Fed đối mặt với năm 2026 đầy biến động khi nhiệm kỳ của Chủ tịch Powell kết thúc

[Romano]

Cuộc họp cuối cùng trong năm 2025 của Ngân hàng Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) diễn ra trong tuần này và sẽ chuẩn bị cho một năm 2026 đầy biến động, với những thay đổi quan trọng về nhân sự.Theo hãng tin Reuters ngày 9/12, bên cạnh lịch họp định kỳ và các cuộc tranh luận chính sách vốn đã gây ra những chia rẽ sâu sắc, những tháng đầu năm 2026, Fed còn nhiều vấn đề về nhân sự và các vấn đề khác cần được giải quyết.

Nhiệm kỳ lãnh đạo của Chủ tịch Fed

Ông Jerome Powell kết thúc nhiệm kỳ Chủ tịch Fed vào tháng 5/2026 và Tổng thống Mỹ Donald Trump dự kiến công bố người kế nhiệm vào đầu năm 2026. Dựa trên danh sách rút gọn gồm cố vấn kinh tế Kevin Hassett và những ứng viên khác, đề cử này sẽ khởi động một loạt sự kiện để tân Chủ tịch Fed có thể đảm nhận vị trí kịp cuộc họp vào tháng 6/2026. Ủy ban Ngân hàng của Thượng viện sẽ tổ chức phiên điều trần để thẩm định người được đề cử, sau đó tiến hành bỏ phiếu xác nhận tại toàn Thượng viện.

Ông Powell từng nhận được sự ủng hộ lưỡng đảng trong hai lần bỏ phiếu xác nhận chức Chủ tịch Fed, giành được tỷ lệ 84 phiếu thuận, 13 phiếu chống khi ông Trump đề cử lần đầu vào năm 2018 và 80 phiếu thuận, 19 phiếu chống vào năm 2022 khi được Tổng thống Joe Biden khi đó tái bổ nhiệm.

Cuộc bỏ phiếu cho Chủ tịch Fed tiếp theo có thể sít sao hơn do chính quyền công khai tác động đến Fed, trong khi tính độc lập của Fed vẫn được nhiều nghị sĩ ủng hộ. Ứng viên gần đây nhất mà ông Trump đề cử vào Ban Thống đốc Fed là ông Stephen Miran được xác nhận với tỷ lệ 48 phiếu thuận, 47 phiếu chống, trong đó bốn nghị sĩ Cộng hòa không bỏ phiếu.

Cấu trúc quyền lực của Fed

Cấu trúc quyền lực của Fed phức tạp, gồm một ban thống đốc 7 người do tổng thống đề cử và Thượng viện phê chuẩn; 12 chủ tịch Fed khu vực có đội ngũ và phạm vi giám sát riêng; Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC) gồm các thống đốc và năm chủ tịch Fed khu vực, trong đó bốn người luân phiên bỏ phiếu theo chu kỳ hai hoặc ba năm.

Các quyết định lãi suất gần đây đã cho thấy sự chia rẽ giữa các nhóm này, khi một số chủ tịch Fed khu vực phản đối hạ lãi suất vì lo ngại lạm phát, trong khi ba thống đốc do Tổng thống Trump bổ nhiệm cho rằng lãi suất nên giảm.

Việc thuyết phục thêm các thành viên FOMC ủng hộ hạ lãi suất có thể khó khăn, vì nhiều người có quan điểm rất cứng rắn. Quyết định cuối cùng có thể phụ thuộc vào dữ liệu kinh tế, nhưng quy trình có khả năng kéo dài hơn dự kiến của Tổng thống Trump, nhất là khi cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ đang đến gần và sẽ xác định quyền kiểm soát Quốc hội Mỹ trong phần còn lại nhiệm kỳ của ông.

Ban thống đốc Fed có nhiều công cụ ảnh hưởng ngoài chính sách lãi suất, bao gồm quyền thay đổi quy định về cung cấp thông tin của ngân hàng trung ương, xác định ngân sách và nhân sự của các ngân hàng dự trữ khu vực, quy định cách giám sát các ngân hàng lớn.

