Hà Nội là thành phố có chỉ số ô nhiễm bụi mịn PM2.5 năm 2020 cao nhất Việt Nam, trong khi tại Trung Quốc, thủ đô Bắc Kinh cũng đau đầu với vấn đề tương tự.
Trung Quốc tạo mưa "xóa" ô nhiễm bụi mịn PM.25
Theo các nhà khoa học của Đại học Thanh Hoa (Trung Quốc) mới đây cho biết nước này đã sử dụng công nghệ mưa nhân tạo (cloud seeding) nhằm kiểm soát mưa và ô nhiễm ở thủ đô trước thềm sự kiện chính trị lớn.
Giới chức Trung Quốc đã thực hiện một chiến dịch quy mô lớn bằng cách "gieo" hóa chất vào trong các đám mây để tạo mưa ở vùng ngoại ô thủ đô Bắc Kinh và khu vực lân cận, vài giờ trước đại lễ kỷ niệm 100 năm thành lập ĐCSTQ hôm 1/7 năm nay.
Trong báo cáo nghiên cứu, các nhà khoa học ước tính mưa nhân tạo đã làm giảm đến khoảng 2/3 mức độ ô nhiễm bụi mịn PM2.5, đồng thời cải thiện chất lượng không khí từ mức "trung bình" lên "tốt" theo tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).
Đội ngũ của giáo sư chuyên ngành khoa học môi trường, ông Wang Can, nói rằng khó có khả năng việc giảm ô nhiễm nói trên là do nguyên nhân tự nhiên bởi "mưa nhân tạo là sự kiện gián đoạn duy nhất trong thời gian này". Nghiên cứu đã được xuất bản trên tạp chí Environmental Science của Trung Quốc hôm 26/11 mới đây.
Hà Nội gặp vấn đề tương tự Bắc Kinh
Bắc Kinh và tỉnh Hà Bắc lân cận hồi tháng 8/2021 ghi nhận chỉ số chất lượng không khí trung bình tháng tốt kỷ lục từ năm 2013, trong đó chỉ số nồng độ bụi mịn PM2.5 ở mức 16 μg/m3 vào tháng 7 - theo Cục Sinh thái và Môi trường Bắc Kinh.
Chỉ số nồng độ PM2.5 trung trung bình trong nửa đầu năm nay của Bắc Kinh cũng đạt mức thấp kỷ lục là 37 μg/m3, tuy nhiên mức này vẫn cao so với tiêu chuẩn đề nghị của WHO năm 2021 là 5 μg/m3 và năm 2005 là 10 μg/m3.
Dù bị coi là một trong những đô thị ô nhiễm bậc nhất thế giới với hơn 20 triệu dân cư trú, chỉ số PM2.5 trung bình năm của Bắc Kinh đã giảm đến 2,6 lần so với mức 101,56 μg/m3 vào năm 2013 - khi ông Tập Cận Bình mới trở thành Chủ tịch Trung Quốc - xuống mức 38,84 μg/m3 vào năm 2020.
Ô nhiễm bụi mịn PM2.5 cũng là một vấn đề khiến thủ đô Hà Nội của Việt Nam đau đầu.
Báo cáo do nhóm nghiên cứu Trường Đại học Công nghệ, Đại học Quốc gia Hà Nội công bố ngày 1/12 về hiện trạng bụi mịn PM2.5 của 63 tỉnh/thành Việt Nam năm 2019-2020 cho thấy Hà Nội là địa phương có nồng độ bụi PM2.5 trung bình năm cao nhất cả nước năm 2020.
Cả hai năm 2019-2020 Hà Nội đều vượt mức quy chuẩn quốc gia QCVN 05:2013/BTNMT về nồng độ bụi mịn trung bình là 25 μg/m3. Có đến 29 trong 30 địa bàn ở Hà Nội có nồng độ PM2.5 cao. Đáng chú ý, tại 12 quận nội thành, chỉ số này dao động ở mức 31,5-32,9 μg/m3, trong đó mức thấp nhất ở quận Hà Đông và cao nhất tại quận Hai Bà Trưng.
