Dù đảng Puea Thai vừa giành 265 trong tổng số 500 ghế ở Quốc hội thì bà Yingluck Shinawatra có thể chỉ “mặc áo” Thủ tướng, còn "đạo diễn" thực sự sẽ vẫn là anh trai Thaksin.
"Đạo diễn" Thaksin
Ngược với anh trai là “con hổ” dũng mãnh, bà Yingluck Shinawatra chỉ là “nai tơ” non nớt trên chính trường Thái Lan. Dù có hai bằng liên quan tới chính trị học nhưng từ xưa tới nay, người phụ nữ 44 tuổi không hề dính líu tới chính trị, nhiều lần từ chối lời mời “kế nhiệm” anh trai Thaksin.
Điểm yếu của bà Yingluck là thiếu kinh nghiệm chính trị.Có lẽ bà giỏi kinh doanh hơn.
Tất cả chỉ thay đổi cách đây hai tháng khi bà đồng ý lãnh đạo Puea Thai. Tất nhiên, trong quãng thời gian tranh cử sau đó, bà chỉ làm mỗi nhiệm vụ là thay mặt anh trai đi vận động, còn lại mọi chuyện: viết bài phát biểu, vẫy tay ra sao, cam kết điều gì…đều do đội ngủ cố vấn của Thaksin chuẩn bị.
Quan trọng hơn, trong các cuộc họp hàng tuần, đích thân ông Thaksin chỉ đạo, vạch kế hoạch, chiến lược cho em gái và Puea Thai.
Ngay cả nền tảng đưa bà và Puea Thai tới chiến thắng vang dội trong cuộc bầu cử hôm qua cũng là do công ông Thaksin ngày trước có hàng loạt chính sách dân túy, xây dựng được "câu lạc bộ người hâm mộ” đông đảo từ nông thôn rộng lớn tới thành thị đông đúc…, từ người giàu “mới nổi” cho tới những người nghèo...
Do đó, có thể khẳng định là dù về hình thức, bà Yingluck là Thủ tướng Thái Lan nhưng người thực sự chèo lái sẽ tiếp tục là anh bà: cựu Thủ tướng Thaksin Shinawatra.
Ông Thaksin chỉ đạo từ xa.
Chiến thắng áp đảo trong cuộc bầu cử giúp Puea Thai dễ dàng hơn trong việc lập Chính phủ, cũng như nhanh chóng thông qua các chính sách phát triển của riêng mình mà không cần phải cố gắng liên minh với các đảng phái khác.
Đối thủ chính là đảng Dân chủ cũng không phàn nàn gì về kết quả khi ông Abhisit thừa nhận thất bại và tuyên bố: “Tôi sẽ để yên cho bà Yingluck lập Chính phủ. Tôi mong muốn sự thống nhất, hòa hợp. Nền dân chủ đã sẵn sàng”. Và vừa mới đây, Thủ tướng Abbhisit tuyên bố từ chức, giải tán Chính phủ.
Tuy nhiên, Puea Thai vẫn thừa nhận là có rất nhiều thách thức đang đón đợi; đồng thời khẳng định: “Ưu tiên hàng đầu là kinh tế”.
Trong thời gian tranh cử, Puea Thai cam kết “tặng” cử tri nhiều thứ, từ máy tính bảng cho trẻ em tới tăng lương cho người lao động. Những lời hứa hẹn này khiến nhiều nhà kinh tế lo ngại sẽ thổi bùng lạm phát ở Thái Lan, cũng như làm bội chi ngân sách….
Tuy nhiên, bà Yingluck trấn an: “Chúng tôi biết việc mình làm. Chúng tôi sẽ giảm giá hàng hóa cho mọi người. Chúng tôi biết cách làm tăng thu nhập. Đó là cách chúng tôi tặng quà”.
Bà Yingluck là nhà kinh tế giỏi nhưng mới dừng lại ở mức điều hành doanh nghiệp. Nay tham gia vào điều hành nền kinh tế lớn thứ 2 Đông Nam Á, không rõ bà có thể hiện được gì nhiều hay không.
Trước bầu cử, hầu hết mọi người lo ngại Thái Lan không thoát khỏi tình thế nhùng nhằng, không có thế lực nào vươn lên đủ mạnh để dẹp tan nạn bè phái, chấm dứt 6 năm khủng hoảng chính trị.
Nhưng với chiến thắng vang dội này, Puea Thai chứng minh mình là sự lựa chọn của nhân dân Thái Lan khi giành 265/500 ghế Quốc hội. Điều này chắc chắn sẽ hạn chế sự can thiệp của quân đội vào chính trường bởi nếu vậy, quân đội sẽ phải đối đầu với quá nhiều người “áo đỏ” ủng hộ Puea Thai nếu không muốn nói là quá nửa dân số Thái Lan.
