Thảm họa Nhật Bản làm rối loạn công nghiệp điện tử thế giới

Thảm họa Nhật Bản làm rối loạn công nghiệp điện tử thế giới

Người lao động vận chuyển đồ tại kho của hãng Sonny gần cảng Sendai, nơi mới bị sóng thần tàn phá, 23/3/2011.
REUTERS/Kim Kyung-Hoon

Mười hai ngày đã trôi qua, nước Nhật liên tiếp phải hứng chịu hàng loạt tai họa từ động đất, sóng thần đến sự cố hạt nhân, đe dọa nhiễm xạ thực phẩm …. Thảm họa đổ xuống quần đảo Nhật Bản sẽ còn kéo theo nhiều thiệt hại kinh tế, về lâu về dài, không chỉ cho nước Nhật mà có thể còn lan truyền ra thế giới. Trên góc độ này, nhật báo La Croix hôm nay có bài : « Thảm họa tại Nhật làm rối loạn ngành công nghiệp điện tử thế giới ».

Công nghiệp điện tử là niềm tự hào của nước Nhật, từng làm nên « thần kỳ kinh tế Nhật Bản » trong thập niên 1970. Báo La Croix nhận thấy trận thiên tai kinh hoàng vừa qua đã làm cho cơ sở của ngành công nghệ cao cấp của cả thế giới gần như rơi vào rối loạn, bởi hàng loạt các nhà cung cấp thiết bị điện tử chủ chốt của Nhật Bản như Sony, Mishubishi, Hitachi đã phải ngừng hoạt động, phần vì ảnh hưởng trực tiếp của động đất, phần vì thiếu điện, thiếu nguyên vật liệu cơ bản. Ngay từ tuần này, hàng loạt các nhà máy chế tạo điện tử và xe hơi từ Hàn Quốc, đến Đài Loan, sang đến châu Âu rồi qua Mỹ đều lần lượt thông báo phải ngừng một phần hoặc toàn bộ sản xuất, vì không được cung cấp chi tiết thiếu linh kiện từ Nhật Bản.

Thảm họa Nhật Bản sẽ làm kinh tế thế giới lao đao hay không ? Để trả lời, La Croix nhận thấy, sau những hậu quả về con người và về sự cố hạt nhân, trong tấm thảm kịch này, cả một dây chuyền cung ứng của các xí nghiệp tin học, điện tử và xe hơi đều bị tác động nặng nề. Tác động đã lan sang tới Hoa Kỳ, Công ty chuyên về thiết bị tin học Hewlett Packard cũng bắt đầu gặp khó khăn với những nhà cung cấp linh kiện của Nhật. General Motor cũng phải tạm thời đóng cửa một nhà máy tại Lousiana lý do tương tự. Sản phẩm iPad2, dự tính giao hàng cho thị trường châu Âu vào cuối tháng ba này sẽ bị trễ lại. Hàng loạt các sản phẩm điện tử có dính dáng đến các chi tiết công nghệ cao cấp sản xuất tại Nhật Bản cũng bị đình trệ. Các hãng xe hơi Pháp như Renault cũng đang phải cắt giảm sản xuất tại Hàn Quốc vì thiếu linh kiện điện tử từ Nhật Bản. Hôm qua, hãng xe Pháp PSA Peugeot Citroen cũng thông báo, một phần của bộ phận sản xuất động cơ bị rối loạn, vì bị cắt nguồn linh kiện từ công ty Hitachi. Hãng Toshiba cũng thông báo đóng cửa tạm thời một cơ sở lắp ráp màn hình tinh thể lỏng (LCD). Những rối loạn sản xuất ở Nhật sẽ còn phải kéo dài ít nhất ba, bốn tháng nữa.

Theo La Croix thì chỉ trong một tuần nay, một phần quan trọng của ngành công nhiệp thế giới mới ý thức được sự «lệ thuộc vào Nhật Bản». Hàng trăm loại thiết bị mũi nhọn, các linh kiện chủ yếu hay các máy công cụ cung cấp cho thế giới đều có xuất xứ từ Nhật. Các chi tiết thiết bị đó có thể là các chất bán dẫn silic, mà chỉ riêng hai công ty Nhật đã chiếm 60% sản lượng thế giới. Toshiba thì là nhà cung cấp chủ yếu cho Apple các chi tiết bộ nhớ và lưu trữ số liệu trong máy tính.

