Trước sức ảnh hưởng khổng lồ của ông Donald Trump, ông Barack Obama đang suy xét chiến lược mới để thúc đẩy đảng Dân chủ trở lại vị trí dẫn đầu.
Cựu Tổng thống Barack Obama phát biểu tại buổi vận động tranh cử của ứng cử viên thống đốc Virginia, Abigail Spanberger, hôm 1/11. Ảnh: USA Today.
Ngày 1/11 (giờ địa phương), Cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama đă chỉ trích gay gắt Tổng thống Donald Trump trong chuyến vận động tranh cử ủng hộ các ứng viên Dân chủ tại bầu cử địa phương.
Theo The Hill, ông Obama xuất hiện tại hai sự kiện vận động tranh cử cho Abigail Spanberger, cựu nghị sĩ đang tranh cử thống đốc bang Virginia, và Mikie Sherrill, nghị sĩ đương nhiệm tranh cử thống đốc bang New Jersey.
Phát biểu tại Virginia, ông Obama nói: “Đất nước và nền chính trị của chúng ta đang ở một giai đoạn khá tăm tối”, đồng thời mạnh mẽ chỉ trích: “Nhà Trắng đang mang đến cho mọi người một loạt những điều vô pháp, liều lĩnh, tàn nhẫn và điên rồ mỗi ngày”.
Ông nhắc đến chính sách thuế quan của Tổng thống Trump và quyết định triển khai Vệ binh Quốc gia tới nhiều thành phố lớn của Mỹ. Nhắm vào các nghị sĩ Cộng ḥa. "Họ biết tổng thống đă vượt quá giới hạn, nhưng vẫn không dám ngăn ông ta lại”, ông nói thêm.
Tại New Jersey, ông Obama tiếp tục chỉ trích rằng ông Trump lợi dụng Bộ Tư pháp để truy tố đối thủ chính trị, đồng thời xây dựng pḥng tiệc xa hoa trong Nhà Trắng giữa lúc chính phủ liên bang vẫn đang đóng cửa.
Khi đám đông hô vang phản đối ông Trump, ông Obama nói: “Họ không nghe thấy tiếng phản đối này mà chỉ 'nghe thấy' phiếu bầu”, và kêu gọi cử tri thể hiện quan điểm của ḿnh qua cuộc bầu cử địa phương ngày 4/11.
8 năm sau khi rời nhiệm sở, cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama vẫn đủ sức hút tổ chức những buổi mít tinh hàng ngh́n người, hay gọi điện cho ông Gavin Newsom bàn bạc chiến lược bầu cử của thống đốc California. Tuy nhiên, nhiều nguồn tin cho biết bóng tối và sự lo lắng đă len lỏi vào thông điệp "hy vọng" của ông Obama.
Ông Obama đă lùi một bước trong những năm ông Joe Biden nắm quyền. Giờ đây, với sự hiện diện của ông Donald Trump tại Nhà Trắng, nhóm của cựu tổng thống Mỹ đang suy xét lại chiến lược bấy lâu nay, khi ông Obama ít xuất hiện trước công chúng để nhường sân khấu cho thế hệ đảng Dân chủ tiếp theo.
Theo ông Obama, ông Trump - cùng những lời kêu gọi truy tố hoặc đóng cửa các thể chế tự do - đang là “vật cản” lớn nhất với thế hệ tiếp theo của đảng Dân chủ.
“Những động thái này tác động sâu sắc tới mức đ̣i hỏi cách tiếp cận khác, đặc biệt từ phía Tổng thống Obama”, Eric Holder - cựu Bộ trưởng Tư pháp Mỹ - chia sẻ.
Lấp đầy khoảng trống lănh đạo đảng
Từng là hiện thân của thế hệ trẻ, ông Obama (64 tuổi), đă rời xa Nhà Trắng quá lâu đến nỗi một đứa trẻ sinh ra vào ngày trước khi ông đắc cử tổng thống Mỹ lần đầu tiên sẽ đủ điều kiện bỏ phiếu trong cuộc bầu cử giữa kỳ năm 2026.
Nước Mỹ không phải một đất nước thống nhất nếu không có các bang đỏ hay bang xanh như ông Obama từng nói cách đây 21 năm tại Đại hội Toàn quốc đảng Dân chủ. Nước Mỹ cũng không phải một xă hội hậu phân biệt chủng tộc như một số người hy vọng sau chiến thắng của vị tổng thống da đen đầu tiên.
Các nguồn tin thân cận cho biết ông Obama đă rất ngạc nhiên khi nhiều người giàu có trong ṿng tṛn quen biết đang nhượng bộ ông Trump. Cựu tổng thống đang tiếp cận các doanh nghiệp và lănh đạo tổ chức khác, kêu gọi họ không nên thỏa hiệp với chính quyền hiện tại, kể cả khi điều đó có lợi cho họ.
Ông Obama đang cân nhắc liệu có nên giữ truyền thống và mời ông Trump, cùng tất cả tổng thống khác, đến dự lễ khai trương trung tâm tổng thống tại Chicago vào mùa xuân tới hay không.
Tuy nhiên, điều ông Obama bận tâm hơn cả là phải làm ǵ và nói ǵ nếu Ṭa án Tối cao bác bỏ hoàn toàn Đạo luật quyền bầu cử, trong đó cấm các h́nh thức bỏ phiếu phân biệt đối xử; hoặc nếu căng thẳng gia tăng giữa nhân viên nhập cư và Vệ binh Quốc gia được triển khai tới các thành phố; hoặc nếu ông Trump thực sự nghiêm túc tranh cử nhiệm kỳ 3.
