Hình ảnh những chiến binh thuộc tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng mặc đồ đen, bịt kín mặt thường xuyên xuất hiện trên truyền thông quốc tế thời gian gần đây. Mỗi lần như vậy lại có thêm những mạng người vô tội bị đe dọa. Mục đích của nhóm người này là đe dọa sát hại các con tin mà chúng bắt được nhằm đòi tiền chuộc từ các quốc gia. Câu hỏi đặt ra cho các quốc gia có công dân bị bắt giữ là liệu họ có nên cân nhắc trả tiền chuộc cho nhóm khủng bố này hay không? Bài viết sau đây trên trang CNN liên quan đến vấn đề này...
Các chiến binh IS tổ chức sử dụng việc bắt con tin để lấy tiền chuộc.
Ngày 20-1, một chiến binh đại diện cho tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng yêu cầu Chính phủ Nhật Bản phải trả 200 triệu đô-la Mỹ trong vòng 72 giờ, nếu không họ sẽ sát hại hai con tin người Nhật. Ngay lập tức, Thủ tướng Nhật Bản S.A-bê (Shinzo Abe) tuyên bố hành động sát hại con tin là "không thể chấp nhận được" và thể hiện sự kiên quyết trong việc không thỏa hiệp với khủng bố.
Trước đó, tháng 8-2014, IS đã yêu cầu khoản tiền chuộc trị giá 100 triệu ơ-rô (khoảng 132 triệu đô-la Mỹ) để đổi lấy tính mạng của nhà báo người Mỹ Giêm Pho-lây (James Foley), người mà sau đó đã bị tổ chức này hành quyết một cách man rợ. Yêu cầu của IS đã không được thỏa mãn bởi chính sách của Chính phủ Mỹ là không bao giờ thỏa hiệp với khủng bố.
Những khoản tiền chuộc này vượt xa những khoản tiền mà tổ chức IS đã từng yêu cầu trong quá khứ, thường chỉ dao động lên đến vài triệu đô-la Mỹ. Điều này làm hé lộ những vấn đề đằng sau hàng loạt sự kiện gần đây về một thế giới ngầm, nơi diễn ra hoạt động đàm phán giữa các tổ chức như IS và gia đình những nạn nhân bị bắt cóc với sự xuất hiện của các chuyên gia đàm phán đóng vai trò trung gian. Điều này cũng cho thấy cách hành xử của các tổ chức mà các con tin đang làm việc cũng như của các chính phủ: Mỹ, Anh, Pháp đối với vấn đề này.
Mỹ và Anh không đàm phán và trả tiền chuộc nhưng Pháp sẵn sàng chi trả để đổi lấy tính mạng con tin. Theo điều tra của Báo The New York Times, tổ chức khủng bố Al Qaeda và các chi nhánh của nó đã thu được ít nhất 125 triệu đô-la Mỹ tiền chuộc từ năm 2008 cho những vụ bắt cóc. Số liệu năm 2012 của Bộ Tài chính Mỹ cũng cho thấy, hơn 120 triệu đô-la Mỹ đã được trả cho các tổ chức khủng bố trong vòng 8 năm, kể từ năm 2004.
Phần lớn số tiền này được báo cáo là có nguồn gốc chi trả từ Pháp. Truyền thông Pháp công bố rằng, chính phủ của họ đã trả 20 triệu ơ-rô (khoảng 28 triệu đô-la Mỹ) tiền chuộc cho Al Qaeda để đổi lấy tính mạng của 4 con tin làm việc cho một tổ chức hoạt động trong lĩnh vực hạt nhân của nước này. Mặc dù Chính phủ Pháp phủ nhận việc trả tiền chuộc, nhưng dựa trên số liệu của hai cơ quan báo chí Pháp là Báo Le Monde và AFP, Báo The New York Times chỉ ra rằng, Chính phủ Pháp đã chi trả cho vụ việc này tổng cộng 58 triệu đô-la Mỹ cho Al Qaeda và những tổ chức có liên quan. Báo này cũng thống kê rằng, có 53 con tin từng bị bắt giữ bởi tổ chức khủng bố Al Qaeda và các chi nhánh trong vòng 5 năm trở lại đây. Một phần ba số nạn nhân là công dân Pháp.
