Ông Andrew Đỗ, cựu giám sát viên Orange County, vừa bị Chánh Án James Selna của tòa án liên bang phán quyết phải bồi thường $878,230.80 vì tội hối lộ và biển thủ hàng triệu đô la tiền COVID-19, vốn được dùng để cung cấp thức ăn cho người khuyết tật và người cao niên.
Số tiền bồi thường này đúng với yêu cầu của công tố viên liên bang đòi ông Andrew Đỗ hoàn trả, phản ánh khoản mà ông trực tiếp biển thủ, nhưng thấp hơn nhiều so với con số $10.2 triệu mà giới chức Orange County yêu cầu.
Tại phiên xử ở tòa án liên bang, Santa Ana, sáng Thứ Hai, 11 Tháng Tám, ông Andrew Đỗ và con gái, cô Rhiannon Đỗ, không xuất hiện trước sự ngỡ ngàng của chánh án, đại diện Bộ Tư Pháp Hoa Kỳ, và người tham dự phiên tòa.
Hai luật sư đại diện của ông Andrew Đỗ là ông Paul Meyer và ông Eliot Krieger cho biết thân chủ của họ không xuất hiện vì đang chuẩn bị trình diện nhà tù Lompoc ở Santa Barbara County để thi hành án năm năm tù giam vào ngày 15 Tháng Tám tới đây.
Chánh Án Selna cho rằng trường hợp biển thủ hàng triệu đô la như thế này thì bị cáo phải xuất hiện trong phiên xử.
Vì sự vắng mặt của bị cáo nên phiên tòa tạm hoãn khi vừa mới bắt đầu.
Chánh Án Selna muốn biết lý do tại sao các luật sư của ông Andrew Đỗ chưa nộp đơn miễn trừ cho sự vắng mặt của ông, như thông lệ trong những trường hợp này. Hai luật sư gấp rút chuẩn bị giấy miễn trừ và nộp lại cho tòa sau gần một tiếng.
Phiên xử tiếp tục sau đó.
Ông D. Kevin Dunn, luật sư của Orange County, phát biểu tại phiên tòa cho biết quận hạt yêu cầu ông Andrew Đỗ “bồi thường tất cả,” tức $10.2 triệu, mà ông dính trong vụ tham nhũng.
“Ông Andrew Đỗ là một người có học thức, một luật sư trở thành dân cử, nên ông biết rất rõ âm mưu gian lận tiền chính phủ. Hành động của ông tổn hại đến những cư dân đói khổ của Orange County trong thời kỳ đại dịch,” ông Dunn nói.
Sau đó, chánh án đồng ý với mức yêu cầu bồi thường của công tố viên liên bang.
Hôm 9 Tháng Sáu, Chánh Án James Selna tuyên án mức tối đa 60 tháng tù đối với ông Andrew Đỗ vì tội nhận hối lộ để “rót” hàng triệu đô la tiền COVID-19 cho các tòng phạm rồi những người này “lại quả” cho ông.
Ông Andrew Đỗ, khi còn làm giám sát viên, “rót” tiền cho tổ chức Viet America Society (VAS), nơi mướn cô Rhiannon Đỗ, con gái ông, làm lãnh đạo.
Ông Andrew Đỗ trước đó thừa nhận khoảng $8 triệu của số tiền này được sử dụng sai mục đích, thay vì được dùng để giúp bữa ăn cho người cao niên và người nghèo trong Địa Hạt 1 mà ông từng đại diện. Ông cũng thừa nhận ông nhận hàng trăm ngàn đô la “lại quả” của VAS qua hai người con gái ông, cô Ilene Đỗ và cô Rhiannon Đỗ.
Phản ứng sau phiên xử
Giám Sát Viên Janet Nguyễn, đại diện Địa Hạt 1 của Orange County, cho biết bà thất vọng với phán quyết của chánh án.
“Tôi biết vẫn có quy trình để thu hồi $5 triệu từ các tài khoản ngân hàng và tiền bán nhà của con gái ông Andrew Đỗ cùng các cơ sở kinh doanh liên quan đến vụ tham nhũng. Chúng tôi sẽ phối hợp với Văn Phòng Công Tố Viên Liên Bang để lấy lại số tiền này và hoàn trả cho những cư dân bị ông ta chiếm đoạt,” bà Janet Nguyễn viết trong một thông cáo báo chí gửi đến nhật báo Người Việt.
Chia sẻ với nhật báo Người Việt, ông D. Kevin Dunn cho biết quận hạt sẽ tìm phương pháp lấy lại tiền bị biển thủ bằng một số cách như bất động sản bị tịch thu và tài khoản ngân hàng của ông Andrew Đỗ.
“Quá trình này cần một vài tháng để giải quyết nhưng chúng tôi hy vọng lấy lại khoảng $4 đến $5 triệu cho quận hạt,” ông Dunn nói.
