|
Chiến dịch tấn công của Nga tại miền đông và miền nam Ukraine đã kéo dài suốt năm 2025. Trong hơn nửa năm qua, phần lớn các hoạt động giao tranh tập trung tại những đô thị bị tàn phá nặng nề ở tỉnh Donetsk (miền đông) và tỉnh Kharkov (đông bắc).
Đòn tiến công nguy hiểm của Nga ở Zaporizhzhia
Tuy nhiên, đến tháng 9, cục diện tại một số khu vực bắt đầu có biến chuyển. Theo thông tin từ các quan chức quân sự Ukraine, lực lượng Nga mở đợt tiến công với tốc độ tương đối nhanh vào các vùng nông nghiệp phía đông tỉnh Zaporizhzhia, đạt mức tiến sâu lên tới khoảng 1,8 km tại một số điểm. Khu vực này trước đó do các đơn vị phòng thủ lãnh thổ Ukraine kiểm soát và giữ vững trong gần hai năm, nhưng đã không trụ được trước sức ép từ các đòn tấn công bất ngờ và cường độ cao của lực lượng Moscow.Diễn biến tại Zaporizhzhia được xem là một trong số ít trường hợp thể hiện sự biến động rõ rệt trên chiến trường. Trong môi trường tác chiến như vậy, các đội hình cơ giới và xe bọc thép thường khó duy trì ưu thế, khi nhanh chóng trở thành mục tiêu dễ bị các đơn vị máy bay không người lái của đối phương hoạt động liên tục dọc tiền tuyến phát hiện và tấn công.
Ukraine đã triển khai nhiều đơn vị để ngăn chặn bước tiến của Nga, trong đó có Trung đoàn xung kích độc lập 225 từng tham gia chiến đấu để đẩy lùi lực lượng Nga dọc theo biên giới ở tỉnh Sumy, phía đông bắc.
“Tình hình tại khu vực này vẫn rất phức tạp và chúng tôi đang nỗ lực để ổn định”, Thiếu tá Oleh Shyriaiev, sĩ quan thuộc Trung đoàn xung kích độc lập số 225 cho biết. Quan chức này nhấn mạnh rằng “sẽ là sai lầm nếu cho rằng tình hình đã được kiểm soát hoàn toàn”.
Trong bối cảnh đó, đại diện của Nga và Ukraine đang tham gia các hoạt động ngoại giao con thoi do Mỹ thúc đẩy. Nhà Trắng kỳ vọng các nỗ lực này có thể góp phần chấm dứt cuộc xung đột được xem là lớn nhất tại châu Âu kể từ Thế chiến II.
Các quan chức Nga nhiều lần khẳng định, những bước tiến chậm nhưng chắc của quân đội Nga trên chiến trường là bằng chứng cho thấy Moscow sẽ sớm giành chiến thắng. Quan điểm này cũng được Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergey Ryabkov nhắc đến trong cuộc trả lời phỏng vấn báo chí. Tuy nhiên, cách diễn giải đó vấp phải sự phản đối mạnh mẽ từ Ukraine và các đồng minh châu Âu.
Hiện, Nga đang tìm cách mở rộng kiểm soát lãnh thổ, dù ở mức độ hạn chế để gây sức ép với Ukraine trong các cuộc đàm phán. “Càng mất nhiều lãnh thổ, khả năng tự chủ trong việc đưa ra quyết định càng bị thu hẹp”, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov nhấn mạnh.
Ukraine nỗ lực cầm cự mỗi ngày
Khi tham gia tác chiến tại các hầm trú ẩn, chiến hào và rừng rậm dọc theo chiến tuyến, Thiếu tá Oleh Shyriaiev cho biết đơn vị của ông tập trung chủ yếu vào việc cầm cự và đảm bảo an toàn mỗi ngày.
“Tôi hoài nghi về bất kỳ hình thức đàm phán hòa bình nào. Ngay cả khi một thỏa thuận hòa bình nào đó được ký kết, Nga vẫn sẽ là đối thủ của chúng tôi”, Oleh Shyriaiev nói.
Ông Oleh Shyriaiev cho rằng bất kỳ thỏa thuận nào đạt được vào thời điểm này nhiều khả năng chỉ giúp Nga có thêm thời gian để tái tổ chức và củng cố lực lượng. “Sau đó điều gì sẽ xảy ra? Chúng ta sẽ phải chuẩn bị cho một cuộc tấn công mới. Không có bất kỳ cam kết nào từ phía Nga có thể được xem là một sự bảo đảm thực sự”, ông nói.