Từ hai mươi năm qua, những tiến bộ công nghệ cùng với tiến trình toàn cầu hóa đã giúp cho công nghiệp Nhật Bản trở nên chuyên môn hóa cao. Nhật Bản là nước sản xuất 35% bộ nhớ được sử dụng trong các loại điện thọai thông minh, 21% các lọai chi tiết bán dẫn khác nhau trên toàn thế giới. Hiện tại, Nhật Bản vẫn được ví như là một nguồn sông lớn của ngành công nghiệp điện tử cả thế giới. Trong khi đó, lúc này, công nghiệp Nhật Bản đang bị phong tỏa bởi nạn thiếu điện trầm trọng trên cả nước và công nghiệp của cả thế giới cũng bấn lên. Đúng như nhận định của Le Monde « Nước Nhật khổ sở làm cả thế giới rối bời ».

Nỗi lo nhiễm xạ thực phẩm vẫn hiển hiện

Nỗi lo sợ nhiễm phóng xạ thực phẩm đang bao trùm khắp quần đảo này. Báo Libération « nước Nhật đổ xô đi tích trữ hàng tích trữ ».

Theo đặc phái viên của Libération, mấy ngày qua cứ hàng sáng, nửa tiếng trước giờ mở cửa siêu thị Mauron trong khu phố Yoyogi tại Tokyo người ta đã thấy cảnh hàng đoàn người xếp hàng dài. Họ là những bà nội trợ Nhật, đang đổ xô đến các cửa hàng để mua đồ tích trữ, từ nước uống đến đồ hộp… lý do là vì mức phóng xạ « cao bất thường » đo được trong sữa và các loại rau củ quả mấy ngày qua. Nói chung là, các loại thực phẩm mọc từ đất đều bị tránh, nếu phải mua, khách hàng cũng rất cẩn thận xem xuất xứ vùng trồng.

Chính quyền Nhật đang đứung trước một vấn đề nan giải, vừa phải đề phòng mọi nguy cơ nhiễm xạ, đồng thời lại phải tránh không làm cho dân chúng hoang mang, hoảng loạn và mất lòng tin. Bên cạnh đó, Nhật Bản còn phải trấn an những nước nhập sản phẩm nông nghiệp của mình. Trong khi mà nhiều nước như Ấn Độ, Singapore, Sri Lanka, Đài Loan, Philippines hay Malaysia đang tăng cường các biện pháp kiểm tra đối với các sản phẩm thực phẩm có nguồn gốc từ Nhật.

Cuộc chiến của liên quân quốc tế chống chế độ Kadhafi

Chuyển sang khu vực Bắc Phi Trung Cận Đông. Mặc dù các chiến dịch tấn công của liên quân quốc tế vào Libya hôm nay đã dịu xuống không còn cấp tập như những ngày đầu nữa, nhưng thời sự xung quanh khu vực nóng bỏng này vẫn chiếm nhiều trang các báo ra hôm nay.

Nhiều nghi vấn được các báo đặt ra hôm nay cho cuộc can thiệp quân sự chống lại chế độ Kadhafi. Đúng là hỏa lực mạnh kinh khủng của liên quân Anh-Pháp-Mỹ đã đẩy lùi được quân đội của đại tá Kadhafi, nhưng liệu nó có bảo vệ được Benghazi, có giúp cho phe nổi dậy phục hồi được lực lượng hay không ?

Theo La Croix, một số nước đã bắt đầu ngãng ra vì sợ phải mang tiếng là hiếu chiến. Hình ảnh một Liên Hiệp Quốc như là sức mạnh quốc tế có khả năng che trở những người dân bị áp bức không được củng cố thêm gì qua nghị quyết 1973. Dư luận phương Tây thì đang rối tung cả lên. Sự đồng thuận của quốc tế đang rạn vỡ từng ngày. Lập trường của các nước không rõ ràng, ban đầu thì tán đồng can thiệp, nhưng ngay sau đó thì lại kêu thất thanh phản đối, ngay sau những đợt oanh kích đầu tiên. Hay bản thân thái độ của Hoa Kỳ, Đức cũng không rõ ràng. Còn Pháp, nước khởi sự cuộc can thiệp, thì nay lại bất đồng với các đồng minh về vai trò điều hành cuộc chiến của Nato. Nói chung là, còn quá nhiều điều không sáng tỏ. Cho nên xã luận báo Le Figaro cho rằng nhất thiết phải : « Thoát ra khỏi sự lập lờ không rõ ràng. Theo tờ báo, sứ mệnh của liên quân càng kéo dài, thì nó càng trở nên phức tạp và càng cần phải rõ ràng. Ai chọn mục tiêu ? Ai phối hợp hành động của liên quân với phe nổi dậy Libya ? ».

Nước Pháp tốn kém bao nhiêu tiền cho cuộc chiến tranh này?

