Từ ổ bánh ḿ gắn với kư ức tuổi thơ ở Sydney, đầu bếp Luke Nguyen trở lại Việt Nam, rong ruổi ba miền để thu thập những câu chuyện về bánh ḿ, mang ra thế giới.
Từ ổ bánh ḿ gắn với kư ức tuổi thơ ở Sydney, đầu bếp Luke Nguyen trở lại Việt Nam, rong ruổi ba miền để thu thập những câu chuyện về bánh ḿ, mang ra thế giới.
Luke Nguyen sinh năm 1978 tại Thái Lan và theo cha mẹ sang Australia từ khi c̣n ẵm ngửa. Một trong những thứ đầu tiên khiến anh nhớ về Việt Nam là hương vị của ổ bánh ḿ. "Với tôi, bánh ḿ gợi nhớ tuổi thơ ở Cabramatta khi bạn đi dọc con phố, ngửi thấy mùi bánh thơm lừng, nghe tiếng gịn rụm khi ai đó cắn miếng đầu tiên", Luke hồi tưởng.

Luke Nguyễn với mẻ bánh ḿ mới ra ḷ. Ảnh: Facebook Luke Nguyen Cooks
Đầu những năm 2000, Luke Nguyễn trở về quê hương. Càng t́m hiểu, anh càng nhận ra đằng sau ổ bánh ḿ là cả một lịch sử của ẩm thực Việt. Người Pháp mang baguette vào Việt Nam từ những năm 1860, khi lúa ḿ nhập khẩu c̣n đắt đỏ, khiến bánh ḿ trở thành món ăn xa xỉ. Chỉ đến khi các thợ làm bánh pha thêm bột gạo, món ăn này mới thực sự trở thành món ăn của đại chúng.
Đến thập niên 1950, làn sóng người di cư từ Bắc vào Nam đă tạo nên bước ngoặt. Chiếc baguette kiểu Pháp dần khoác lên ḿnh bản sắc Việt với pate, chả lụa, dưa leo, đồ chua, rau mùi và ớt tươi.
Chính chuyến trở về ấy, Luke bắt đầu thấy rơ hơn sợi dây nối liền giữa kư ức tuổi thơ ở Cabramatta và ẩm thực Việt Nam. Bánh ḿ, với anh, không chỉ là món ăn đường phố, mà là biểu tượng cho sự thích nghi - thứ tinh thần đă nuôi dưỡng cộng đồng người Việt.
Trở lại Sydney, vào năm 2002, chàng trai 23 tuổi mở nhà hàng Red Lantern. "Ngày đó, bánh ḿ là phương án dự pḥng của tôi", Luke tiết lộ. "Nếu Red Lantern thất bại, tôi sẽ đẩy xe bán bánh ḿ quanh các ṭa nhà văn pḥng, mang bánh ḿ Việt đến với dân công sở Sydney".
Chàng đầu bếp gốc Việt không phải sử dụng phương án hai. Qua thời gian, Red Lantern trở thành nhà hàng Việt nổi tiếng ở Australia, nhận nhiều giải thưởng.
Mối duyên của Luke với ổ bánh ḿ không dừng lại ở đó. Món ăn đường phố này tiếp tục đồng hành cùng anh trên những hành tŕnh khám phá ẩm thực Việt. Qua các chương tŕnh Luke Nguyen’s Vietnam (2010) và Luke Nguyen’s Railway Vietnam (2019), anh đă rong ruổi khắp ba miền, lần theo dấu vết của hàng chục biến tấu bánh ḿ độc đáo. H́nh ảnh Luke Nguyen xuất hiện trên những kênh truyền h́nh quốc tế như Discovery Asia, UK TV hay Food Network Asia được chiếu tại 160 quốc gia.
Anh kể với khán giả thế giới về ổ bánh ḿ xíu mại Đà Lạt có những viên thịt mềm mọng, thoảng hương hành tỏi và sốt cà chua sánh mịn, ăn trong tiết trời se lạnh. Anh cho thực khách mục sở thị tiệm bánh ḿ cay nổi tiếng Hải Pḥng, với những chiếc bánh nhỏ bằng hai đốt tay, gịn tan, phết lớp pate mịn béo. Đặc biệt, Luke mê mẩn nhất bánh ḿ chả cá. Vỏ bánh gịn rụm ôm lấy phần chả dai thơm, xen rau thơm, đồ chua, chan ḥa vị mặn, ngọt, béo, tạo nên một cảm giác cân bằng hoàn hảo.
"Mỗi miếng cắn đều đưa tôi về lại tuổi thơ ở Sydney, nơi mẹ dạy tôi làm pate trong căn bếp nhỏ", anh nói.
Tại Tuần lễ Cấp cao APEC 2017 ở Đà Nẵng, Luke Nguyễn đă dẫn Thủ tướng Australia Malcolm Turnbull ghé vào quán bánh ḿ vỉa hè ven đường. Hai người vừa tṛ chuyện vừa thưởng thức ổ bánh ḿ 10.000 đồng.
Đam mê lan tỏa văn hóa ẩm thực quê hương của đầu bếp gốc Việt không dừng lại ở việc nấu ăn. Anh viết sách, mở trường dạy ẩm thực tại TP HCM và truyền cảm hứng cho các đầu bếp trẻ. Có giai đoạn anh căng như dây đàn, khi vừa mở nhà hàng, viết sách, sản xuất chương tŕnh truyền h́nh, vừa chạy qua lại giữa các dự án.
Luke vẫn nhớ như in khoảnh khắc hoàn thiện công thức bánh ḿ thịt heo quay gịn. "Dù kiệt sức, chỉ cần nghe tiếng 'rắc' khi cắn miếng đầu tiên, tôi lại thấy mọi mệt mỏi tan biến", anh kể.
Trong những ngày tháng trở lại Việt Nam, Luke gặp nhiều bạn trẻ tài năng nhưng thiếu cơ hội, nhất là trong lĩnh vực nhà hàng và du lịch. Để thay đổi cuộc đời họ, Luke sáng lập Quỹ Little Lantern dạy nghề nhà hàng, khách sạn. Quỹ này không c̣n hoạt động nhưng tinh thần sẻ chia ấy vẫn được anh tiếp nối qua việc hỗ trợ các tổ chức xă hội như KOTO, giúp thanh niên có hoàn cảnh khó khăn theo đuổi ước mơ.
Từng là món ăn sinh tồn thời thơ ấu, bánh ḿ nay trở thành biểu tượng gắn liền với hành tŕnh của Luke Nguyễn. Ngày 25/10 tới, anh tiếp tục kể câu chuyện ẩm thực Việt bằng ổ bánh ḿ khổng lồ mang h́nh số 25 để chinh phục Kỷ lục Guinness thế giới.
Diễn ra tại khuôn viên trường đại học RMIT Việt Nam ở Thành phố Hồ Chí Minh ngày, sự kiện này nhằm gây quỹ cho Trường học Ước mơ (Dream School) của KOTO - nơi đào tạo nghề miễn phí cho thanh thiếu niên khó khăn, ở vùng sâu, xa.
"Bánh ḿ không chỉ là đồ ăn. Nó là biểu tượng mạnh mẽ của văn hóa, sự kiên cường và tinh thần cộng đồng Việt Nam," Luke nhấn mạnh.
VietBF@sưu tập