Báo cáo cho hay trong năm 2020, miền Bắc có 10/25 tỉnh, thành phố (chiếm 40%) ghi nhận nồng độ bụi mịn PM2.5 trung bình năm vượt quy chuẩn quốc gia, trong khi miền Trung và miền Nam không có tỉnh, thành nào có chỉ số này vượt quy chuẩn, song vẫn có nhiều khu vực trong tỉnh có tình trạng ô nhiễm bụi PM2.5.
Nỗ lực can thiệp thời tiết của Trung Quốc
Các nhà khoa học Đại học Thanh Hoa nói sự kiện kỷ niệm 100 năm thành lập ĐCSTQ đã gặp phải những thách thức chưa từng thấy trong khâu tổ chức. Một trong số đó là sự gia tăng bất ngờ các chất gây ô nhiễm trong không khí vào giai đoạn trước đại lễ.
Bất chấp hầu hết hoạt động công nghiệp của các nhà máy và xe tải chở hàng hóa bị hạn chế tại Bắc Kinh cùng các tỉnh lân cận, các luồng không khí lưu thông chậm cũng khiến các chất ô nhiễm khó phân tán hơn.
Bắc Kinh cũng ghi nhận mùa hè mưa nhiều nhất trong năm nay. Mưa kéo dài hầu như mỗi ngày trong 1 tuần trước sự kiện kỷ niệm. Trong ngày đại lễ, nhiều khán giả được phát áo mưa trong gói quà lưu niệm. Báo cáo của Thanh Hoa cho biết chiến dịch tạo mưa nhân tạo được bắt đầu từ 20h30 tối ngày trước đó, 30/6/2021.
Hàng chục nghìn người dự lễ kỷ niệm 100 năm thành lập ĐCSTQ ở quảng trường Thiên An Môn, ngày 1/7/2021 (Ảnh: Kyodo News)
Cư dân ở vùng núi phía tây nam thành phố nói họ nhìn thấy lượng lớn rocket phóng đi để đưa i-ốt bạc (AgI) vào không khí nhằm tạo ra mưa.
"Rất ồn ào, giống như sấm nổ vậy. Việc đó (phóng rocket) diễn ra rất lâu... giống như trong vùng chiến sự," một cư dân ẩn danh nói với Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng (SCMP). "Sau đó thì mưa đổ xuống, rất nặng hạt."
Một người khác tiết lộ đã tìm thấy mảnh vỡ rocket ở gần nhà mình.
Theo SCMP, Trung Quốc đã xây dựng một số mạng lưới điều chỉnh thời tiết quy mô lớn và hiện đại nhất thế giới. Vào năm ngoái, chính phủ nước này phát động một chiến dịch điều chỉnh thời tiết bao phủ khu vực miền tây đất nước, bao gồm ở Tân Cương và Tây Tạng, nhằm can thiệp vào tình trạng không khí ẩm ở độ cao lớn - gây ra bởi gió từ Ấn Độ Dương thổi qua dãy Himalaya. Tình trạng này được cho là sẽ gia tăng bởi biến đổi khí hậu.
Sử dụng vệ tinh, máy bay, các trạm radar di động và công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI), nhà chức trách ngành thời tiết ở Trung Quốc đang tìm cách dự đoán động thái của không khí ẩm nhằm thực hiện các chiến dịch mưa nhân tạo để kiểm soát thời gian và địa điểm mưa.
Đã có những lo ngại rằng các dự án quy mô lớn như thế có thể làm gián đoạn mô hình thời tiết trong khu vực. Tuy nhiên, ông Xu Xiaofeng - cựu Phó Giám đốc Cục Khí tượng Trung Quốc - khẳng định Bắc Kinh nhận thức rõ các rủi ro và hạn chế của công nghệ điều chỉnh thời tiết.
VietBF @ Sưu tầm