Chiến lược Mỹ làm suy yếu Trung Quốc. Thực tế, ván cờ chơi xong? Chúng tôi xin giới thiệu bài về Trung Quốc của chuyên gia Nga Andrey Voskresensky.
Mặc dù đã cắt đứt quan hệ với một đối tác kinh tế chủ yếu và tình hình kinh tế thế giới không ổn định trong thời kỳ đại dịch, Australia không những không bị thiệt hại mà thậm chí còn tăng được lợi nhuận từ hoạt động ngoại thương (tăng thêm 3,27 tỷ USD).
Lấy ví dụ cụ thể, xuất khẩu than sang Trung Quốc giảm 33 triệu tấn, nhưng nguồn cung cho các nước khác lại tăng 30,8 triệu tấn. Các nhà sản xuất lúa mạch chuyển hướng xuất khẩu sang thị trường Ả Rập Saudi, còn các nhà sản xuất rượu- hướng đến người tiêu dùng Hồng Kông.
Nói một cách ngắn gọn, trong khi Bắc Kinh đang tìm mọi cách chứng tỏ ảnh hưởng và sức mạnh của mình thì Úc đã có thêm được những thị trường mới.
Ván cờ đã chơi xong, và kết quả tuyệt đối không có lợi cho Trung Quốc, - Trung Quốc đã đánh mất nhà cung cấp than và quặng sắt chất lượng cao cho mình.
Cũng nói một cách ngắn gọn dễ hiểu như vậy, CHND Trung Hoa đã tự biến mình thành con tin của sức mạnh Trung Quốc– chỉ cần một hành động khiêu khích nhỏ cũng đã là đủ để Bắc Kinh cắt đứt quan hệ với Australia một cách thiếu thận trọng, Australia được hưởng lợi nhờ cuộc xung đột này, và kết quả cuối cùng, Canberra đã trở thành một trong những bên chủ chốt tham gia khối quân sự chống Trung Quốc AUKUS.
ADVERTISEMENT
Như đã nói trong bài báo trước (tức bài: "Chuyên gia Nga: đằng sau cuộc khủng hoảng năng lượng ở Trung Quốc”-ND), CHND Trung Hoa cực kỳ phụ thuộc vào nguồn năng lượng than - than đá chiếm hơn 70% tổng số nhiên liệu được tiêu thụ trong cán cân năng lượng của đất nước này.
Ngay từ mùa xuân năm 2021, Trung Quốc đã bắt đầu gặp vấn đề với việc cung cấp điện. Hiện tại, rất khó để nói hết và cũng rất khó để nói cho thật chính xác cái gì là nhân tố ngòi nổ gây ra cuộc khủng hoảng năng lượng - thành thật mà nói thì Trung Quốc luôn gặp đủ loại khó khăn nghiêm trọng liên quan đến ngành công nghiệp này, nhưng chưa bao giờ những khó khăn đó lại lộ diện ở một quy mô lớn như vậy.
Chắc chắn điều này có liên quan đến việc mất các nguồn cung cấp từ Australia - mặc dù thị phần của chúng trong ngành năng lượng ở Trung Quốc là tương đối nhỏ, nhưng chúng đã làm tròn vai quan trọng và thảm họa của mình...
Các phương tiện truyền thông Nga đưa tin rất nhiều và đăng tải rất nhiều bài bình luận, tranh luận về những thành công của nền kinh tế Trung Quốc, nhưng ít người nói về số lượng rất lớn những vấn đề đang làm khó nước láng giềng phía đông của chúng ta.
Không một ai (ở Nga) viết về việc chính CHND Trung Hoa mới là quốc gia có khoản nợ công lớn nhất thế giới với 300% GDP (ở Mỹ - 125%, ở Nga là 105%, có tính đến các khoản nợ của các công ty nhà nước Nga).
Rất ít ai biết một thực tế dân chúng Trung Quốc hiện đứng đầu thế giới về số nợ ngân hàng trong dân. Khoảng 600 triệu người Trung Quốc sống dưới ngưỡng nghèo- thu nhập của họ ở mức dưới 155 đô la một tháng, và tỷ lệ sinh ở nước này còn thấp hơn tỷ lệ sinh ở các quốc gia già cỗi của Châu Âu.
Câu chuyện về than mà chúng ta đang quan tâm cũng không kém phần thú vị - xét cho cùng, những bài phát biểu hăng hái nhiệt tình về "sản lượng khai thác lớn nhất thế giới" đã làm mờ mắt ngay cả những nhà Hán học Nga chuyên nghiệp nhất.
Trong khi đó thì ngành than Trung Quốc, nếu xem xét gần hơn, kỹ hơn, sẽ cho chúng ta thấy không phải ưu thế của hệ thống quản lý theo kế hoạch, mà là một sự cổ hủ khó hình dung, sự kém cỏi toàn diện của các quan chức.
Cho dù có một sản lượng khai thác khổng lồ, Trung Quốc lại chỉ có một hệ thống logistics vận chuyển than đến các khu vực đông dân của đất nước quá tệ hại:
Hệ thống các tuyến giao thông trong nước, kể cả các cảng sông và các tuyến đường đường sắt, liên tục bị quá tải và bị gián đoạn hoạt động liên tục. Tình trạng nghẽn đường, tắc đường, chậm trễ- đó là chuyện thường ngày diễn ra trong ngành năng lượng Trung Quốc này.
Hơn 26 nghìn (trong số 28 nghìn đã đăng ký chính thức) mỏ than được vận hành bởi các doanh nghiệp nhỏ sử dụng các kỹ thuật và công nghệ khai thác tương ứng với công nghệ của cuối thế kỷ 19.
