Quyết định của Nga gây ngạc nhiên khi nước này đang trong t́nh trạng thiếu lao động, đặc biệt là lao động chân tay.
Hôm 16/4 vừa qua, giới chức Nga vừa thông báo tin buồn đến những người lao động nhập cư đă quá thời hạn cư trú ở Liên bang Nga, trong đó bao gồm 152.000 công dân Ukraine. Tất cả những đối tượng này đều được yêu cầu rời Nga trước ngày 15/6, và nếu cố t́nh trái lệnh, họ sẽ đối mặt nguy cơ bị trục xuất và cấm nhập cảnh vào Nga trong ṿng 3 năm.
Trang tin Strana (Ukraine) mới đây đă đăng tải bài viết chi tiết về những đối tượng sẽ phải rời Nga và suy đoán về lí do khiến Moskva đưa ra quyết định này.
Tuyên bố của Nga
Thứ trưởng Nội vụ Liên bang Nga, ông Alexander Gorovoy, đă đề cập tới sắc lệnh này trong một phiên họp của hội đồng liên nghị viện của Cộng đồng các Quốc gia Độc lập (SNG) cuối tuần trước: "Rất nhiều công dân của các vị đang cư trú trái phép trên lănh thổ của đất nước tôi [Nga]. Và nếu những người này không rời Nga trước ngày 15/6 - theo sắc lệnh của Tổng thống - th́ họ sẽ phải chịu h́nh phạt, nặng nhất là trục xuất và cấm nhập cảnh".
Theo ông Gorovoy, tính đến thời điểm hiện tại có hơn 1 triệu dân nhập cư trái phép từ các quốc gia SNG đang cư trú trên lănh thổ Nga, trong đó bao gồm 152.000 công dân Ukraine, 332.000 công dân Uzbekistan, 247.000 công dân Tajikistan và nhiều người khác từ những quốc gia láng giềng của Nga.
Theo luật pháp Nga, người nước ngoài được nhận một tấm thẻ nêu rơ thời hạn họ được phép cư trú tại Nga là 90 ngày. Tấm thẻ này có thể được đăng kư ở nơi làm việc hoặc nơi họ lưu trú trong ṿng 7 ngày sau khi nhập cảnh vào Nga.
Sau thời hạn này, người nước ngoài có thể xin gia hạn lưu trú thêm 90 ngày mà không cần phải rời khỏi Nga.
Cách dễ nhất để một người được cấp phép lưu trú dài hạn hơn 90 ngày ở Nga là sở hữu giấy phép lao động trong ṿng 30 ngày kể từ thời điểm nhập cảnh vào Nga.
Sau khi có giấy phép lao động, người nước ngoài được phép lưu lại Nga trong 1 năm. Và cái giá họ phải trả không hề rẻ - nếu ở Moskva, họ sẽ phải trả 5.341 rúp (khoảng 1.900 hryvnia) hàng tháng.
Giấy phép lao động có thể được gia hạn không giới hạn số lần. Người nước ngoài cần nhanh chóng t́m được việc làm trong ṿng 2 tháng, nếu không họ sẽ bị tước giấy phép lao động.
Chẳng hạn, nếu một người Ukraine nhập cảnh vào Nga và đă gia hạn thời gian lưu trú 2 lần (180 ngày), không có giấy phép lao động, th́ người đó phải rời đi và chỉ có thể quay lại sau 180 ngày.
Nhưng quy tắc này không áp dụng với các trường hợp công dân Ukraine sau đây:
- Người đă nhập cảnh vào Nga với hộ chiếu của Cộng ḥa Nhân dân Donetsk và Luhansk tự xưng (DPR và LPR)
- Người có giấy phép cư trú tạm thời (RVP)
- Người xin nhập quốc tịch Nga
- Các chuyên gia có tŕnh độ cao
- Những người tị nạn được chứng nhận
- Du học sinh
Những trường hợp trên có quy định riêng về lưu trú, chủ yếu là vài năm hoặc có trường hợp không có quyền gia hạn.