Hiện nay, trọng tâm cuộc tiến công của Nga tại tỉnh Zaporizhzhia đang tập trung vào khu vực Huliaipole, một thị trấn nhỏ từng có khoảng 20.000 người dân trước xung đột. Theo người đứng đầu chính quyền quân sự địa phương, chỉ còn khoảng 150 người ở lại khu đô thị đã bị tàn phá nặng nề này.
Tại các khu vực bao quanh Huliaipole, giới chức Ukraine cho biết lực lượng phòng thủ đã phần nào làm chậm và ngăn chặn được đà tiến công của Nga. Thiếu tá Oleh Shyriaiev nói rằng, đơn vị của ông cần thêm thời gian để thích nghi với điều kiện tác chiến mới và từng bước làm suy yếu lực lượng tấn công.
“Chúng tôi phải triển khai lực lượng, thiết lập tuyến phòng thủ, hoàn thành nhiệm vụ được giao và tạo tiền đề cho những bước tiến tiếp theo. Ở thời điểm hiện tại, mọi nỗ lực đều tập trung vào việc ổn định tiền tuyến và chặn đứng đối phương”.
Chiến thuật tinh vi của Nga
Theo ông Shyriaiev, lực lượng Ukraine tại khu vực đang phải đối đầu với các đơn vị Nga được bổ sung thêm binh sĩ mới và trang thiết bị hiện đại: “Đối phương đã tăng cường đáng kể việc sử dụng máy bay không người lái (UAV), qua đó kiểm soát các hướng tiếp cận tuyến phòng thủ của chúng tôi”.
Quan chức này cũng nhận định Nga đã đạt được một số bước tiến nhất định nhờ tái tổ chức lực lượng dựa trên những kinh nghiệm tác chiến trước đó. “Các đơn vị của họ được huấn luyện theo những tình huống mới nhất và tiếp nhận các bài học kinh nghiệm đúc rút từ các đơn vị đi trước”, ông Shyriaiev nói.
Theo ông Shyriaiev, các binh sĩ Nga mới được triển khai đang tìm cách tận dụng điều kiện thời tiết mùa đông, đặc biệt là lớp sương mù dày, để tạo lợi thế trên chiến trường: “Khi tầm nhìn tốt, chúng tôi có thể quan sát và kiểm soát mọi thứ. Nhưng khi sương mù bao phủ, đối phương tìm cách lợi dụng điều này để thâm nhập vào khoảng trống giữa những vị trí phòng thủ của chúng tôi”.
Tuy nhiên, thời tiết cũng có thể mang lại lợi thế cho phía Ukraine. Chỉ huy Shyriaiev nói rằng, trong điều kiện tầm nhìn rõ ràng, những vị trí phòng thủ được che giấu hoặc ngụy trang kém của Nga sẽ dễ dàng bị phát hiện, khiến binh sĩ đóng quân tại đó có nguy cơ trở thành mục tiêu tấn công.
Tổng thống Nga Vladimir Putin hầu như không đưa ra tín hiệu nào cho thấy sẵn sàng giảm cường độ gây sức ép quân sự đối với lực lượng Ukraine, bất chấp nỗ lực ngoại giao do Mỹ làm trung gian đã tạo thêm động lực cho các cuộc đàm phán về hòa bình thời gian gần đây.
Tại cuộc họp báo thường niên cuối năm, ông Putin tuyên bố hòa bình chỉ có thể đạt được trên cơ sở những “nguyên tắc” mà ông đã nêu ra trong một bài phát biểu năm 2024. Các điều kiện này bao gồm một số yêu cầu cứng rắn nhất của Moscow, như việc Ukraine sẽ vĩnh viễn không được gia nhập NATO và Kiev phải rút khỏi toàn bộ các vùng lãnh thổ ở miền đông và đông nam Ukraine mà Nga đã tuyên bố sáp nhập.
Nhà lãnh đạo Nga tiếp tục khẳng định rằng cán cân quân sự đang nghiêng về phía Moscow, cho rằng lực lượng Nga đang “tiến công trên tất cả các mặt trận”. Tuy nhiên, các quan chức Ukraine cho rằng, những tuyên bố này không phản ánh đúng thực tế trên chiến trường. Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW), có trụ sở tại Mỹ, cho biết trong vòng một năm qua, lực lượng Nga chỉ kiểm soát thêm khoảng 0,77% lãnh thổ Ukraine. Diện tích lãnh thổ chiếm được này xấp xỉ diện tích của thành phố Anchorage, bang Alaska (Mỹ).
|
|
