Matcha và càphê đều giúp kích hoạt năng lượng, nhưng thức uống nào thật sự 'thân thiện' hơn với cơ thể bạn? Câu chuyện khoa học đằng sau vị đắng của càphê và sắc xanh của matcha thú vị hơn bạn nghĩ.
Nếu vài năm trước, càphê gần như là “vua” thức uống để khởi động năng lượng, thì dạo gần đây, những ly matcha latte xanh ngọc đang âm thầm chiếm sóng trên menu các quán càphê hiện đại.
Hình ảnh lớp bọt sữa mịn phủ lên màu xanh dịu khiến nhiều người mê mẩn, không chỉ vì đẹp mà còn vì cảm giác “xanh-lành-nhẹ nhàng.” Nhiều người bắt đầu thay tách càphê quen thuộc bằng matcha, tin rằng đó là lựa chọn tốt hơn cho cơ thể.
Nhưng liệu matcha có tốt cho sức khỏe hơn càphê không? Sự khác biệt giữa matcha và càphê là gì? Và khi nói đến việc lựa chọn matcha hay càphê, loại nào phù hợp với bạn? Hãy cùng xem xét sự so sánh giữa hai loại đồ uống này.
Matcha - tỉnh táo an nhiên
Matcha là một loại trà xanh đặc biệt có nguồn gốc từ Nhật Bản, được nghiền mịn từ lá trà non trồng trong bóng râm. Nhờ quá trình canh tác này, lá trà chứa nhiều diệp lục và axit amin hơn, giúp bột matcha có màu xanh tươi sáng cùng vị umami nhẹ nhàng.
Với matcha, bạn không chỉ uống nước trà, mà là “uống trọn lá trà” - nghĩa là hấp thụ cả hàm lượng chất chống oxy hóa, vitamin và khoáng chất dồi dào trong đó.
Người Nhật đã xem matcha như một phần của nghệ thuật sống - không chỉ là đồ uống, mà là khoảnh khắc thiền trong ngày. Uống matcha là để lắng lại, hít sâu mùi hương cỏ non, cảm nhận vị chát nhẹ hòa vào hậu ngọt. Chính điều này khiến matcha mang năng lượng khác biệt: tỉnh táo nhưng tĩnh tại, minh mẫn mà không gấp gáp.
Điểm khiến matcha được yêu thích chính là sự “dễ chịu” của nó. Mặc dù chứa caffeine, nhưng hợp chất L-theanine có trong lá trà lại giúp làm dịu hoạt động của não bộ, giảm cảm giác căng thẳng.
Thay vì “tăng tốc đột ngột” như càphê, matcha giúp năng lượng được giải phóng chậm rãi và bền bỉ hơn. Đó là lý do nhiều người mô tả: “matcha giúp tỉnh táo mà vẫn bình tâm.”
Càphê - năng lượng mạnh mẽ
Càphê lại là một câu chuyện khác. Vị đắng, hương thơm nồng và tác động “đánh thức tức thì” khiến nó trở thành thức uống không thể thiếu của hàng triệu người mỗi sáng.
Một tách càphê đen chứa khoảng 95-165 mg caffeine, cao gấp đôi so với lượng trong matcha. Chính lượng caffeine này giúp cải thiện sự tập trung, tăng nhịp tim nhẹ và kích hoạt dopamine - hormone mang lại cảm giác hưng phấn, hào hứng.
Tuy nhiên, cũng chính vì vậy mà càphê dễ khiến người uống “tụt năng lượng” khi tác dụng qua đi, hay cảm thấy bồn chồn, tim đập nhanh nếu uống quá nhiều. Với những người nhạy cảm, chỉ một tách càphê đặc cũng đủ khiến họ mất ngủ cả đêm.
Điểm cộng lớn của càphê là hàm lượng chất chống oxy hóa phong phú - đặc biệt là axit chlorogenic, có thể giúp giảm viêm, bảo vệ gan, và hỗ trợ kiểm soát đường huyết.