“Ông ấy không muốn trở thành lănh đạo đảng Dân chủ, ông ấy muốn lănh đạo thế giới tự do”, một người quen cho biết.
Theo CNN, ông Obama cảm thấy ḿnh không c̣n bắt kịp xu hướng chính trị của đảng, nhưng cũng tự hỏi liệu đảng Dân chủ gặp rắc rối tới mức cần sự giúp đỡ của ông để trở lại vị thế có tầm ảnh hưởng hay không.
Với một số nhóm cử tri và giới truyền thông đảng Dân chủ, cựu tổng thống là hiện thân của thời kỳ trí thức và chủ nghĩa tiến bộ ngự trị.
“Có những người, khi ông ấy nắm quyền c̣n bé xíu, lại đang theo dơi và đăng tải ông ấy lên TikTok. Vào thời điểm này, đảng Dân chủ cần đưa ra lập luận cho nền dân chủ tự do, và ông ấy là một trong những tiếng nói hiệu quả nhất”, Rob Flaherty - chiến lược gia về mạng xă hội và có sức ảnh hưởng - nói.
Hai ứng viên thống đốc Mikie Sherrill ở New Jersey và Abigail Spanberger ở Virginia đă vận động tranh cử với một số nhân vật tiềm năng cho bầu cử tổng thống 2028, nhưng chưa từng xuất hiện với hai ứng viên gần đây nhất Joe Biden và Kamala Harris. Tuy nhiên, cả hai đă xuất hiện cùng ông Obama hôm 1/11.
Sức hút của ông Obama trong đảng Dân chủ vẫn cao tới mức ngay cả những người thân cận cũng ngạc nhiên khi trong cuốn sách mới nhất, bà Harris không trách cứ cựu tổng thống v́ đă không ủng hộ bà ngay từ đầu sau khi ông Biden rút lui.
Tại California, các chiến lược gia làm việc cho ông Newsom trong chiến dịch bầu cử Hạ viện Mỹ đă không t́m đến ông Biden hay bà Harris. Vợ chồng nhà Clinton cũng có ảnh hưởng, nhưng không ai sánh ngang ông Obama trong đảng Dân chủ hay khích lệ cử tri độc lập.
Ông Obama đă đổi lập trường, không c̣n ủng hộ việc phân chia khu vực độc lập mà quay sang ủng hộ California trả đũa đảng Cộng ḥa tại Texas. Tại Texas, giới chức đang t́m cách tạo thêm 5 ghế do đảng Cộng ḥa nắm giữ theo yêu cầu của ông Trump.
Bài học kinh nghiệm
Với ông Obama và những người chỉ trích, chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2024 là bài học kinh nghiệm sâu sắc. Nhóm của bà Harris đă yêu cầu ông thúc đẩy những người nổi tiếng da đen như Jay-Z hay LeBron James ủng hộ cựu phó tổng thống. Trong một điểm dừng chân ở Pittsburgh, ông đă buông lời chỉ trích những người đàn ông da đen trẻ tuổi không ủng hộ phụ nữ da đen. B́nh luận này đă thổi bùng tranh căi.
Từ đó, ông Obama hiểu rằng ngay cả những khoảnh khắc nhỏ nhặt nhất cũng khuếch đại lớn. Các trợ lư đă xây dựng mạng lưới lan truyền những b́nh luận lồng ghép vào các sự kiện, thường phản bác trực tiếp ông Trump hoặc đưa ra nh́n nhận về t́nh h́nh hiện tại của nước Mỹ.
“Nói một cách đơn giản, họ theo chiến lược kiểu: ‘Tuyên bố của tổng thống chưa chắc đă đúng. Ồ, nh́n ḱa, có một vị tổng thống khác nghe có vẻ lư trí và tỉnh táo hơn”, ông Holder nói.
Ngoài liên lạc với các đồng minh và gặp gỡ một vài chính trị gia t́m đến ông, ông Obama tổ chức một số cuộc gặp không báo trước với những người có sức ảnh hưởng, cố gắng theo kịp sự thay đổi nhanh chóng của truyền thông để quyết định cách thức và địa điểm lên tiếng.
Faiz Shakir, cố vấn hàng đầu của Thượng nghị sĩ Bernie Sanders, thừa nhận ông Obama không thể tái tranh cử tổng thống, nhưng hy vọng ông sẽ hiện diện trước công chúng nhiều hơn.
"Thật đáng buồn khi ông ấy không thể ra ngoài và thực hiện những ǵ ḿnh cam kết, nhưng tôi nghĩ ông ấy muốn thử thách bản thân: Liệu tôi có thực sự hiểu rơ suy nghĩ ở đất nước này không?", ông Shakir kết luận.
C̣n Isaac Bryan - 33 tuổi, thành viên cơ quan lập pháp từ Nam Trung Los Angeles - cho rằng sức hấp dẫn của ông Obama đang cạn dần theo thời gian.
“Sẽ đến lúc ai cũng phải chấp nhận ḿnh không c̣n là người tuyệt vời nhất. Với thế hệ hiện tại, Tổng thống Obama không c̣n giữ được phong thái tự tin như với thế hệ của tôi hay những thế hệ trước đó”, ông Bryan nói.
VietBF@ sưu tập