Bà Thư (từ chối cho biết họ vì sợ bị chỉ trích), cư dân Irvine, nói bà thất vọng khi không được nhìn thấy ông Andrew Đỗ trả giá trước công lý hôm nay.
“Tôi làm trong lĩnh vực y tế nên thời điểm COVID-19 thì phải làm việc 14 tiếng mỗi ngày nên tôi rất bất bình khi ông Andrew Đỗ và đồng phạm ăn chặn tiền của người nghèo và người già một cách trắng trợn như thế,” bà Thư cho biết.
“Tôi từng hãnh diện vì ông Andrew Đỗ là giám sát viên gốc Việt, và ở thời điểm đó có thấy một số việc ông đóng góp cho cộng đồng nhưng không ngờ lại thành ra thế này,” bà nói.
Bà thêm: “Tôi mong quận hạt sẽ lấy lại được tiền bị ông Andrew và đồng phạm ăn cắp.”
Bối cảnh vụ tham nhũng
Theo Bộ Tư Pháp Mỹ, ông Andrew Đỗ thông qua số tiền $12 triệu để cung cấp thức ăn cho người già và người khuyết tật, nhưng chỉ có 15% của số tiền đó được sử dụng đúng mục đích, và phần còn lại “bị ăn cắp qua âm mưu của ông và được sử dụng theo nhiều cách.”
Ông đưa tiền cung cấp thực phẩm đó cho VAS, là tiền của liên bang và tiểu bang, nhưng không tiết lộ một trong những lãnh đạo của tổ chức đó là con gái mình, cô Rhiannon Đỗ.
Số tiền này đáng lẽ được sử dụng để cung cấp bữa ăn cho cao niên bị đại dịch ảnh hưởng và xây dựng đài tưởng niệm Chiến Tranh Việt Nam trong công viên Mile Square Regional Park, Fountain Valley, nhưng chỉ khoảng $1.4 triệu được dùng cho các bữa ăn, và đài tưởng niệm vẫn chưa hoàn thành.
Trong đơn gửi cho tòa hôm 25 Tháng Bảy, Orange County yêu cầu chánh án ra lệnh cho ông Andrew Đỗ phải trả toàn bộ số tiền, dựa theo số tiền trợ cấp COVID-19 mà ông “rót” cho VAS.
Luật sư của ông Andrew Đỗ thừa nhận tổng số tiền hối lộ ông Andrew nhận được, nhưng yêu cầu chánh án giảm số tiền hoàn trả xuống còn $802,692, với lý do cô Rhiannon Đỗ đã làm việc VAS.
Đơn gửi tòa viết rằng một phần lương của cô Rhiannon có thể được xem là “để cảm ơn” việc cha cô trao hợp đồng cho nơi cô làm việc, nhưng “tiền lương đó là do cô ấy làm việc mà có – và theo luật California, phải được ghi nhận công sức của cô ấy.”
Tuy nhiên, phía liên bang bác bỏ lập luận trên, cho rằng điều này “đi ngược thực tế,” đặt nghi vấn về khối lượng công việc thực sự mà cô Rhiannon đã làm, và lưu ý rằng vào thời điểm cô được trả lương, cô đang là sinh viên luật toàn thời gian, hầu như không có kinh nghiệm, nhưng lại nhận mức lương gần $100,000 mỗi năm để điều hành một công ty được tài trợ hoàn toàn bằng tiền tham nhũng do cha cô “rót” xuống.
Ngày 15 Tháng Tám, 2024, Orange County nộp đơn kiện VAS, tố cáo các thành viên của nhóm sử dụng tiền trợ giúp trong đại dịch COVID-19 để “trục lợi cá nhân,” bao gồm mua sáu căn nhà, trong đó có một căn ở Tustin do cô Rhiannon Đỗ mua hồi năm 2023, với giá $1,035,000.
Ông Ciaran McEvoy, phát ngôn viên của Văn Phòng Bộ Tư Pháp Mỹ, cho biết số tiền bồi thường này sẽ không bao gồm tài sản và tài khoản ngân hàng mà ông Andrew Đỗ đã bị tịch thu trước đó, gồm cả căn nhà ở Tustin của con gái ông.
“Các đồng phạm là người nhận số tiền $10 triệu đó. [Chúng tôi đã truy tố họ],” ông McEvoy cho biết. Số tiền bồi thường mà liên bang đề nghị, $878,230.80, là “số tiền mà chính ông Andrew Đỗ nhận được.”
Phán quyết hôm Thứ Hai nâng tổng số tiền thuế dự kiến thu hồi từ vụ tham nhũng lên khoảng $6 triệu. Khoản bồi thường gần $878,000 từ ông Andrew Đỗ sẽ được cộng thêm vào khoảng $5 triệu từ tài sản và tài khoản ngân hàng đã bị tịch thu trước đó.
Các giới chức cho biết khoảng $5 triệu tài sản bị tịch thu này có được chuyển cho Orange County hay cho một đơn vị khác sẽ do Bộ Trưởng Tư Pháp Hoa Kỳ quyết định.