Đến giờ thì chưa thể tính hết được chi phí, nhưng các chuyên gia đều có chung một nhận định, cho dù chiến dịch quân sự tại Libya không triển khai quân trên bộ như ở Afghanistan, nhưng cuộc chiến này phải huy động các loại vũ khí công nghệ cao cấp, rất tốn kém. Theo Liberation, đối với nước Pháp, dù có giới hạn, nhưng chi phí cho các cuộc không kích này cũng đang đè nặng lên ngân sách quốc phòng vốn đã eo hẹp vì bị cắt giảm. Để nắm được sơ bộ tốn kém, chỉ cần nhìn vào các con số mà Liberation đã liệt kê : 13 nghìn euros/một giờ bay cho một chiếc Rafale, 11 nghìn euro/một giờ cho chiếc Mirage 2000, đó là chưa kể đến tiền nhiên liệu… Rồi cũng phải tính đến cái giá 300 nghìn euro cho một quả tên lửa loại AASM, do hãng Pháp Sagem chế tạo. Theo tờ báo, từ đầu chiến dịch đến giờ, quân đội Pháp đã huy động những phương tiện hùng hậu, nhưng kết quả có vẻ cũng chỉ ở mức hạn chế. Theo một chuyên gia về vũ khí cua Pháp, đến lúc này Pháp vẫn chưa phải tốn kém nhiều lắm về đạn dược. Tất nhiên nếu chiến tranh kéo dài thì sẽ có vấn đề. Tóm lại, càng kéo dài chiến tranh thì càng tốn kém đó là điều tất nhiên. Cũng theo các chuyên gia việc thiết lập vùng cấm bay trong một năm thôi cũng phải chi mất từ 150 đến 250 triệu euros. Không chỉ Pháp mà ở Anh cũng đang nổ ra cuộc tranh luận gay gắt về chi phí cho cuộc chiến này. Nhiều nhà phân tích nhấn mạnh nghịch lý, trong khi ngân sách quốc phòng giảm 8% từ nay đến năm 2015 thì nước Anh lại lao vào can thiệp quân sự chống Libya.

Câu hỏi cuộc can thiệp này sẽ kéo dài bao lâu nữa và sẽ dẫn tới đâu vẫn chưa thể có câu trả lời xác đáng. Trong khi đó Le Figaro nhận thấy, « liên minh quốc tế đang đối mặt với viễn cảnh sa lầy » trong cuộc chiến với Libya.

Theo tờ báo, sau bốn ngày tiến hành chiến dịch không kích Libya, liên quân quốc tế bắt đầu nghi ngại có thể sắp đi vào bế tắc về mặt chiến lược. Mặc dù các đòn đánh của liên quân được cho là hiệu quả, trúng đích, đã có tác dụng chặn được các cuộc tấn công của quân đội Libya, nhưng quân nổi dậy đã không tận dụng được cơ hội này để tiến chiếm lại các thành phố đã bị mất. Trong khi đó, liên quân không thể can thiệp được dưới mặt đất.

Mùa xuân Ả Rập vẫn tiếp tục lan rộng tại Trung Cận Đông

Liên quan đến khu vực Trung Cận Đông, các báo Pháp cũng quan tâm tới tình hình Yemen đang có những diễn biến phức tạp. Le Monde đặt câu hỏi : Yemen, quân bài domino sắp tới ? Mặc dù bị đàn áp, cuộc nổi dậy của người dân Yemen đòi tổng thống Ali Abdllah Saleh đang lan rộng khiến người ta đặt câu hỏi : liệu chế độ Saleh có trụ được không ?

Một dấu hiệu mà Le Monde lưu ý tới đó là lần đầu tiên kể từ khi nổ ra cuộc khủng hoảng chính trị tại Yemen, Pháp đã lên tiếng kêu gọi tổng thống Saeh nên ra đi. Ngoại trưởng Pháp đã gọi việc này là « không thể xoay chuyển được ». Trong lúc tại thủ đô Sanaa, phe đối lập vẫn đang cương quyết đòi tổng thống Yemen phải từ chức ngay lập tức. Thêm vào nữa là vị tướng đầy uy lực Al-Ahmar cùng với nhiều sĩ quan đã đào ngũ đứng về phía người nổi dậy.

Xa hơn, báo Liberation nhìn sang Syria. Tờ báo nhận thấy « Cuộc nổi dậy A-rập trên đường về Damas ». Theo tờ báo thì những ngày qua nhiều thành phố của Syria đã vùng lên chống lại chính quyền của tổng thống Bachar al-Assad. Người ta đang lo ngại sẽ xảy ra cuộc đàn áp bằng vũ lực trên quy mô lớn.

Mùa xuân Ả Rập đang lan rộng như một hiệu ứng domino mà không có gì ngăn cản được.

Anh Vũ
(RFI)