Trước đó, do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19, Tổng thống Nga Vladimir Putin đă gia hạn thời gian lưu trú của người nước ngoài. Sắc lệnh mới nhất của ông về vấn đề này nêu rơ: tính từ thời điểm sau ngày 15/3, những người nước ngoài đă hết thời hạn lưu trú và giấy phép lao động có thể tiếp tục ở lại Nga. Lúc này, họ có thể lao động hợp pháp. Nhưng những đối tượng này phải rời Nga trước ngày 15/6, nếu không tuân thủ th́ họ có thể bị trục xuất.
Trong trường hợp trục xuất người nước ngoài, ví dụ như trường hợp các công dân Ukraine, giới chức Nga có nghĩa vụ thông báo cho lănh sự quán Ukraine tại Liên bang Nga về những trường hợp như vậy. Người bị trục xuất phải rời khỏi Nga trong ṿng 3 ngày.
Quyết định của Nga sẽ có ảnh hưởng ra sao?
Luật sư Nga Dmitry Ladushkin đă chia sẻ với với Strana cách giải quyết vấn đề của những người đối mặt nguy cơ bị trục xuất.
"Hầu hết các trường hợp này là những người Ukraine làm việc tại Nga theo phương thức luân phiên và trái phép ngay từ đầu. Hoặc đó có thể là những người bị mất việc làm trong thời gian đại dịch, họ có thể kiếm được một công việc bất hợp pháp hoặc chịu cảnh thất nghiệp nhưng vẫn tiếp tục lưu lại Nga", vị luật sư này nói.
Việc giúp cho 152.000 người Ukraine ở lại Nga sau ngày 15/6 là rất khó hoặc gần như không thể.
"Cách thứ nhất là họ cần được cấp quy chế tị nạn, nhưng hiện nay điều đó đă bị giới hạn. Và ngay cả việc nộp hồ sơ xin cấp quy chế tị nạn cũng cần có lư do chính đáng. Cách thứ hai là kết hôn với một công dân Nga và được cấp quyền lưu trú ngay trong ngày hôm sau", ông Ladushkin nói.
Vị luật sư này đă chân thành khuyên tất cả những người Ukraine đă hết hạn cư trú hăy rời khỏi Nga trước ngày 15/6. Ông cho biết, cho dù có trốn đi để không bị cảnh sát bắt giữ và ép buộc trục xuất, th́ chính quyền hoàn toàn có thể trục xuất vắng mặt và lưu thông tin trên hệ thống.
"Trục xuất là một vết đen đối với người di cư, ít nhất là ở Nga", theo luật sư Ladushkin.
V́ sao giới chức Nga quyết định trục xuất người nhập cư trái phép?
Việc trục xuất 731.000 người lao động nhập cư trái phép trong thời điểm hiện tại dường như có điểm ǵ đó không hợp lư, nhất là khi Nga đang thiếu lao động chân tay (ví dụ các công việc trong ngành xây dựng hoặc các công việc như dọn tuyết, v.v... mà người Nga thường không muốn làm.)
Đặc biệt, gần đây Moskva đang tích cực tăng cường xây dựng cơ sở hạ tầng, và Bộ Xây dựng Nga từng lên tiếng cảnh báo về t́nh trạng thiếu lao động trầm trọng - ít nhất là 1,2 triệu người.
Sau lời kêu gọi khẩn của Bộ Xây dựng, Tổng thống Vladimir Putin đă chỉ thị chính phủ đơn giản hóa việc nhập cảnh của những người lao động nhập cư có liên quan đến ngành xây dựng.
Trong bối cảnh thiếu lao động như vậy, lẽ ra một lệnh ân xá cho những người lao động nhập cư trái phép sẽ hợp lư hơn, v́ sao Nga lại không làm như vậy?
Strana suy luận rằng điều này có thể liên quan tới cuộc bầu cử sắp tới của Duma Quốc gia (Hạ viện Nga), khi người dân bắt đầu có cái nh́n kém thiện cảm về người nhập cư. Một lí do khác có thể kể đến là đây có thể là "chiêu bài" của Nga để thu hút công dân Ukraine bên bờ vực trục xuất xin cấp hộ chiếu Nga.
VietBF @ Sưu tầm
