Lãnh đạo đảng Bhumjaithai - ông Anutin Charnvirakul trở thành tân thủ tướng Thái Lan, khép lại những căng thẳng chính trị sau sự việc của bà Paetongtarn Shinawatra.
Ngày 5-9, Hạ viện Thái Lan đã bầu ra tân thủ tướng - tròn một tuần sau sự kiện Tòa án Hiến pháp Thái Lan phế truất bà Paetongtarn Shinawatra khỏi chức thủ tướng liên quan đoạn ghi âm cuộc trò chuyện giữa bà và Chủ tịch Thượng viện Campuchia Hun Sen.
Bầu ra thủ tướng sau nhiều giờ làm việc căng thẳng
Sáng 5-9 tại tòa nhà Quốc hội Thái Lan, Hạ viện khóa 26 đã tổ chức phiên họp đặc biệt dưới sự chủ trì của Chủ tịch Hạ viện - ông Wan Muhamad Noor Matha. Cuộc họp bắt đầu lúc 9 giờ 40 phút (giờ địa phương), theo tờ Khaosod.
Sau khi Hạ viện thảo luận một số vấn đề, bà Nan Bunthida Somchai, nghị sĩ đảng Bhumjaithai, đề nghị đưa nội dung bỏ phiếu bầu chọn thủ tướng lên thảo luận trước.
Đến 11 giờ 20 phút, phiên họp tiến hành biểu quyết với kết quả 313 phiếu thuận, 142 phiếu chống, 4 phiếu trắng và 5 phiếu không tham gia. Như vậy, Hạ viện đã đồng ý đẩy nội dung “phê chuẩn người được bổ nhiệm làm Thủ tướng theo Điều 159 Hiến pháp Thái Lan” lên thảo luận trước.
Đến 12 giờ 5 phút, ông Chaichanok Chidchob, nghị sĩ tỉnh Buri Ram của đảng Bhumjaithai, chính thức đề cử ông Anutin Charnvirakul - nghị sĩ theo danh sách đảng và là Lãnh đạo đảng - làm ứng cử viên thủ tướng. Trong khi đó, ông Sorawong Thienthong, nghị sĩ đảng Pheu Thai, đề cử ông Chaikasem Nitisiri.
Cuộc họp của Hạ viện Thái Lan tại tòa nhà Quốc hội ở thủ đô Bangkok (Thái Lan) ngày 5-9. Ảnh: KHAOSOD
Sau đó, Chủ tịch Hạ viện tuyên bố tiến hành bỏ phiếu công khai, minh bạch, theo hình thức gọi tên các nghị sĩ lần lượt theo thứ tự bảng chữ cái.
Kết quả bỏ phiếu cho thấy ông Anutin giành được số phiếu ủng hộ để trở thành thủ tướng tiếp theo của Thái Lan. Trong tổng số 490 phiếu bầu, có 311 phiếu ủng hộ ông Anutin, 152 phiếu ủng hộ ông Chaikasem và 27 phiếu trắng.
Sau cuộc bỏ phiếu, Chủ tịch Hạ viện Thái Lan sẽ đệ trình lên Nhà vua xin sắc lệnh bổ nhiệm ông Anutin, sau đó chính trị gia này sẽ chính thức trở thành thủ tướng thứ 32 của Thái Lan.
Kết quả của cuộc bỏ phiếu ngày 5-9 có thể dự đoán trước sau khi đảng Nhân dân đối lập (đảng có nhiều ghế nhất trong quốc hội Thái Lan) tuyên bố ủng hộ đảng Bhumjaithai lập chính phủ.
Trước ngày bỏ phiếu, ông Anutin nói rằng ngoài 143 phiếu từ đảng Nhân dân, còn có 146 nghị sĩ từ nhiều đảng cam kết ủng hộ ông.
