|
Những con số liên quan xung đột tại Gaza sau gần ba năm làm nổi bật tính mong manh của sinh mạng dân thường giữa chết chóc giao tranh và tính nghiêm trọng của cuộc khủng hoảng nhân đạo tại dải đất này.
Xung đột Israel-Hamas kéo dài đã gần 2 năm và vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt.
Tuần trước, Israel bắt đầu kế hoạch tấn công trở lại TP Gaza (bắc Dải Gaza). Cũng như các đợt tấn công lớn vào Gaza trong suốt gần 2 năm qua, đánh bại Hamas là lý do chính được phía Israel viện dẫn để lý giải về đợt tấn công này.
Tuy nhiên, con số từ các tài liệu mật gần đây cho thấy số thành viên Hamas bị Israel tiêu diệt chỉ là một phần tương đối nhỏ trong tổng số người thiệt mạng ở Gaza. Trong khi đó, xung đột kéo dài đã đẩy người dân Gaza vào cảnh cùng cực, gây ra sự phẫn nộ từ cộng đồng quốc tế.
Khi những con số lên tiếng
Đầu tuần này, Cơ quan Y tế Gaza cho biết xung đột Israel-Hamas đã khiến 62.744 người chết, 158.259 người bị thương. Tổng số người chết do nạn đói tại Gaza đã chạm mức 300, trong đó có 117 trẻ em.
Tuy nhiên, những con số này chưa nói lên được hết được sự tàn khốc của cuộc chiến tại Gaza.
Giữa tháng 8, một cuộc điều tra chung của tờ The Guardian (Anh), tạp chí +972 Magazine (Israel) và trang tin tiếng Do Thái Local Call cho biết tính đến tháng 5-2025, tức 19 tháng sau khi xung đột nổ ra, số liệu từ các quan chức tình báo Israel cho thấy lực lượng Israel đã tiêu diệt 8.900 thành viên Hamas và tổ chức Thánh chiến Hồi giáo Palestine (Palestine Islamic Jihad – PIJ).
Cuộc điều tra chỉ ra rằng những thành viên Hamas và PIJ thiệt mạng, được ghi nhận trong cơ sở dữ liệu tình báo quân sự Israel, chỉ chiếm 17% trong tổng số người thiệt mạng tại Gaza. Điều này cho thấy 83% số người chết là thường dân.
Theo tờ The Guardian, tỉ lệ chết khi so sánh giữa thường dân và thành viên các nhóm vũ trang trong trường hợp này là cực kỳ cao, khi đặt trong bối cảnh đây là cuộc xung đột ở thời kỳ hiện đại.
Khi được hỏi về dữ liệu này, phía Lực lượng Phòng vệ Israel cho biết các số liệu được trình bày trong bài viết là "không chính xác” nhưng không nói rõ họ bác bỏ số liệu nào. Họ cho rằng các con số này "không phản ánh dữ liệu có sẵn trong hệ thống của Lực lượng Phòng vệ Israel”.
So với thời điểm tháng 5-2025 thì số dân thường thiệt mạng đến nay đã tăng lên nhiều và có nguy cơ tăng thêm, đặc biệt là khi Israel mở thêm chiến dịch mới vào TP Gaza.
Khi chiến dịch mới của Israel nhằm vào TP Gaza bắt đầu, tờ The Times of Israel dẫn lời người dân Gaza rằng máy bay và xe tăng Israel đã tấn công vùng ngoại ô phía đông và phía bắc TP Gaza suốt đêm 23 và kéo dài sang 24-8, phá hủy các cơ sở hạ tầng tại đây. Lực lượng Israel xác nhận đã bắt đầu hoạt động ở ngoại ô TP Gaza và đang chuẩn bị cho một cuộc tấn công lớn nhằm kiểm soát toàn bộ TP này – vốn đã bị tấn công nhiều lần trong suốt gần 3 năm qua.
“Tỉ lệ dân thường thiệt mạng cao bất thường, đặc biệt khi thực trạng này đã diễn ra trong một thời gian dài như vậy. Nếu chỉ xét riêng một TP hoặc một trận chiến cụ thể trong một cuộc xung đột thì có thể thấy tỉ lệ tương tự, nhưng nhìn chung rất hiếm” – bà Therése Pettersson, thuộc Chương trình Dữ liệu Xung đột Uppsala (đơn vị theo dõi thương vong dân sự trên toàn thế giới), nhận xét.
Lời cầu cứu từ Gaza
Khoảng một nửa trong số 2 triệu người dân Gaza đang trú ngụ tại TP Gaza. Nhiều người đã kiệt sức vì những cuộc di tản liên tục và không tin rằng còn khu vực nào an toàn ở Gaza, kể cả những nơi được gọi là khu vực nhân đạo.