Tuy nhiên, các thay đổi lớn cần đa số phiếu của ban thống đốc và ngay cả khi có Chủ tịch Fed mới, Tổng thống Trump cũng chỉ có thể bổ nhiệm ba trên bảy ghế do nhiệm kỳ 14 năm của các thành viên được phân bổ xen kẽ. Nhiệm kỳ của ông Miran thực tế kết thúc vào tháng 1/2026 và để ghế này cho Chủ tịch Fed mới.

Chưa rõ khi nào ghế ban thống đốc tiếp theo sẽ trống để Tổng thống Trump bổ nhiệm. Nhiệm kỳ Chủ tịch của ông Powell có thể kết thúc vào tháng 5, nhưng nhiệm kỳ ban thống đốc kéo dài đến 2028, năm cuối cùng ông Trump làm tổng thống. Nếu theo truyền thống, ông Powell cũng sẽ rời ban thống đốc vào tháng 5. Nhưng trước áp lực chưa từng có từ Tổng thống Trump, ông Powell vẫn chưa có quyết định cuối cùng.

Tương tự, nhiệm kỳ lãnh đạo của Phó Chủ tịch Fed Philip Jefferson kết thúc vào tháng 9/2027, nhưng ghế ban thống đốc do ông Biden bổ nhiệm kéo dài đến năm 2036. Hai thành viên khác do ông Biden bổ nhiệm cũng có nhiệm kỳ dài hơn Tổng thống Trump.

Vụ sa thải Thống đốc Lisa Cook

Tổng thống Trump đã cố gắng mở thêm ghế bằng cách sa thải Thống đốc Lisa Cook, người có nhiệm kỳ kéo dài đến 2038.

Bà Cook đã kiện ra tòa và cho đến nay Tòa án Tối cao cho phép bà tiếp tục tại vị trong khi vụ kiện được xét xử, thay vì cho phép sa thải ngay lập tức theo yêu cầu của ông Trump.

Tòa án dự kiến sẽ xét xử vụ việc vào tháng 1/2026 và quyết định sẽ được theo dõi sát sao vì tác động đến tính độc lập của Fed và ảnh hưởng của ông Trump đối với chính sách tiền tệ.

Quy trình chọn Chủ tịch Fed khu vực

Thông thường không được chú ý, nhưng việc chọn và giữ lại các chủ tịch Fed khu vực gần đây được quan tâm khi Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent để ý rằng nhiều lãnh đạo khu vực hiện tại được tuyển dụng từ ngoài vùng mà họ đại diện.

Các ngân hàng Fed khu vực được thành lập theo cấu trúc liên bang nhằm cân bằng ảnh hưởng của các trung tâm chính trị và tài chính ở Washington và New York.

Tuy nhiên, hiện các lãnh đạo Fed khu vực điều hành những tổ chức lớn, phức tạp và tham gia tranh luận chính sách tiền tệ. Họ được các hội đồng quản trị địa phương chọn, thường dựa trên các cuộc tìm kiếm trên phạm vi toàn quốc trong khu vực doanh nghiệp, học thuật và ngay trong Fed.

Bộ trưởng Bessent cho biết đề xuất gần đây về yêu cầu cư trú không áp dụng hồi tố, nhưng đây là can thiệp hiếm hoi của chính quyền Mỹ vào một quyết định thường là do địa phương đưa ra. Ban Thống đốc giám sát các ngân hàng Fed khu vực và một số ý kiến pháp lý cho rằng các chủ tịch ngân hàng Fed khu vực có thể bị sa thải theo ý muốn của đa số ban thống đốc – điều này có thể khiến họ chịu áp lực về quyết định lãi suất. Tất cả hiện đều đến kỳ xem xét bổ nhiệm lại cho nhiệm kỳ 5 năm mới và quyết định về việc bổ nhiệm lại dự kiến sẽ được đưa ra vào đầu năm 2026.