Nga đã triển khai quân tới hơn một chục quốc gia với nhiều lý do khác nhau kể từ khi Tổng thống Vladimir Putin lên nắm quyền ngay trước khi bước sang thiên niên kỷ mới.
Việc Nga triển khai quân đội tới Kazakhstan sau một loạt các cuộc biểu tình bạo lực đe dọa quyền cai trị của Tổng thống Qasym Zhomart Tokayev đã gây chú ý về các hoạt động can thiệp quân sự của Moscow trên toàn cầu.
Tổ chức Hiệp ước An ninh Tập thể (CSTO), khối liên minh quân sự do Nga đứng đầu, tuần trước thông báo rằng lính dù Nga đã được triển khai tới Kazakhstan để tham gia sứ mệnh gìn giữ hòa bình tại đây cùng với quân đội từ 4 nước cộng hòa khác thuộc Liên Xô cũ.
Lực lượng này gồm khoảng 2.500 binh lính được triển khai theo lời kêu gọi của Tổng thống Tokayev nhằm giúp ổn định tình hình tại quốc gia Trung Á sau các cuộc tấn công khủng bố và bạo loạn lớn đầu năm mới.
Trong những năm gần đây, lực lượng vũ trang Nga đã nhiều lần tham gia vào các cuộc xung đột trên lãnh thổ của cả các nước cộng hòa thuộc Liên Xô cũ và ở cả các nước xa xôi khác, gồm Gruzia, Azerbaijan, Ukraine, Syria, Libya, Sudan, Cộng hòa Trung Phi, Mali, Madagascar, Venezuela và Ai Cập.
Dưới đây là danh sách 5 hoạt động can thiệp quân sự chính do Nga thực hiện dưới thời lãnh đạo của Tổng thống Vladimir Putin.
Ukraine
Phong trào biểu tình Euromaidan bắt đầu ở Thủ đô Kiev của Ukraine vào cuối năm 2013 sau khi chính phủ đình chỉ việc ký kết một thỏa thuận liên kết với Liên minh châu Âu.
Phạm vi của các cuộc biểu tình nhanh chóng mở rộng và dẫn đến cuộc Cách mạng Maidan, với đỉnh điểm là lật đổ tổng thống đắc cử Viktor Yanukovych và lật đổ chính phủ Ukraine.
Đầu tháng 2/2014, binh lính Nga đeo mặt nạ không mang quân hiệu đã tiếp quản Hội đồng tối cao của Crimea và đánh chiếm các địa điểm chiến lược trên khắp bán đảo. Sau đó, một chính phủ thân Nga lên nắm quyền và đã tiến hành cuộc trưng cầu dân ý về quy chế của Crimea, tuyên bố Crimea độc lập vào ngày 16/3/2014.
Moscow đã sáp nhập Crimea và các lực lượng Kiev bị khóa chặt trong cuộc xung đột với lực lượng ly khai do Nga hậu thuẫn ở phía Đông Ukraine. Cho đến nay, cuộc giao tranh đã cướp đi sinh mạng của khoảng 13.000 người.
Hành động này của Nga đã không được hầu hết các quốc gia trên thế giới công nhận và điều đó đã kích hoạt các lệnh trừng phạt của phương Tây đối với Moscow.
Theo các quan chức Ukraine và phương Tây, Nga hiện đang bố trí khoảng 100.000 quân ở biên giới Ukraine làm dấy lên lo ngại về việc Moscow có thể chuẩn bị tấn công Ukraine.
Syria
Tháng 3/2011, chính phủ Syria phải đối mặt với một thách thức chưa từng có khi các cuộc biểu tình ủng hộ dân chủ nổ ra khắp đất nước. Những người biểu tình yêu cầu chấm dứt các hoạt động độc tài của Tổng thống Bashar al Assad.
Các nhóm đối lập bắt đầu hình thành vào năm 2011, và đến năm 2012, xung đột đã mở rộng thành một cuộc nội chiến toàn diện.
Nga bắt đầu can thiệp quân sự vào Syria từ tháng 9/2015 sau khi chính phủ của Tổng thống Assad yêu cầu Moscow viện trợ quân sự chống lại các nhóm nổi dậy tại đây.
Quân đội Nga đã triển khai binh lính và trang thiết bị quân sự tới căn cứ không quân gần Latakia. Kể từ đó, họ liên tục thực hiện các cuộc không kích nhằm vào các nhóm vũ trang đối lập.
