Theo như người đàn ông gốc Việt này là ông Hồ Quang Thiên Vũ, đang giữ chức phụ tá biện lý của quận hạt Sacramento County, là người có thể có chánh biện lý người Mỹ gốc Việt đầu tiên ở Hoa Kỳ và Sacramento County.
Phụ Tá Biện Lý Hồ Quang Thiên Vũ, hay Thiên Hồ, của Sacramento County. (Hình: Nhân vật cung cấp)
Ông Vũ, có tên chính thức ở Hoa Kỳ và tên trên bảng tranh cử là Thiên Hồ, vì trong giấy tờ ông ghi là Thien Vu Quang Ho theo kiểu tiếng Việt, là một công tố viên dày dặn kinh nghiệm, từng truy tố một tội phạm giết người hàng loạt, gây chấn động Hoa Kỳ.
Hai đối thủ của ông là ông Paris Coleman và bà Alana Matthews, hai người gốc Phi Châu. Vì vậy, cuộc bầu cử này sẽ tạo nên lịch sử vì đây là lần đầu tiên Sacramento County có chánh biện lý người thiểu số.
Lý do ra ứng cử và các chính sách
Chánh biện lý hiện tại của Sacramento County là bà Anne Marie Schubert tuyên bố ứng cử chức bộ trưởng Tư Pháp California vào năm 2022, và ông Vũ tuyên bố tranh cử chánh biện lý của quận hạt sau khi nghe tin này.
Về lý do tranh cử, ông nói với phóng viên Người Việt: “Tôi nghĩ mình là người có nhiều kinh nghiệm nhất trong tòa án và trong lãnh vực điều hành, cũng như trong cộng đồng. Tôi tin rằng người dân cần có một chánh biện lý chứng tỏ được khả năng của mình, có khả năng lãnh đạo để bảo vệ công chúng và có thể kết nối được với cộng đồng.”
Theo ông, tình trạng người gốc Á bị thù ghét đang gia tăng khắp Hoa Kỳ, nên các cộng đồng gốc Á cần có một lãnh đạo thuộc sắc dân của họ, và có thể hiểu được những nhu cầu của họ.
“Hoa Kỳ có tổng cộng 2,400 chánh biện lý của các quận hạt, nhưng chỉ có tám người là người gốc Á. Ở California thì không có công tố viên gốc Á nào tại các thành phố lớn và các quận hạt lớn,” ông Vũ nói.
Ông Vũ cho biết một trong những chính sách quan trọng nhất là bảo vệ cộng đồng khỏi tội phạm, đặc biệt là bảo vệ tiếng nói của nạn nhân qua một hệ thống pháp lý bình đẳng cho mọi cộng đồng.
Nếu đắc cử, ông cho hay sẽ thành lập một ủy ban cố vấn gồm các lãnh đạo của nhiều cộng đồng để có sự đa dạng và có thể thảo luận với biện lý cuộc về nhiều vấn đề quan trọng, tạo sự tin tưởng và các mối quan hệ thân thiết với các cộng đồng.
Nguyên tắc làm việc ba chữ “E”
Ông bắt đầu làm công tố viên từ năm 1998, và đến nay hành nghề được 23 năm. Trong suốt quãng thời gian đó, ông luôn làm việc theo nguyên tắc ba chữ “E,” là kinh nghiệm (Experience); chuyên môn (Expertise); và cảm thông (Empathy) để có thể hết sức bảo vệ công chúng và kết nối với cộng đồng.
Về kinh nghiệm, ông từng truy tố rất nhiều tội phạm từ băng đảng cho đến giết người. Điều làm ông được nhiều người biết nhất là làm công tố viên chính cho vụ truy tố ông Joseph James DeAngelo hồi Tháng Sáu, 2020.
Ông DeAngelo, được gọi là “Golden State Killer,” là một kẻ giết người hàng loạt, sát hại 13 người và hãm hiếp hơn 50 người tại 11 quận hạt của tiểu bang California từ năm 1973 đến năm 1986, và đến năm 2020 mới bị truy tố, và nhận nhiều án tù chung thân và không được khoan hồng.
Ông Vũ cho biết ông là một trong số ít công tố viên gốc Á ở California truy tố tội thù ghét, và từng làm giám sát viên cho các lực lượng chống băng đảng, ma túy, và tội thù ghét.
Về chữ “E” thứ hai là chuyên môn, ông Vũ cho hay ông rất hiểu biết về tội thù ghét có nạn nhân là người gốc Á hay bất cứ các sắc dân thiểu số khác. Không chỉ vậy, ông còn có nhiều hiểu biết về cách quản trị nhân sự vì ông là thành viên ban điều hành của Biện Lý Cuộc Sacramento County.
Về chữ “E” thứ ba là sự cảm thông, ông nói: “Sự cảm thông có nghĩa là chúng ta phải đặt mình vào vị trí của người khác. Tôi là một người Việt Nam tị nạn, chạy trốn cộng sản bằng thuyền đánh cá, và gia đình đến Hoa Kỳ với bàn tay trắng, sau đó sống trong thiếu thốn ở San Jose. Vì vậy, tôi nghĩ mình có thể hiểu được suy nghĩ của người nhập cư và người tị nạn để có thể hết mình giúp đỡ nhiều cộng đồng.”
