Trước đó, Taliban đã điều hàng nghìn tay súng di chuyển về phía biên giới với Tajikistan và thành lập một tiểu đoàn đánh bom liều chết tại khu vực này.
Kể từ khi Taliban lên nắm quyền, Nga đã nổi lên như một cường quốc duy nhất có thể kiềm chế tổ chức Hồi giáo cực đoan này. Hiện Nga đang tiếp tục chơi trò "cảnh sát tốt, cảnh sát xấu" với Taliban và trò chơi kép của Moscow đang khiến Taliban bối rối.
Theo dự đoán của giới chuyên gia, giờ đây Nga sẽ dùng trò chơi này để "chiếu tướng" Taliban trong bối cảnh căng thẳng giữa Taliban và Tajikistan [đồng minh của Nga trong tổ chức Hiệp ước An ninh Tập thể (CSTO)] đang gia tăng đáng kể.
TAJIKISTAN VÀ TALIBAN BÊN BỜ VỰC XUNG ĐỘT VŨ TRANG
Căng thẳng đang gia tăng đáng kể giữa Tajikistan và Taliban. Hiện Tajikistan là quốc gia duy nhất ở Trung Á từ chối công nhận chế độ Taliban ở Tajikistan.
Kể từ khi Taliban chiếm quyền kiểm soát Afghanistan, Tajikistan và Taliban đã có những động thái cụ thể nhằm vào nhau. Dushanbe đã công khai ủng hộ Mặt trận Kháng chiến Quốc gia (NRF) chống Taliban ở thung lũng Panjishir.
Hiện tại, hai lãnh đạo của phong trào này – gồm cựu Phó Tổng thống Afghanistan Armullah Saleh và thủ lĩnh Ahmad Massoud – đều đang ẩn náu ở Dushanbe. Họ đang lên kế hoạch chống lại Taliban cùng những người Afghanistan lưu vong khác ở Tajikistan, khiến Taliban cảm thấy vô cùng lo ngại.
Ngoài ra, một số báo cáo đã ghi nhận nỗ lực thành lập chính quyền Afghanistan thay thế ở Dushanbe và phản đối tuyên bố của Taliban về tính hợp pháp của tổ chức này.
Trong khi đó, Taliban cũng đang có những hành động hung hăng khi cáo buộc Dushanbe can thiệp vào công việc nội bộ của nước này, và điều động các lực lượng đặc biệt đến biên giới rộng lớn kéo dài tới 1.400km với Tajikistan.
Hôm 27/9, truyền thông đưa tin hàng nghìn tay súng Taliban đã di chuyển về phía biên giới với Tajikistan. Mới đây nhất, Taliban được cho đã thành lập một tiểu đoàn đặt tên “Lashkar-e-Mansoori”, áp dụng chiến thuật đánh bom liều chết và đóng tại tỉnh Badakshan, giáp biên giới Trung Quốc và Tajikistan.
Đáp lại, Tajikistan đã triển khai thêm 20.000 binh sĩ tới biên giới với Afghanistan và thwucj hiện cuộc tập trận trên phạm vi toàn quốc với sự tham gia của 230.000 quân nhân.
TALIBAN LÊN KẾ HOẠCH TẤN CÔNG TAJIKISTAN?
Điều khiến Tajikistan tức giận hơn nữa là việc Taliban đang cố gắng cực đoan hóa dân tộc Tajik ở Afghanistan và sử dụng họ để chống lại chính Dushanbe.
Một số người thuộc dân tộc Tajik ở Afghanistan được cho là đã đứng về phía Taliban. Chính quyền Tổng thống Emomali Rahmon ở Tajikistan lo ngại rằng Taliban có thể sử dụng Jamaat Ansarullah, một nhóm phiến quân được thành lập tại Afghanistan năm 2010.
Lính Tajikistan tham gia cuộc duyệt binh gần biên giới Afghanistan hôm 30/9. Ảnh: Reuters.
Bản thân Tổng thống Rahmon là một nhà lãnh đạo theo chủ nghĩa thế tục, và Taliban có thể sẽ dùng Jamaat Ansarullah để thách thức chính sách của ông tại Tajikistan. Tệ hơn nữa, Taliban có thể sử dụng nhóm chiến binh này để xâm lược Tajikistan. Mặc dù Taliban luôn bác bỏ các cáo buộc đó nhưng không ai dám đặt niềm tin hoàn toàn vào một nhóm khủng bố trong những vấn đề như vậy.
TAJIKISTAN LÀ MỤC TIÊU MỀM CỦA TALIBAN, NHƯNG NGA KHÔNG ĐỂ YÊN
Tajikistan là quốc gia nhỏ nhất ở Trung Á và cũng là quốc gia nghèo nhất trong khu vực. Đây là một mục tiêu tương đối dễ dàng cho Taliban.
Tuy nhiên, Tajikistan là một nước cộng hòa thuộc Liên Xô cũ và cũng là một thành viên CSTO. Liên minh giữa Dushanbe và Moscow mang ý nghĩa: Bất cứ hành động gây hấn nào của Taliban đối với Tajikistan cũng sẽ kéo Điện Kremlin vào cuộc xung đột, và Taliban chắc chắn sẽ không muốn hứng chịu cơn thịnh nộ của một siêu cường quân sự như Nga.
Tác động của sự răn đe này đối với Taliban đã tạo đòn bẩy cho Tajikistan. Quốc gia Trung Á đang lợi dụng hiệu quả điều này để hỗ trợ tích cực cho các lực lượng chống Taliban.
'TRÒ CHƠI KÉP' CỦA NGA VỚI TALIBAN
Mối quan hệ mong manh với Tajikistan vốn đã làm tổn hại đến tham vọng được toàn cầu công nhận của Taliban. Để ‘đổ thêm dầu’ vào nỗi phiền muộn của Taliban, Nga đang chơi một ‘trò chơi kép’ với tổ chức hồi giáo cực đoan này.
Một mặt, Nga hỗ trợ Tajikistan chuẩn bị đối đầu với Taliban. Moscow đang điều thêm binh sĩ tới căn cứ quân sự Nga ở Tajikistan, đồng thời tổ chức các cuộc tập trận với quân đội quốc gia Trung Á.
Mặt khác, Nga lại thể hiện rằng họ sẵn sàng làm trung gian hòa giải giữa Tajikistan và Taliban. Khi Tajikistan và Taliban lời qua tiếng lại vì căng thẳng gia tăng, Phó phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Nga Alexei Zaytsev đã nhấn mạnh rằng Moscow "đang quan sát mối quan hệ căng thẳng ngày càng tăng giữa Tajikistan-Afghanistan trong bối cảnh giới lãnh đạo hai nước có những tuyên bố gay gắt về nhau".
Giới chuyên gia nhận định, Nga đang có một chiến lược rõ ràng. Họ sẽ không can dự trực tiếp trừ phi có các cuộc đụng độ quân sự quy mô lớn nổ ra giữa Tajikistan và Taliban [điều có vẻ khó xảy ra].
Bằng cách đóng vai người hòa giải trong cuộc xung đột giữa Tajikistan và Taliban, Nga có thể mở rộng tầm ảnh hưởng ở Trung Á, đồng thời có thể kiểm soát Taliban hiệu quả hơn bằng cách tạo điều kiện cho các hoạt động của Tajikistan chống lại tổ chức cực đoan này.
Có thể nói, với nước cờ ‘kép’ của mình, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã ‘chiếu tướng’ Taliban, ghìm tổ chức này dưới ngón chân của Moscow.
VietBF @ Sưu tầm