Việc Nga tham gia vào cuộc xung đột Syria đã làm thay đổi cục diện chính trị ở nước này và đã giúp Tổng thống Bashar al Assad giành lại phần lớn diện tích lãnh thổ Syria. Theo ước tính, hiện vẫn có khoảng 4.000 đến 5.000 quân Nga ở Syria.
Tổng thống Nga Valadimir Putin tới thăm căn cứ ở Syria. Ảnh: Reuters
Azerbaijan
Mối quan hệ giữa hai nước cộng hòa thuộc Liên Xô cũ là Armenia và Azerbaijan trở nên căng thẳng kể từ năm 1991 khi quân đội Armenia chiếm đóng Nagorno-Karabakh, được quốc tế công nhận là lãnh thổ của Azerbaijan, và bảy khu vực liền kề.
Các cuộc đụng độ mới nổ ra vào ngày 27/9/2020 sau khi quân đội Armenia tiến hành tấn công vào dân thường và các lực lượng Azerbaijan. Trong cuộc xung đột kéo dài 44 ngày, Azerbaijan đã giải phóng một số thành phố, gần 300 khu định cư và làng mạc khỏi cuộc chiếm đóng kéo dài gần ba thập kỷ.
Theo Bộ Quốc phòng Azerbaijan, bất chấp thỏa thuận ngày 10/11 chấm dứt xung đột, quân đội Armenia đã giết một số binh sĩ Azerbaijan.
Là một phần của thỏa thuận hòa bình do Điện Kremlin làm trung gian, Nga đã triển khai lực lượng gìn giữ hòa bình tới các vùng của Nagorno-Karabakh trong 5 năm đầu. Lực lượng này bao gồm khoảng 2.000-3.000 quân. Sự hiện diện quân sự ở Karabakh vẫn là điều mà Điện Kremlin mong muốn kể từ đầu những năm 1990.
Georgia
Sự hiện diện quân sự của Nga ở Georgia (Gruzia) bắt nguồn từ những năm cuối cùng của Liên Xô, khi sự bất bình giữa người Gruzia với người Abkhazia và Nam Ossetia leo thang thành bạo lực.
Nam Ossetia và Abkhazia tuyên bố độc lập khỏi Gruzia vào đầu những năm 1990. Nga đóng vai trò hàng đầu trong việc thực thi lệnh ngừng bắn bấp bênh với các khu vực ly khai vào năm 1992, điều này đã hợp pháp hóa sự hiện diện của quân đội Nga ở đó.
Căng thẳng chuyển sang một cuộc chiến ngắn giữa Nga và Gruzia vào năm 2008. Gruzia cố gắng tái chiếm Nam Ossetia. Nga đáp trả bằng việc đổ quân vào, đánh bật lực lượng Gruzia khỏi Nam Ossetia và ly khai Abkhazia.
Moscow công nhận cả hai là quốc gia độc lập và hiện bố trí khoảng từ 6.000 đến 10.000 quân Nga ở cả hai vùng.
Libya
Libya đã sa lầy vào xung đột kể từ cuộc nổi dậy của người Ả Rập năm 2011 và cuộc lật đổ sau đó của nhà lãnh đạo Muammar Gaddafi, khiến đất nước có hai chính phủ đối địch.
Chính phủ Hiệp ước Quốc gia (GNA), có trụ sở tại Tripoli và được thành lập theo Tiến trình Chính trị Libya do Liên Hợp Quốc làm trung gian năm 2015.
Hạ viện có trụ sở tại Tobruk được thành lập sau cuộc bầu cử năm 2014 và được lãnh đạo bởi tướng Quân đội Quốc gia Libya tự phong - Khalifa Haftar. Nga đã tham gia vào nền chính trị Libya bằng cách hỗ trợ cho Haftar, cung cấp cho ông ta lính đánh thuê và vũ khí.
Nhà thầu quân sự lớn nhất của Nga - Wagner Group đã cử lính đánh thuê đến giúp lực lượng của tướng Haftar ở Benghazi. Wegner cũng đang hỗ trợ LNA cả xe tăng, pháo binh, máy bay không người lái và đạn dược.
Sự hỗ trợ của Nga đối với tướng Haftar không chỉ giới hạn ở Wagner mà còn có hàng trăm lính đánh thuê khác ở miền đông Libya tham gia vào các hoạt động của LNA.
Theo Khalid al Mishri, Chủ tịch Hội đồng Nhà nước cấp cao, hơn 7.000 lính đánh thuê Wagner của Nga vẫn đang hoạt động ở Libya.
VietBF @ Sưu tầm