Phải công nhận rằng, mục đích giải cứu các con tin trong chính sách đàm phán với khủng bố của Chính phủ Pháp đã có hiệu quả. Bốn nhà báo Pháp bị bắt giữ bởi IS năm ngoái tại Xy-ri, gồm N.Hê-nanh (Nicolas Henin), P.To-rét (Pierre Torres), Ê.Ê-li-át (Edouard Elias) và Đ.Phrăng-xoa (Didier François) đã được thả gần khu vực biên giới với Thổ Nhĩ Kỳ vào tháng 4-2014. Trong số họ, Hê-nanh là người từng bị giam giữ với nhà báo Mỹ Giêm Pho-lây. Cuối cùng, Hê-nanh được thả, còn Pho-lây bị hành quyết.
Cho đến nay, IS đã hành quyết nhiều con tin là công dân các quốc gia phương Tây, trong số này có 2 nạn nhân người Mỹ là nhà báo X.Xót-lóp (Steven Sotloff) và nhân viên cứu trợ P.Ca-sích (Peter Kassig). Ngoài ra, một nữ nhân viên cứu trợ người Mỹ được giấu tên vẫn đang bị giam giữ bởi IS. Mặc dù Chính phủ Mỹ đã thể hiện quyết tâm và nỗ lực bằng việc triển khai những chiến dịch giải cứu con tin, tuy nhiên chiến dịch giải cứu nhà báo Pho-lây và những con tin người Mỹ tại Xy-ri gần đây đã thất bại. Trường hợp tự trốn thoát khỏi sự giam giữ của một nhóm vũ trang Hồi giáo như của nhiếp ảnh gia người Mỹ M.Sri-ơ (Mathew Schrier) là rất hiếm hoi. Có thể thấy, số phận của đa số các con tin bị giam giữ bởi IS đều phụ thuộc vào các nỗ lực đàm phán của các chính phủ và trách nhiệm của họ khi đối diện với việc con tin bị hành quyết mỗi khi đàm phán đổ bể.
Đây chính là yếu tố mà những nhà hoạch định chính sách phương Tây cần phải đối diện khi xem xét lên phương án giải cứu các con tin khác vẫn bị giam giữ bởi IS. Năm ngoái, Chính quyền Tổng thống B.Ô-ba-ma (B.Obama) đã khẳng định không đàm phán và thỏa hiệp với khủng bố và do đó, việc Chính phủ Mỹ chi trả tiền chuộc để cứu lấy tính mạng con tin là bất khả thi. Hiện tại, Chính phủ Nhật Bản đang phải đối mặt với vấn đề này.
Nhưng có một thực tế không thể phủ nhận rằng, việc trả tiền chuộc tuy làm tăng cơ hội các con tin sẽ được thả nhưng cũng sẽ làm gia tăng mối đe dọa bắt cóc con tin sau này. Các tổ chức khủng bố một khi được thỏa mãn yêu cầu sẽ không dừng lại. Chúng sẽ tăng các vụ bắt cóc con tin đòi tiền chuộc nhằm tăng nguồn thu làm kinh phí cho các hành động khủng bố khác.
Một giả thuyết được đặt ra nhằm giải quyết vấn đề của người Mỹ là khi Chính phủ của họ không chi trả tiền chuộc thì có thể "bật đèn xanh" cho các tổ chức xã hội kêu gọi gây quỹ nhằm cứu tính mạng những công dân nước này. Nhưng việc này cũng không khả thi, khi ở Mỹ trả tiền cho các tổ chức khủng bố cũng là phạm pháp.
Ý tưởng này dù sao cũng là một giải pháp ít xấu nhất để giải quyết một vấn đề mâu thuẫn mang tính nhân văn sâu sắc, đó chính là "khi chúng ta không trả tiền chuộc, các con tin chết, nhưng nếu trả tiền chuộc cứu các con tin thì có nghĩa là chúng ta đang tiếp tay cho khủng bố".
- therealrtz ©VietSN
