VBF-Theo chính sách thu hút về giáo dục ở Nhật các học sinh đã ùa sang đây du học. Được biết Nhật đang cạnh tranh với Trung Cộng để có thể thu hút Đông Nam Á. Với những chính sách ưu đãi, người Việt chọn Nhật vì giáo dục tốt mà giá cả lại rẻ hơn.
Ba sinh viên Nhật đang đọc một tài liệu được phân phối tại hội chợ tìm việc làm tại Mynavi Shushoku MEGA EXPO tại thủ đô Đông Kinh. (Chris McGrath/ Getty Images)
TOKYO - Trong cuộc chiến với Trung Quốc để giành lấy ảnh hưởng và cơ hội ở Đông Nam Á, Nhật Bản đang tiến vào một mặt trận mới: giáo dục.
Nhật Bản đang tích cực tuyển mộ các sinh viên từ khu vực này, với hy vọng họ sẽ giúp tăng cường những mối quan hệ kinh tế với đất nước của họ trong tương lai. Lý do là vì Đông Nam Á là một điểm đến chủ chốt để đầu tư đối với Nhật Bản, và là nguồn quan trọng cung cấp tài năng.
Người Việt Nam đặc biệt đang đón nhận đề nghị của chính phủ Nhật. Theo số liệu của Tổ Chức Dịch Vụ Sinh Viên Nhật Bản cho biết, số lượng người Việt Nam du học tại Nhật Bản, trong đó có các trường ngoại ngữ, đã tăng gấp 12 lần trong sáu năm, tính cho tới tháng Năm năm 2016, đạt mức khoảng 54,000 người. Hiện thời họ chiếm gần một phần tư trong tổng số sinh viên quốc tế ở Nhật Bản, chỉ đứng sau các sinh viên Trung Quốc, chiếm 41 phần trăm. Nhưng số lượng sinh viên Trung Quốc đã giảm bớt trong mấy năm gần đây.
Cả Nhật Bản lẫn Trung Quốc đều đang tìm kiếm những vai trò lớn hơn ở Đông Nam Á. Đây là một khu vực có sức tăng trưởng kinh tế nhanh, và một tầng lớp trung lưu lớn và đang mở rộng. Đông Nam Á cũng có nhu cầu rất lớn về hạ tầng kiến trúc. Mức đầu tư của Nhật Bản trong khu vực đã tăng lên trong những năm gần đây, giữa lúc những mối căng thẳng chính trị và nền kinh tế chậm lại đã làm giảm bớt sức hấp dẫn của Trung Quốc. Trong khi đó, Bắc Kinh tìm cách tăng cường quan hệ thương mại với Ngân Hàng Đầu Tư Hạ Tầng Kiến Trúc Á Châu, và Sáng Kiến Một Vành Đai, Một Con Đường.
Nhật Bản đã đặt ưu tiên cho việc tuyển mộ các sinh viên từ Hiệp Hội Các Quốc Gia Đông Nam A (ASEAN). Học bổng của chính phủ Nhật Bản đã giúp cho Trần Thị Quỳnh My, một viên chức tại Ngân Hàng Nhà Nước Việt Nam, trả tiền cho việc hai đứa con học của bà du học tại nước này.
Bà My nói, “Tôi đã chọn Nhật Bản vì đỡ tốt kém hơn so với các nước khác, trong khi đó Nhật Bản có một hệ thống giáo dục tốt, làm cho sinh viên học sinh thấm nhuần kỷ luật. Sau khi học tại Nhật, các con tôi sẽ có cơ hội tốt hơn để kiếm được việc làm tốt, khi trở về làm việc tại Việt Nam, vì càng ngày càng ngày càng có thêm nhiều công ty Nhật đầu tư vào đất nước chúng tôi.”
Nền kinh tế Việt Nam đã mở rộng hơn 6 phần trăm trong một năm thứ hai vào năm 2016. Điều đó làm cho Việt Nam trở thành một trong những nước phát triển nhanh nhất thế giới. Theo Shinobu Kikuchi, nhà kinh tế học cao cấp của Viện Nghiên Cứu Mizuho, Tokyo, các công ty Nhật Bản đang càng ngày càng nhìn sang các nước Đông Nam Á. Ở đó mức thu nhập và tiêu thụ có lẽ tiếp tục tăng lên trong nhiều năm.
Theo số liệu của chính phủ Việt Nam, Nhật Bản là đối tác thương mại lớn vào hàng thứ ba của Việt Nam, đứng sau Trung Quốc và Hoa Kỳ. Thương mại hai chiều đã tăng lên tới khoảng $30 tỷ Mỹ kim trong năm 2016, gần gấp đôi con số $16.8 tỷ trong năm 2010. Hai nước này muốn đẩy mạnh thương mại song phương lên mức $60 tỷ vào năm 2020. Nhật Bản cũng là nhà đầu tư lớn thứ nhì tại Việt Nam, với tổng số vốn đầu tư ngoại quốc trực tiếp là $42.5 tỷ, trong tháng Ba năm 2017.
Trong quá khứ các nhà sản xuất Nhật Bản đã vào Việt Nam để tìm kiếm lao động rẻ. Nhưng trong những năm gần đây, các thị trường nội địa đang tăng trưởng đã thu hút thêm nhiều cơ sở không phải là nhà sản xuất, chẳng hạn như các hãng bán lẻ, theo ông Keisuke Kobayashi cho biết. Ông là người phụ trách Việt Nam tại Tổ Chức Ngoại Thương Nhất Bản.
Bất kể lãnh vực, các công ty Nhật Bản đang tìm kiếm những nhân viên có trình độ cao về tay nghề và học vấn. Họ có thể làm cầu nối về ngôn ngữ và những khoảng cách văn hóa, theo ông Kobayashi cho biết.
Ông nói, “Những các cuộc khảo sát của chúng tôi với các công ty luôn cho thấy một thách đố trong việc tuyển dụng.”
Sự hiện diện đang giá tăng của các công ty Nhật Bản tại Việt Nam làm cho các sinh viên và cha mẹ họ suy nghĩ về việc du học tại Nhật Bản, với niềm hy vọng sẽ kiếm được một công việc được trả lương cao với một công ty Nhật Bản. Ông Itsuro Tsutsumi, giám đốc phân ban trao đổi sinh viên của Jasso, cho biết như thế.
Ông Tsutsumi nói, “Có nhiều những mức kỳ vọng cao. Các gia đình của họ đang gửi họ đi, coi đó là một phương tiện đầu tư, hy vọng mức tưởng thưởng sẽ rất lớn.”
Những kỳ vọng như vậy có thể bị khai thác. Trong tháng Tư năm nay, Tòa Đại Sứ Nhật Bản tại Việt Nam báo động rằng một số lượng sinh viên Việt Nam tăng lên, và những người được gọi là sinh viên nội trú kỹ thuật, rốt cuộc ở Nhật Bản với một khoản nợ nặng nề, sau khi trả những khoản lệ phí lớn cho những đại lý địa phương lừa dối họ về các cơ hội việc làm.
