hành một chiến dịch đáp trả quy mô lớn bằng các loại vũ khí uy lực như Oreshnik, bởi điều đó sẽ vô tình thừa nhận mức độ nghiêm trọng mà chiến dịch "Mạng nhện" đã gây ra cho Nga.
Trong cuộc họp với các bộ trưởng ngày 4/6, ông Putin đã được báo cáo về các vụ đánh bom gây sập cầu đường bộ, đường sắt ở Kursk và Bryansk mà Nga cáo buộc do Ukraine gây ra. Tuy nhiên, ngoài việc Ngoại trưởng Sergei Lavrov nhắc đến những "hành động khiêu khích" của Kiev, cuộc họp không đề cập gì đến chiến dịch Mạng nhện.
Truyền thông Nga khi đưa tin về cuộc điện đàm của ông Putin với ông Trump ngày 4/6 cũng đề cập rất ít đến cam kết của Tổng thống về đáp trả Ukraine, thay vào đó họ tập trung vào kết quả các cuộc đàm phán hòa bình gần đây ở Istanbul.
Stepanenko nhận định đây là một phần trong tính toán của Nga, nhằm hạ thấp mức độ ảnh hưởng mà chiến dịch "Mạng nhện" gây ra, để không trao chiến thắng về mặt truyền thông cho Ukraine.
Ngoài vấn đề truyền thông, giới quan sát cũng cho rằng Nga đang đối mặt với một số hạn chế về nguồn lực để đáp trả, khi đã tung ra lượng lớn UAV để tập kích Ukraine hàng ngày và khó có thể tăng thêm ở mức độ đáng kể nữa.
Nga trước đây thường tập kích Ukraine với hàng chục UAV mỗi ngày, nhưng giờ đây con số này lên hơn 400. Một ngày trước chiến dịch Mạng nhện, Nga đã phóng 472 máy bay không người lái vào Ukraine. Trong đêm 8/6, Nga phát động cuộc tập kích bằng UAV lớn nhất trong hơn ba năm qua khi phóng 479 chiếc vào Ukraine.
"Phản ứng đáp trả của Nga bị hạn chế bởi tần suất vũ khí họ sử dụng hiện tại", William Alberque, cựu quan chức kiểm soát vũ khí của NATO và hiện là thành viên tổ chức nghiên cứu Trung tâm Stimson, nói.
Việc khai hỏa tên lửa đạn đạo Oreshnik, vũ khí được Nga công bố năm ngoái và mới khai hỏa một lần vào Ukraine, có thể đã được xem xét, nhưng đây không phải là lựa chọn khả thi với Moskva trong bối cảnh hiện nay.
Dù ông Putin thường xuyên ca ngợi Oreshnik, nhà phân tích hàng đầu về Nga Mark Galeotti cho rằng vũ khí này có công dụng hạn chế.
"Oreshnik là loại tên lửa được thiết kế để tấn công một mục tiêu cụ thể. Nó không phải là vũ khí tấn công chính xác và cũng không có khả năng phá boongke", ông nói, thêm rằng điều đó có nghĩa tên lửa sẽ khó phá hủy các trung tâm đầu não và cơ sở sản xuất quan trọng mà Ukraine đã chuyển xuống dưới lòng đất.
"Nếu triển khai nó, Nga sẽ muốn có mục tiêu xứng đáng", ông nói.
Galeotti cho rằng nếu Nga quyết định khai hỏa tên lửa Oreshnik, mục tiêu mà họ nhắm tới có thể là các chỉ huy cấp cao của SBU, cơ quan đã tiến hành chiến dịch Mạng nhện. Tuy nhiên, ông lưu ý điều này sẽ không diễn ra nhanh chóng, do cần phải thu thập thông tin tình báo để xác định tọa độ mục tiêu.
Nhà phân tích này cho rằng dù ông Putin đối mặt với một số hạn chế về cách đáp trả chiến dịch của Ukraine, điều này có thể không quan trọng trên chiến trường. "Ở góc độ quân sự, tình hình của Nga vẫn ổn", ông nói.
Quân đội Nga đã mở mặt trận mới ở vùng Sumy, phía bắc Ukraine và hiện chỉ cách thành phố chính chưa đầy 20 km. Moskva ngày 8/6 cũng tuyên bố lực lượng của họ đã lần đầu tiên tiến vào tỉnh Dnipropetrovsk ở miền trung Ukraine sau nhiều tháng giao tranh.
Stephen M. Walt, nhà phân tích của Foreign Policy, nhấn mạnh thành công của Ukraine trong chiến dịch Mạng nhện không thể bù đắp cho thực tế tương quan lực lượng bất đối xứng với Nga, cũng như việc Kiev thiếu chiến lược tổng thể hiệu quả.
"Ngay cả những cuộc tập kích có hiệu quả cao cũng khó có thể là yếu tố duy nhất giúp thắng một cuộc chiến, dù không lực có thể là yếu tố có giá trị hỗ trợ lực lượng trên mặt đất", Walt cho hay.
Nhà phân tích này nhận định quyết tâm của ông Putin trong cuộc xung đột này "dường như không bị lung lay" bởi đòn tấn công mới của Ukraine.
"Chiến dịch tấn công bằng drone của Ukraine dù ấn tượng tới đâu cũng chỉ là hoạt động nhỏ. Nó không khác gì cuộc tấn công bất ngờ mang lại thành công ban đầu của Ukraine vào tỉnh Kursk, nhưng không thể thay đổi cục diện chiến sự và sau đó đã bị phản công", Walt giải thích thêm.