Và cách đây chỉ vài giờ, Bộ trưởng Quốc phòng là Tướng Prawit Wongsuwon thông báo quân đội chấp nhận chiến thắng vang dội của Puea Thai; để mặc các chính trị gia làm công việc của mình. Tướng Prawitt thừa nhận: “Người dân Thái Lan nói rằng quân đội không được làm gì nên chúng tôi làm theo điều đó”.
Về việc này, nhà nghiên cứu Roberto Herrera-Lim nhận định: “Cơ hội để phong tỏa đảng Puea Thai trong ngắn hạn là hầu như không có. Sự bất ổn mà mọi người lo ngại trước thềm bầu cử 3/7 dường như sẽ không xảy ra. Quân đội phải thực dụng”.
Quân đội "đứng ngoài dù ghét áo đỏ".
Tuy nhiên, chưa thể khẳng định Puea Thai sẽ thuận buồm xuôi gió trong việc lập Chính phủ, điều hành đất nước bởi họ vẫn còn một vấn đề tối quan trọng chưa giải quyết: Thaksin.
Nếu ông Thaksin chấp thuận ở bên ngoài Thái Lan, không can thiệp vào công việc trong nước thì có lẽ không có gì để nói. Tuy nhiên, chính trị gia này không ít lần bày tỏ mong muốn hồi hương và đang đợi “ngày đẹp” để làm điều đó.
Ngoài ra, chính Puea Thai từng nhiều lần nhắc tới kế hoạch ân xá lớn mà họ khẳng định là nhằm hòa giải dân tộc; còn phe chống đối cáo buộc là “hư chiêu” với mục tiêu không phải là hoài hợp dân tộc, xóa bỏ rào cản giữa các phe phái…mà thực chất, Puea Thai muốn đưa ông Thaksin về nước.
Ông Thaksin bị kết án 2 năm tù với tội danh tham nhũng. Ông chỉ có thể về nước nếu được ân xá. Do đó, nếu Puea Thai quyết tâm đưa nhà lãnh đạo này hồi hương thì nó có thể gây ra biến động lớn bởi ông Thaksin có không ít kẻ thù không đội trời chung. Ngày ông về nước là "ngày tận thế" của họ nên chắc chắc, các thế lực này sẽ không ngồi yên đợi “chết”.
Lo sợ như vậy nên tất nhiên các lực lượng này cũng sẽ không đợi tới lúc Puea Thai thông báo kế hoạch đưa ông Thaksin trở lại mà sẽ hành động ngay từ bây giờ để cản trở kế hoạch trên.
Đây là lo ngại có cơ sở bởi từ khi ông Thaksin bị đảo chính năm 2006, ông cũng đưa được nhiều người thân cận lên làm Thủ tướng Thái Lan. Tuy nhiên, tất cả các Chính phủ đó đều bị sụp đổ bởi những thế lực chống đối “ngầm và rất hùng mạnh” ở Thái Lan, những lực lượng kéo hàng chục nghìn người trong Liên minh vì dân chủ (hay còn gọi là “áo vàng”) xuống đường; cũng như thúc đẩy các phiên tòa, cáo buộc phe thân Thaksin gian lận trong bầu cử hay vi phạm pháp luật Thái Lan…
Do đó, có khả năng lớn là Puea Thai sẽ phải bí mật thương thảo với các lực lượng đối lập về kế hoạch hồi hương ông Thaksin. Liệu các bên có đạt được thỏa thuận hay không vẫn là câu hỏi lớn và giờ chưa thể loại trừ khả năng ông Thaksin sẽ không được về Thái Lan trong tương lai gần.
Bà Yingluck là Thủ tưởng thứ 6 trong 5 qua ở Thái Lan.
Thái Lan bị chia rẽ bởi nhiều phe cánh chính trị từ khi ông Thaksin bị lật đổ năm 2006. Từ đó tới nay, những người ủng hộ ông và các lực lượng chống đối đấu tranh quyết liệt để giành quyền kiểm soát từ Quốc hội cho tới những đường phố chính ở Bangkok.
Năm ngoái, những người thuộc Mặt trận dân chủ chống độc tài (UDD, hay còn gọi là "áo đỏ") biểu tình, làm Thủ đô Bangkok tê liệt. Cuối cùng, quân đội được cử tới giải tán. Lực lượng vũ trang hoàn thành nhiệm vụ nhưng để lại phía sau hơn 90 xác chết, 2.000 người bị thương.
Quân đội bị coi là “tráo trở” bởi nhiều lần khẳng định là không can thiệp vào chính trường nhưng tiến hành 18 cuộc đảo chính từ năm 1932. Bản thân nhiều tướng lĩnh đang tại vị cũng bị nghi ngờ là đảo chính năm 2006.
Trần Lâm_DV
Ai sẽ lãnh đạo Thái Lan: Thaksin hay em gái?