Như vậy, ông Anutin sẽ bắt đầu điều hành chính phủ mới. Theo thỏa thuận với đảng Nhân dân, thủ tướng mới chỉ tại vị không quá 4 tháng để giải quyết những vấn đề cấp bách, khởi động một cuộc trưng cầu dân ý nhằm mở đường cho bản hiến pháp mới, rồi sau đó giải tán Hạ viện.
Ngoài ra, đảng Nhân dân sẽ không tham gia chính phủ và sẽ giữ vai trò đối lập để giám sát toàn diện chính phủ mới. Sẽ không có thành viên nào của đảng tham gia giữ chức bộ trưởng trong nội các mới.
Một số học giả và nhà bình luận chính trị nhận định với Khaosod rằng ông Anutin sẽ không chỉ giữ chức thủ tướng trong khoảng thời gian vài tháng ngắn ngủi. Rất có thể ông sẽ tiếp tục lãnh đạo đất nước nếu cuộc bầu cử được tổ chức vào thời điểm thuận lợi cho đảng Bhumjaithai.
Chân dung tân thủ tướng Thái Lan
Lãnh đạo đảng Bhumjaithai - ông Anutin Charnvirakul dự cuộc họp của quốc hội Thái Lan ngày 5-9. Ảnh: NATION
Theo tờ Nation, ông Anutin Charnvirakul, sinh ngày 13-9-1966 tại thủ đô Bangkok (Thái lan). Ông là con trai cả của ông Chavarat Charnvirakul - cựu Bộ trưởng Nội vụ trong chính phủ Thủ tướng Abhisit Vejjajiva và là người sáng lập Công ty Xây dựng và Kỹ thuật Thái Hoa (Sino-Thai Engineering and Construction - STECON).
Về trình độ học vấn, ông Anutin hoàn thành bậc trung học tại Trường Assumption College, sau đó theo học ngành kỹ thuật tại ĐH Hofstra (Mỹ) và tốt nghiệp năm 1989. Năm 1990, ông tiếp tục lấy chứng chỉ Mini MBA tại Khoa Thương mại và Kế toán, ĐH Thammasat (Thái Lan).
Năm 2014, ông được ĐH Suan Sunandha Rajabhat (Thái Lan) trao bằng Tiến sĩ danh dự Quản trị kinh doanh chuyên ngành Quản lý. Năm 2017, ông được trao bằng Tiến sĩ danh dự ngành Triết học về Hành chính công của ĐH Western (Canada) và ngành Quản lý của ĐH Srinakharinwirot (Thái Lan). Năm 2018, ông nhận bằng Tiến sĩ danh dự ngành Kinh tế học từ ĐH Phòng Thương mại Thái Lan.
Con đường chính trị của ông Anutin bắt đầu vào năm 1996 khi ông làm cố vấn cho Bộ trưởng Ngoại giao Thái Lan Prachuab Chiyasan, sau đó ông giữ chức Thứ trưởng Bộ Y tế công cộng (giai đoạn 2004-2005) và Thứ trưởng Bộ Thương mại (2004).
Ông từng giữ vai trò Ủy viên Ban chấp hành đảng Thai Rak Thai - đảng này bị giải thể năm 2006 - và ông bị cấm tham gia chính trường trong 5 năm.
Năm 2012, sau khi hết thời hạn cấm, ông gia nhập đảng Bhumjaithai và được bầu làm lãnh đạo đảng vào ngày 14-10-2012.
Trong cuộc tổng tuyển cử năm 2014, ông ra tranh cử với vị trí ứng viên số một trong danh sách đảng Bhumjaithai, nhưng sau đó cuộc bầu cử bị hủy bỏ.
Trong cuộc tổng tuyển cử năm 2019, ông được bầu là ứng viên số một của danh sách đảng Bhumjaithai và được đảng đề cử làm thủ tướng. Sau bầu cử, Bhumjaithai liên minh với đảng Palang Pracharath để thành lập chính phủ và ông Anutin được bổ nhiệm làm Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Y tế công cộng.