Sự quản lý “hiệu quả” đến mức mà Bắc Kinh thường xuyên nhảy từ thái cực này sang thái cực khác: khi thì rất cố gắng cắt giảm sản lượng than và tỷ trọng của nó trong lĩnh vực năng lượng, khi thì hoàn toàn ngược lại- kêu gọi toàn dân tăng sản lượng khai thác than. Và đấy là chúng ta mới chỉ nói về các tuyên bố trong 2 năm trở lại đây, chứ chưa nói về những giai đoạn trước đó, lấy ví dụ, về cuộc khủng hoảng năm 2015.
Khi đó (2015), ở một số tỉnh đã xảy ra tình trạng phải ngừng trệ do thiếu điện - các quan chức những tỉnh đó dù không có bất cứ một lý do có cơ sở nào cũng đã cho một số nhà máy nhiệt điện chạy than dừng hoạt động.
Ngoài ra, CHND Trung Hoa còn luôn phải hứng chịu những trận lũ lụt lớn làm ngập các mỏ than. Khi Bắc Kinh cho phép giới truyền thông nước này đăng những thông tin trung thực và công khai, thì các báo cáo về những vụ tai nạn trong các mỏ than, về bản chất, đó là chuyện xảy ra hàng ngày và có quy mô lớn.
Sơn Tây - một trong ba tỉnh "than" của Trung Quốc. Vào đầu tháng 10, mưa như trút không ngớt đã làm ngập hơn 60 mỏ than trong khu vực, làm đóng băng hoạt động của 4 mỏ với tổng sản lượng khai thác hàng năm là 4,8 triệu tấn.
Ngoài những mỏ than này, do sự cố tương tự, 200 mỏ khác phải dừng khai thác. Điều cần lưu ý- đây chỉ là những thông tin chính thức từ cuộc họp báo do chính quyền tỉnh này tổ chức – nếu tính tới tính chất khép kín của CHND Trung Hoa, quy mô ngập lụt có thể còn rộng hơn nhiều. Cộng với logistics tồi. Năng lực quản lý kém. Các điều kiện tự nhiên. Công nghệ lạc hậu.
Australia có phải là nguyên nhân chính gây ra cuộc khủng hoảng năng lượng của Trung Quốc hay không?
Dĩ nhiên, là không. Nhưng nước này lại trở thành chiếc cọng rơm khét tiếng làm gãy lưng con lạc đà.
Khủng hoảng năng lượng Trung Quốc
Hàng trăm doanh nghiệp Trung Quốc phải đóng cửa và hàng nghìn doanh nghiệp không có việc làm. Bắc Kinh hứa (lại một lần nữa, đây là tuyên bố chính thức) sẽ "mất điện" cho đến cuối tháng 12, trong khi đó nền kinh tế Trung Quốc bắt đầu lung lay.
Ở phần trên, chúng tôi đã dẫn các số liệu về doanh số bán các sản phẩm công nghệ cao của Trung Quốc với số tiền 660 tỷ đô la trong năm 2014 - và tính cho năm 2021, thì vẫn theo các báo cáo tài chính, toàn bộ (!) kim ngạch xuất khẩu của Trung Quốc chỉ đạt 593,62 tỷ đô la.
Trung Quốc đang phải đối mặt với các vấn đề quy mô lớn không chỉ trong lĩnh vực sản xuất chip mà ngay cả trong lĩnh vực sản xuất hàng tiêu dùng – lấy ví dụ, Giám đốc điều hành IKEA John Abrahamsson Ring đã tuyên bố về sự gián đoạn trong việc cung cấp các sản phẩm từ Trung Quốc và dự đoán nguồn cung sẽ sụt giảm trong năm 2022.
Bất chấp những nỗ lực của Bắc Kinh nhằm đạt được ít nhất một sự tăng trưởng GDP nhất định nào đấy (kể cả bằng cách thay đổi trong phương pháp tính toán), tình hình kinh tế nước này gần như bên miệng vực.
Một động thái nữa không kém phần đáng chú ý- là việc Trung Quốc đóng băng một cách không chính thức tất cả các dự án căn cứ quân sự ở Châu Phi – căn cứ theo các nguồn tin công khai, CHND Trung Hoa thậm chí còn chưa đưa một căn cứ hải quân gần như đã hoàn chỉnh ở Djibouti vào hoạt động, và tại nước này, do một sự trùng hợp ngẫu nhiên kỳ lạ nào đó, hoạt động của Bộ Tư lệnh Châu Phi của Mỹ lại gia tăng cường độ rất đáng kể.
Dĩ nhiên, tạm thời, đến thời điểm hiện tại, đấy quyết chưa phải là lý do để “không tính số” Trung Quốc – quán tính của cường quốc kinh tế trước đây sẽ không cho phép nước này sụp đổ trong một sớm một chiều.
Nền kinh tế Trung Quốc đã bị thiệt hại, còn những tham vọng của nước này là không thể hiện thực hóa được do thiếu kinh phí, nguồn lực và do liên minh quân sự chống Trung Quốc đang ngày càng mạnh.
Có cảm giác rằng đôi khi các chính trị gia vẫn rất nên và rất cần lắng nghe những lời khuyên thân thiện bí ẩn nằm đâu đó trong các cuốn sách của các chuyên gia về chiến lược người Mỹ - dù người ta có thể nói gì đi chăng nữa, nhưng hầu hết những lời khuyên đó thường tỏ ra cấp thiết hơn "sự thông thái bốn nghìn năm của lịch sử Trung Quốc".
VietBF@ sưu tập
