Người Việt Nam hiện đang
"đứng đầu thế giới về sự lạm dụng không gian mạng để gian lận, vi phạm luật", đó là lời thừa nhận của Thứ trưởng Bộ Thông tin truyền thông (4T) Nguyễn Thanh Lâm.
VnExpress và VietnamNet đưa tin ông Lâm công bố việc này tại hội thảo kết nối mạng lưới quản lý đa kênh (MCN) sáng 27 tháng Năm 2023 ở Sài Gòn.
Nguyên văn của ông Nguyễn Thanh Lâm nói như sau:
"Cứ 100 đồng kiếm được từ hành vi gian lận trên YouTube, có 55 đồng của người dùng Việt Nam. Chúng ta đứng đầu danh sách vi phạm bản quyền. Có kênh livestream bóng đá lậu như Xôi Lạc TV. Có kênh lại mua phim đồi trụy của Nhật Bản, cắt thành nhiều phim ngắn rồi đóng gói, bán cho khán giả Mỹ".
Ông Lâm còn cho biết quốc gia đứng ở vị trí thứ hai trong bảng xếp hạng cũng chỉ kiếm được 5% thu nhập vì gian lận, chỉ bằng một phần mười của Việt Nam, có nghĩa đây là một kỷ lục chẳng có gì vẻ vang, vì đã phơi bày thực trạng người Việt đang lạm dụng không gian mạng để vi phạm vấn đề về đạo đức, pháp luật với mục đích kiếm tiền hoặc mục đích xấu khác.
10 kênh YouTube Việt Nam có rất nhiều khán giả, trong đó có kênh Thơ Nguyễn nằm trong "Blacklist" của Bộ 4T (Ảnh chụp màn hình vn.noxinfluencer cập nhật ngày 28/5/2023)
Ví dụ như, người Việt sản xuất nội dung vi phạm bản quyền, lấy nội dung người khác làm ra rồi đăng tải lại lên YouTube; mua phim sex Nhật Bản, chia thành những clip nhỏ, lập kênh YouTube, rồi bán cho khán giả Mỹ; hoặc livestream trận bóng đá có bản quyền thuộc về các đài truyền hình, từ đó thu hút lượt xem, để quảng cáo cờ bạc.
Một quảng cáo thuốc sai phạm xuất hiện trên YouTube tại Việt Nam (Ảnh chụp màn hình của VnExpress)
Như vậy, người Việt đang làm ăn, kiếm sống, xây dựng tên tuổi, tương lai cho mình trong một hệ sinh thái thật giả lẫn lộn. Một phần trách nhiệm thuộc về các nền tảng như YouTube, TikTok, Facebook khi không kiểm soát được nội dung, người đăng ký sử dụng trên nền tảng. Nhưng các công ty cũng có gánh lấy trách nhiệm khi vẫn chi tiền quảng cáo trong những video có
"nội dung bẩn" loại này.
Theo ông Lâm, Việt Nam cần có trách nhiệm
"làm trong sạch hệ thống này" bằng cách tăng cường mức xử phạt các nhãn hàng đưa nội dung quảng cáo lên những kênh mạng xấu, độc hại. Còn đại diện một số công ty quảng cáo cho rằng, rất khó để nhận biết ra kênh nào được phép gắn quảng cáo, kênh nào sẽ không.
Do đó, họ cần một danh sách những kênh
"đã được xác thực" (Whitelist) trên mạng, để có thể quảng cáo mà không bị phạt. Ông Lâm hứa hẹn sẽ công bố cả
"Whitelist lẫn Blacklist" trên YouTube để cho các công ty cân nhắc lựa chọn để quảng cáo sản phẩm của mình. Đây là một trong những giải pháp mới của Bộ 4T nhằm tăng cường việc quản lý quảng cáo trên internet.
"Whitelist" mới được Bộ 4T công bố vào trung tuần tháng 3/2023. Trước đó, hồi năm 2022, Bộ 4T đã công bố hơn 170 website đã vi phạm pháp luật, nằm trong
"Blacklist", đa số là website cá độ bóng đá, casino trực tuyến và vi phạm bản quyền.
Đáng chú ý hơn, Cục Phát thanh truyền hình và thông tin điện tử thuộc Bộ 4T đang làm việc với các hãng Samsung, LG, Sony, TCL, Casper… để yêu cầu hãng tivi thông minh không cài đặt các ứng dụng vi phạm pháp luật. Ông Lâm còn đe dọa:
"Nếu YouTube không chặn, dẹp nội dung xấu độc, tin giả mà cứ để cho trẻ em, người già ở nhà bấm xem thì Bộ 4T sẽ cấm đưa YouTube lên tivi thông minh bằng cách vô hiệu hóa nút bấm YouTube trên bản điều khiển của tivi".
Hôm tuần trước, Apple có thông báo, đã gỡ xuống hơn 8,000 ứng dụng vi phạm có nguồn gốc từ Việt Nam, trong đó, có 2,800 ứng dụng là gian lận, kể cả các ứng dụng về nội dung.
Các bộ phim nổi tiếng của Hollywood đã xuất hiện trên các website cho xem phim miễn phí của Việt Nam (Ảnh chụp màn hình của Vneconomy)
Vneconomy hôm 27 tháng Chín 2022 cho hay, tình trạng vi phạm bản quyền trí tuệ ở Việt Nam đang có xu hướng chuyển dịch từ phương thức truyền thống sang các website thương mại điện tử, các mạng xã hội như
Facebook, Zalo…
Khảo sát vi phạm bản quyền của Liên minh chống vi phạm bản quyền (
CAP) châu Á cho thấy,
Việt Nam vẫn là một trong những quốc gia có tỷ lệ cao về mức vi phạm bản quyền qua streaming, mạng xã hội hay ứng dụng nhắn tin trực tuyến. Theo đó, có đến 41% các vi phạm qua nền tảng mạng xã hội, ứng dụng nhắn tin, 19% thông qua streaming. Tỷ lệ sử dụng các nền tảng vi phạm bản quyền cũng chiếm đến 61%.
Các hành vi vi phạm bản quyền phổ biến như: Thực hiện livestream, phát trực tiếp trên các mạng xã hội hoặc website; copy nguyên văn nội dung đã phát hoặc cắt ghép, chỉnh sửa các video, sau đó đăng tải trái phép lên internet.
Theo báo cáo của
Media Partners Asia, ngành kỹ nghệ video trực tuyến của Việt Nam được dự báo sẽ tạo ra mức doanh thu 249 triệu USD năm 2022, trong đó doanh thu từ số lượng thuê bao chiếm 15% và video theo yêu cầu (AVOD) chiếm 85%.
Tình trạng vi phạm bản quyền video trực tuyến đang ngày càng phổ biến, số lượng người sử dụng trái phép tăng lên 15,5 triệu người vào năm 2022, làm thất thoát 348 triệu USD, chiếm đến 18% mức doanh thu của toàn ngành video hợp pháp.