Trong cuộc tổng tuyển cử năm 2023, chính trị gia này một lần nữa được bầu là ứng viên số một của danh sách đảng Bhumjaithai và được đề cử làm ứng cử viên thủ tướng. Sau đó, ông tham gia chính phủ mới do đảng Pheu Thai lãnh đạo, trong bối cảnh đảng Move Forward (tiền thân của đảng Nhân dân) thất bại trong việc thành lập liên minh dù giành được nhiều phiếu nhất.
Với 71 nghị sĩ, Bhumjaithai trở thành đối tác trong liên minh cầm quyền của Pheu Thai. Sau khi nội các mới được nhà vua phê chuẩn, ông Anutin được bổ nhiệm làm Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Nội vụ.
Tháng 8-2024, Tòa án Hiến pháp ra phán quyết buộc ông Srettha Thavisin (đảng Pheu Thai) phải rời chức Thủ tướng do bổ nhiệm ông Pichit Chuenban làm bộ trưởng, bị cho là thiếu liêm chính và vi phạm nghiêm trọng đạo đức.
Quyết định này đưa ông Anutin vào danh sách bảy ứng viên cho vị trí thủ tướng thứ 31 của Thái Lan. Tuy nhiên, liên minh cầm quyền sau đó đã chọn bà Paetongtarn làm thủ tướng và ông Anutin tiếp tục giữ vị trí Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Nội vụ cho đến tháng 6, khi đảng của ông rút khỏi liên minh cầm quyền.
Về triết lý chính trị, ông Anutin ủng hộ việc sửa đổi hiến pháp nhằm củng cố nền dân chủ, tuân thủ pháp quyền. Ông tin tưởng vào sức mạnh của mọi thế hệ như động lực cốt lõi để đưa đất nước tiến lên.
Nguyên tắc chỉ đạo của ông là “nói là làm”, tập trung vào việc giảm quyền lực của nhà nước để phục vụ tốt hơn nhu cầu của người dân. Ông cam kết điều hành trong khuôn khổ hệ thống dân chủ, với chế độ quân chủ lập hiến.
Rạn nứt liên minh Pheu Thai - Bhumjaithai
Theo Khaosod, rạn nứt giữa đảng Pheu Thai và đảng Bhumjaithai đã có từ trước. Sự cố rò rỉ ghi âm của bà Paetongtarn là giọt nước tràn ly.
Rạn nứt giữa hai đảng bắt đầu xuất hiện liên quan các chiến dịch chống tội phạm lừa đảo tại các quốc gia láng giềng. Ngày 14-5-2024 nội các của Thủ tướng Srettha Thavisin quyết định giao Bộ Nội vụ xem xét cắt điện tại những địa điểm nghi ngờ có hoạt động lừa đảo. Việc triển khai bị trì hoãn cho đến khi chính quyền của bà Paetongtarn chính thức hành động vào ngày 5-2. Đảng Bhumjaithai không hài lòng với bước đi này.
Mâu thuẫn trở nên sâu sắc hơn khi chính phủ Pheu Thai cho phép Cục Điều tra Đặc biệt mở cuộc điều tra vụ tham nhũng tại Thượng viện và tuyên bố Tổng công ty Đường sắt Thái Lan sẽ khởi kiện những người chiếm giữ đất tại Khao Kradong, tỉnh Buri Ram, khu đất mà Tòa án Tối cao đã phán quyết thuộc sở hữu nhà nước.
Sau đó, Pheu Thai bày tỏ ý định cải tổ nội các và giành quyền kiểm soát Bộ Nội vụ. Ông Anutin kiên quyết từ chối và tuyên bố rút đảng của mình khỏi liên minh, trùng thời điểm ông Hun Sen công bố các đoạn ghi âm cuộc trò chuyện với Thủ tướng Paetongtarn.