Một số nghiên cứu còn cho thấy uống 2-3 tách càphê mỗi ngày có thể giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch và tiểu đường type 2. Nhưng điều kiện là càphê nguyên chất - không đường, không kem, không siro ngọt.
Chọn “xanh” hay “đen?”
Cả matcha và càphê đều giúp bạn tỉnh táo, nhưng cảm giác mà chúng mang lại lại hoàn toàn khác. Nếu càphê là cú “kick” mạnh mẽ - như một tiếng chuông báo thức trong đầu - thì matcha lại giống buổi sớm trong lành, nơi bạn khởi đầu ngày mới bằng hơi thở nhẹ.
Matcha khiến năng lượng đến chậm mà bền, giúp tập trung lâu hơn, thích hợp cho người làm việc trí óc hoặc dân văn phòng cần tỉnh táo nhẹ nhàng. Càphê phù hợp khi bạn cần tăng tốc, làm việc cường độ cao, hoặc cần khởi động nhanh trong buổi sáng.
Một người từng uống cả hai chia sẻ: “Càphê cho tôi cảm giác sẵn sàng chạy, còn matcha khiến tôi thấy muốn ngồi xuống, tập trung và sáng tạo.”
Không chỉ khác về cảm giác, hai loại đồ uống này còn khác về “cá tính.” Matcha có vị “xanh” tự nhiên, thoang thoảng hương cỏ, hơi chát nhưng hậu ngọt. Càphê lại đậm, nồng và có chiều sâu - từ vị chua nhẹ của Arabica đến vị đắng rang đậm của Robusta.
Nếu matcha mang tinh thần Nhật Bản tinh tế, thì càphê là nét phóng khoáng đậm chất phương Tây.
Lựa chọn nào tốt hơn cho bạn?
Câu trả lời thật ra không tuyệt đối. Cả hai đều có lợi nếu uống đúng cách và liều lượng phù hợp.
Nếu bạn là người nhạy cảm với caffeine, dễ mất ngủ hoặc thường xuyên căng thẳng, matcha sẽ là lựa chọn lý tưởng.
Nhờ L-theanine, nó giúp đầu óc tỉnh táo mà không gây bồn chồn, đồng thời hỗ trợ giảm stress nhẹ. Với người muốn cải thiện chuyển hóa và giảm cân, matcha cũng có thể là trợ thủ nhờ hàm lượng EGCG - chất chống oxy hóa được cho là giúp đốt cháy năng lượng hiệu quả hơn.
Ngược lại, nếu bạn cần năng lượng mạnh, muốn cảm giác “bừng tỉnh ngay lập tức,” càphê vẫn là lựa chọn số một. Nó giúp cải thiện hiệu suất làm việc và thể thao, đồng thời cung cấp nhiều chất chống oxy hóa tốt cho tim mạch và não bộ.
Dù chọn loại nào, điều quan trọng nhất là uống đúng cách. Hạn chế thêm đường, kem, siro hoặc sữa béo vào matcha và càphê - vì chúng có thể làm mất đi lợi ích sức khỏe ban đầu.
Uống càphê sau bữa sáng 30 phút, hoặc dùng matcha vào buổi sáng và đầu giờ chiều là thời điểm hợp lý nhất. Tránh nạp caffeine sau 4 giờ chiều nếu bạn muốn ngủ ngon.
Có thể nói, matcha và càphê không phải là hai đối thủ mà là hai phong cách khác nhau: một bên mạnh mẽ, sôi nổi; một bên nhẹ nhàng, tĩnh tại. Tùy vào nhịp sống và thể trạng, bạn hoàn toàn có thể chọn thức uống phù hợp nhất cho mình.
Dù là matcha hay càphê, điều quan trọng nhất vẫn là chất lượng và cách thưởng thức. Một tách càphê nguyên chất hay một ly matcha đánh tay đúng cách đều có thể mang lại niềm vui nhỏ mỗi sáng. Bởi khi được pha chế và sử dụng đúng liều lượng, cả hai đều là món quà cho sức khỏe - giúp bạn bắt đầu ngày mới với tinh thần sáng suốt và an nhiên.