Công tố viên Hồ Quang Thiên Vũ, hay Thiên Hồ (giữa), phát biểu tại buổi tập hợp trước tòa nhà Quốc Hội California, chống thù ghét người gốc Á. (Hình: Facebook Thien Ho)
Ông Vũ năm nay 47 tuổi, đến Mỹ năm 1976, tốt nghiệp cử nhân khoa học chính trị đại học UC Davis năm 1995 và tốt nghiệp bằng luật đại học McGeorge School of Law thuộc đại học University of the Pacific năm 1998.
Từ năm 1998, ông làm công tố viên ở Contra Costa County, sau đó công tố viên ở Santa Clara County. Đến năm 2004, ông làm công tố viên cho Sacramento County, rồi được bổ nhiệm làm phụ tá biện lý.
Ông từng được giải thưởng Công Tố Viên Xuất Sắc Nhất của Sacramento County năm 2017, và giải thưởng tương tự của Hiệp Hội Các Công Tố Viên Gốc Châu Á-Thái Bình Dương tại Hoa Kỳ cùng năm.
Cũng như nhiều người Việt Nam tị nạn khác, hành trình đến Hoa Kỳ của ông Vũ và gia đình đầy khó khăn.
Gia đình ông vượt biên khỏi Sài Gòn bằng tàu đánh cá vào năm 1976, và phần lớn nhờ vào sự táo bạo của người cha.
Ông kể: “Lúc đó, cha tôi lấy được bộ quân phục của một sĩ quan cộng sản, sau đó ông lấy khẩu súng đồ chơi của tôi, sơn đen rồi đeo ngay thắt lưng. Cha mẹ tôi và nhiều người khác gom tiền để mua một chiếc thuyền đánh cá, rồi cho mọi người trốn ở dưới. Khi thuyền ra đến trạm kiểm soát, một binh sĩ đòi lục soát chiếc thuyền để tìm người vượt biên, và cha tôi phải can thiệp.”
“Cha tôi lúc đó sẵn sàng cho binh sĩ đó kiểm tra thuyền, nhưng ông nói: ‘Tôi cho anh lục soát thoải mái, nhưng nếu trong thuyền không có ai khác ngoài gia đình tôi thì anh nên nghĩ đến hậu quả vì tôi là sĩ quan, chức vụ cao hơn anh.’ Sau đó, ông lấy khẩu súng đồ chơi sơn đen ra và dọa bắn vào đầu binh sĩ kia. Nghe vậy, anh ta không lục soát thuyền và mời cha tôi uống rượu,” ông kể thêm.
Sau khi qua được trạm kiểm soát, thuyền trưởng nhảy xuống biển để bơi vào bờ vì gia đình ông bị kẹt lại, làm chiếc tàu nhỏ không có ai lái. Lênh đênh giữa biển một thời gian thì họ được tàu của Pháp cứu, và được đưa đến trại tị nạn ở Malaysia, cuối cùng được một nhà thờ ở Stockton bảo trợ nhập cư vào Hoa Kỳ.
Ông cho biết lý do muốn theo đuổi con đường luật pháp là vì sinh ra ở Việt Nam, một đất nước không có hệ thống luật pháp rõ ràng, và muốn dùng luật pháp để giúp đỡ nhiều người ở Hoa Kỳ.
“Lúc mới qua, tôi không biết tiếng Anh, đi học nghe người khác nói không hiểu gì hết. Sau nhiều năm, tôi sử dụng Anh Ngữ để học về luật phát và nhờ ngôn ngữ đó để giúp đỡ nhiều người, trong đó có nhiều người tị nạn và các cộng đồng thiểu số,” ông Vũ nói.
Là một công tố viên có hơn hai thập niên kinh nghiệm, ông cho biết điều làm ông hãnh diện nhất là được làm một trong các công tố viên chính truy tố bị cáo Joseph James DeAngelo.
Phụ Tá Biện Lý Thiên Hồ (phải) tại phiên tòa trực tuyến truy tố kẻ giết người hàng loạt Joseph James DeAngelo. (Hình: Chụp từ màn hình Zoom)
Đây là lần đầu tiên Sacramento County có phụ tá biện lý là người thiểu số, và dĩ nhiên điều đó rất có ý nghĩa với ông Vũ và hai đối thủ.
Ông chia sẻ: “Nếu đắc cử, tôi sẽ là chánh biện lý người Mỹ gốc Việt đầu tiên của Hoa Kỳ và của Sacramento County. Tôi nghĩ đây là một cuộc bầu cử vô cùng quan trọng vì sẽ chọn được người đại diện cho người dân nhiều nhất.”
Ông cho rằng ông xứng đáng được chọn vì đã nhiều lần chứng minh được kinh nghiệm, chuyên môn và sự cảm thông vì chánh biện lý là người đại diện cho nhiều người tại tòa án, từ nạn nhân đến các bị cáo.
“Hiện nay Hoa Kỳ không có chánh biện lý gốc Việt nào cả, và có rất ít chánh biện lý gốc Á. Vì vậy, tôi nghĩ ngày mình đắc cử sẽ là một ngày lịch sử,” ông nói. [đ.d.]
