Các cuộc gặp bí mật với Triều Tiên qua lời kể của nhà đàm phán Mỹ

[june04]

Nhà đàm phán Mỹ hé lộ các cuộc gặp bí mật với Triều Tiên. Bà Suzanne DiMaggio chia sẻ: "Họ muốn biết ông ấy có bị mất trí không". "Họ" là các quan chức Triều Tiên và "ông ấy" là Tổng thống Mỹ Trump.

Nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un

4 lần vào năm ngoái ở Geneva, Bình Nhưỡng, Oslo và Moscow, bà DiMaggio đã bí mật gặp mặt những đại diện Triều Tiên để thảo luận về chương trình hạt nhân mà nước này theo đuổi. Nhưng điều mà họ thực sự muốn biết lại là về vị tổng thống khó đoán của nước Mỹ: ông Donald Trump, DiMaggio cho biết trong một cuộc phỏng vấn độc quyền với tạp chí Politico hồi tháng 11.

Theo DiMaggio, người Triều Tiên không chỉ hỏi bà về "sự điên rồ" của Tổng thống Trump mà còn quan tâm tất cả những gì liên quan đến ông, từ các phát ngôn chính thức, những bình luận trên mạng xã hội hay cuộc điều tra Nga can thiệp bầu cử tổng thống Mỹ năm 2016.

"Họ thực sự muốn biết mục tiêu cuối cùng ông ấy muốn hướng đến là gì", DiMaggio, học giả tại viện chính sách New America chuyên thực hiện sứ mệnh đàm phán với các chính quyền đối địch với Mỹ, người đã dành hai năm qua tham gia vào những cuộc thảo luận bí mật cùng các quan chức Triều Tiên, cho hay.

Cánh cửa hẹp

DiMaggio tin Bình Nhưỡng đã sẵn sàng thảo luận chính thức với Washington nhằm tìm ra giải pháp xoa dịu cuộc khủng hoảng hạt nhân trên bán đảo Triều Tiên sau thắng lợi bất ngờ của ông Trump trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ. Tuy nhiên, việc Tổng thống Trump liên tục có những phát ngôn công kích Triều Tiên cũng như nhà lãnh đạo Kim Jong-un đã khiến cánh cửa đàm phán đóng lại.

"Họ theo dõi tin tức rất sát sao. Họ xem CNN 24/7, họ đọc cả những dòng tweet và vô vàn thứ khác", DiMaggio nói.

Trong các cuộc đàm phán gần đây, phía Triều Tiên đã đề cập nhiều vấn đề liên quan đến ông Trump, từ những tweet Tổng thống Mỹ viết thúc giục Ngoại trưởng Rex Tillerson từ bỏ ngoại giao với Triều Tiên, đến việc ông từ chối xác nhận Iran tuân thủ thỏa thuận hạt nhân được ký kết hồi năm 2015 và dọa rút Mỹ khỏi thỏa thuận.

"Họ hỏi về hành vi thất thường của ông ấy và cả những vấn đề mà Tổng thống Trump gặp phải ở trong nước với cuộc điều tra do công tố viên đặc biệt Robert Mueller thực hiện. Dường như họ đang phân vân 'Tại sao nên đàm phán với chính quyền Trump khi mà ông Donald Trump có thể sẽ không còn giữ chức lâu nữa", DiMaggio cho hay.

Suốt nhiều năm, DiMaggio và Joe Wit, nhà ngoại giao Mỹ lâu năm hiện công tác ở Đại học Johns Hopkins, đã âm thầm gặp gỡ các đại diện Triều Tiên để thảo luận về chương trình hạt nhân. Trong quá khứ, họ hiếm khi thừa nhận về những cuộc gặp nơi hậu trường bí mật này. Nhưng đó là trước khi ông Trump bước chân vào Nhà Trắng. Tại các cuộc gặp với Triều Tiên kể từ thời điểm ông Trump đắc cử, DiMaggio và Wit đã nhìn thấy những nỗi lo âu, phân vân và cảnh giác ngày càng tăng.

Giờ đây, DiMaggio và Wit bắt đầu lên tiếng dù miễn cưỡng. "Tôi thường không nói về những hoạt động ngoại giao 'kênh 2' trước công chúng. Nhưng mọi thứ đã không còn bình thường nữa rồi", DiMaggio viết trên Twitter.

Theo DiMaggio và Wit, việc Tổng thống Trump liên tục công kích ông Kim Jong-un hay tung ra những lời đe dọa đã vi phạm nguyên tắc đầu tiên về việc tương tác với lãnh đạo Triều Tiên: "Dù làm gì đi chăng nữa, đừng bao giờ công kích cá nhân họ", DiMaggio nhấn mạnh.

"Suy nghĩ của chính quyền Mỹ, đặc biệt là chính quyền Tổng thống Trump, cho rằng gia tăng đe dọa sẽ khiến Triều Tiên trở nên biết điều hơn hoàn toàn sai lầm", Wit nói. "Gia tăng đe dọa chỉ khiến Triều Tiên thêm cứng rắn mà thôi. Tỏ ra quyết liệt trước Triều Tiên là một sai lầm lớn, bởi người Triều Tiên cũng có thể rắn như đá. Đối với họ, yếu đuối đồng nghĩa với tự sát".

DiMaggio và Wit nhớ từng có lúc họ cảm nhận được tinh thần sẵn sàng tham gia một tiến trình đối thoại mới với chính quyền Mỹ ở một bộ phận quan chức Triều Tiên, song đến nay, cơ hội đó có lẽ không còn. "Vì các tuyên bố mâu thuẫn và những lời đe dọa mà cánh cửa hẹp dẫn tới đối thoại đã khép lại", DiMaggio nói.