“Tôi đã ngừng đếm số lần phải đưa vợ và ba con gái rời khỏi nhà ở TP Gaza. Không nơi nào an toàn, nhưng tôi không thể mạo hiểm. Nếu họ đột nhiên bắt đầu cuộc tấn công, họ sẽ dùng hỏa lực mạnh” – ông Mohammad, một người dân Gaza, nói.
Nhiều người cho biết họ không đủ tiền mua lều hoặc trả tiền phương tiện di chuyển, ngay cả khi họ rất muốn rời đi. “Chúng tôi sẽ không rời đi, cứ để họ ném bom nhà chúng tôi. Chúng tôi đói, sợ hãi và không có tiền” – một người dân tên Aya cho biết.
Tình trạng đói kém không chỉ xảy ra ở TP Gaza mà hiện diện ở khắp nơi tại Gaza. Hệ thống Phân loại Giai đoạn An ninh Lương thực Tích hợp (IPC) của Liên Hợp Quốc hôm 22-8 tuyên bố rằng một số khu vực ở Gaza, bao gồm TP Gaza, đang chính thức trải qua nạn đói "do con người gây ra". IPC đồng thời cảnh báo thêm rằng tình hình dự kiến sẽ còn tồi tệ hơn sau nhiều tháng xung đột không ngừng nghỉ.
Theo dự đoán của IPC, 641.000 người ở Gaza sẽ phải đối mặt nạn đói thảm khốc vào cuối tháng 9. Vào tháng 7, số hộ gia đình được báo cáo lâm vào tình trạng đói rất nghiêm trọng trên toàn Gaza đã tăng gấp 2 lần so với báo cáo hồi tháng 5 và tăng hơn gấp 3 lần tại TP Gaza. Hơn 1/3 số người dân Gaza cho biết họ đã nhịn ăn nhiều ngày liền và người lớn thường xuyên bỏ bữa để nhường cho con cháu họ.
Tình trạng suy dinh dưỡng ở trẻ em tại Gaza đang gia tăng với tốc độ chóng mặt. Chỉ riêng trong tháng 7, hơn 12.000 trẻ em được xác định là suy dinh dưỡng cấp tính, tăng gấp 6 lần kể từ đầu năm.
“Người dân Gaza đã cạn kiệt mọi phương tiện sinh tồn. Nạn đói và suy dinh dưỡng đang cướp đi sinh mạng mỗi ngày. Việc phá hủy đất trồng trọt, chăn nuôi, nhà kính, thủy sản và hệ thống sản xuất lương thực đã khiến tình hình trở nên tồi tệ hơn” – Tổng Giám đốc Tổ chức Nông nghiệp và Lương thực Liên hợp quốc (FAO) Khuất Đông Ngọc nêu thực trạng.
Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc António Guterres báo động rằng nạn đói được báo cáo ở Gaza là "một thảm họa do con người gây ra, một bản cáo trạng về đạo đức và là sự thất bại của chính nhân loại".
“Không còn lời bào chữa nào nữa. Thời điểm hành động không phải là ngày mai, mà là ngay bây giờ” – tổng thư ký Liên Hợp Quốc kêu gọi khẩn cấp.
Con số cảnh tỉnh từ các cuộc khảo sát
Các cuộc khảo sát của Viện Dân chủ Israel (IDI) cho thấy quan điểm của người dân Israel về xung đột tại Gaza đang có sự thay đổi lớn. Vào giữa tháng 10-2023, chỉ 17% người Israel cho rằng chính phủ nước này nên đàm phán để giải cứu các con tin. Tuy nhiên, đến tháng 10-2024, con số này đã tăng lên 53%.
Vào giữa tháng 7 năm nay, một cuộc thăm dò do Kênh 12 của Israel thực hiện cho thấy 74% người Israel ủng hộ chính phủ đạt được thỏa thuận với Hamas để giải cứu tất cả con tin và chấm dứt giao tranh ở Gaza.
Trong khi đó, một cuộc khảo sát mới từ Phòng thí nghiệm Agam tại ĐH Hebrew ở Jerusalem gần đây cho thấy khoảng 40% binh sĩ Israel có động lực phục vụ thấp hơn một chút hoặc đáng kể so với trước đây, trong bối cảnh xung đột kéo dài và Israel mở thêm chiến dịch vào TP Gaza.
Theo một cuộc thăm dò gần đây của tổ chức nghiên cứu Pew (Mỹ), quan điểm quốc tế về Israel hiện không mấy lạc quan. Phần lớn những người được khảo sát vào đầu năm 2025 tại các quốc gia như Hà Lan, Nhật, Tây Ban Nha, Úc, Thổ Nhĩ Kỳ và Thụy Điển cho biết họ có cái nhìn không mấy thiện cảm về Israel.
Ở chiều ngược lại, cuộc thăm dò của Reuters/Ipsos được công bố hôm 20/8 cho thấy 58% người Mỹ tin rằng mọi quốc gia thành viên Liên Hợp Quốc nên công nhận Nhà nước Palestine.
|
|
