Phát hiện “mộ xác sống” 4.200 năm tuổi ở Đức hé lộ nỗi ám ảnh thời tiền sử

[PinaColada]

Các nhà khảo cổ phát hiện một “mộ xác sống” 4.200 năm tuổi tại Đức, nơi thi thể bị đè bằng khối đá lớn để ngăn người chết sống lại, phản ánh nỗi ám ảnh từ thời Đồ đồng sớm.

Những người chôn cất vào thời kỳ Đồ đồng sớm dường như có những chiến lược riêng để bảo đảm người chết… thực sự nằm yên trong mộ. Xuất phát từ nỗi sợ về các “revenant” – những người chết có thể sống lại, tương tự hình tượng xác sống (zombie) – để quấy nhiễu người sống, người xưa thường áp dụng nhiều biện pháp nhằm giữ thi thể bị giam chặt trong phần mộ.

Một trong những “ngôi mộ zombie” như vậy đã được phát hiện tại Oppin, Đức, theo thông báo trên Facebook của Cơ quan Quản lý Di sản và Khảo cổ bang Saxony-Anhalt. Biện pháp được sử dụng để giữ thi thể nằm yên là một khối đá dài hơn 1 mét và rộng khoảng 0,5 mét, đè chặt lên đôi chân của người chết. Chủ nhân ngôi mộ là một người đàn ông trung niên, được chôn cất cách đây khoảng 4.200 năm. Với độ dày gần 10 cm, khối đá này rõ ràng không hề nhẹ.

“Một điều có thể khẳng định là khối đá này được đặt ở đó có chủ ý”, tuyên bố của cơ quan chức năng cho biết, “có thể nhằm giữ người chết nằm yên trong mộ và ngăn không cho họ quay trở lại”.

Theo đánh giá của cơ quan khảo cổ, ngôi mộ nhiều khả năng được xây dựng vào thời kỳ của văn hóa Bell Beaker, do được phát hiện gần các di chỉ khác cùng giai đoạn. Nền văn hóa này tồn tại vào giai đoạn cuối thời kỳ Đồ đá mới và đầu thời kỳ Đồ đồng sớm (khoảng năm 2800 TCN). Dù tư liệu lịch sử về Bell Beaker không nhiều, phát hiện lần này có thể giúp hé lộ sâu hơn về những tín ngưỡng và mê tín của con người thời đó.

“Chúng ta biết rằng ngay từ thời kỳ Đồ đá, con người đã sợ các revenant”, bà Susanne Friederich, nhà khảo cổ học của cơ quan quản lý di sản và là trưởng dự án khai quật, nói với Newsweek. “Khi ấy, người ta tin rằng đôi khi người chết cố gắng tự thoát khỏi ngôi mộ của mình. Vì vậy, có những trường hợp thi thể được chôn úp mặt xuống. Nếu người chết nằm úp, họ sẽ đào sâu hơn xuống đất thay vì trồi lên bề mặt”.

Một số ngôi mộ thậm chí cho thấy việc chôn úp vẫn chưa đủ an tâm, nên người xưa còn cắm thêm một mũi giáo xuyên qua thân thể để cố định xác chết tại chỗ.

Ngôi mộ ở Oppin được xác định là không có đồ tùy táng, ngoài thi thể người đàn ông được cho là qua đời trong độ tuổi 40–60. Thi hài được phát hiện trong tư thế co gập, nằm nghiêng, với khối đá lớn đặt lên hai chân – và lần này, dường như không cần đến mũi giáo nào.

Những truyền thuyết kỳ ảo về xác chết sống lại và gieo rắc nỗi kinh hoàng cho người sống đã tồn tại từ rất lâu. Việc các nhà khảo cổ phát hiện một “mộ zombie” có niên đại xa xưa như vậy cho thấy những niềm tin này phổ biến ra sao trong lịch sử nhân loại – và con người thời tiền sử đã tin tưởng mạnh mẽ đến mức nào vào sức nặng của một khối đá trong việc ngăn chặn một revenant quay trở lại.

VietBF@ sưu tập