Chiến dịch không kích Libya 'hâm nóng' thị trường vũ khí phòng không

Chiến dịch không kích của Liên quân NATO tại Libya cho thấy tầm quan trọng của việc hiện đại hóa hệ thống phòng không và phòng thủ tên lửa của các quốc gia.

Trong thời gian này, tình hình thị trường vũ khí có một số biến động nhỏ. Đáng chú ý là nhu cầu về các hệ thống phòng không và phòng thủ tên lửa trên thế giới như được hâm nóng trở lại "nhờ" chiến dịch không kích mà Liên quân NATO đang tiến hành ở Libya.

Ngày 30/3/2011, Giám đốc Trung tâm phân tích buôn bán vũ khí quốc tế của Nga Igor Korotchenko phát biểu với hãng tin RIA Novosti rằng “Xuất phát từ giá thành các loại vũ khí và khả năng tài chính của những quốc gia quan tâm, thị trường vũ khí phòng không tầm ngắn và tầm trung sẽ xuất hiện những phản ứng linh hoạt hơn đối với diễn biến tại Libya."

Trước đây, Trung tâm phân tích buôn bán vũ khí quốc tế của Nga từng dự báo khối lượng cung cấp tổ hợp tên lửa phòng không tầm ngắn và tầm trung trên thế giới năm 2010 là 1.833 tỷ USD. Tuy nhiên, trong năm 2011 đã lên tới 1.915 tỷ USD, dự đoán có khả năng đến năm 2012 sẽ lên tới 2.189 tỷ USD và năm 2013 là 2.339 tỷ USD.

Theo ông Korotchenko, tình hình chiến sự tại Libya và những bất ổn tại khu vực Trung Đông khiến nhu cầu về tổ hợp tên lửa phòng không, các hệ thống phòng không các loại năm 2011 có thể tăng lên đáng kể. Dự đoán rất có thể giai đoạn năm 2012-2013, khối lượng cung cấp hệ thống phòng không nói trên sẽ tăng từ 20-25% so với con số dự đoán trước đây.

Xe mang bệ phóng tên lửa phòng không SA-6.

Từ năm 2002-2009, số lượng cung cấp phương tiện phòng không ở mức 17.832 tỷ đôla, chiếm 6,1% toàn bộ số lượng các loại vũ khí được bán ra trên thế giới.

Bên cạnh những biến động về thị trường hệ thống phòng không tầm ngắn thì thị trường hệ thống tên lửa phòng không tầm xa cũng có sự thay đổi bởi chiến dịch quân sự tại Libya. Tuy nhiên, các hệ thống đối không tầm xa do có giá thành cao và yếu tố khác nữa nên sự gia tăng đáng kể nhu cầu đối với loại vũ khí này sẽ chỉ diễn ra trong tương giai đoạn từ năm 2015 và những năm tiếp theo.

Ngược lại, theo nhận định của các chuyên gia thì thị trường tổ hợp tên lửa vác vai sẽ giảm nhiều thay vào đó là những loại vũ khí phòng không hiện đại hơn.

Thực tế tại chiến trường Libya cho thấy, trong trường hợp bạo loạn chính trị quy mô lớn xảy ra tại một quốc gia thì các kho dự trữ tên lửa vác vai có thể trở thành chiến lợi phẩm dễ dàng của các nhóm vũ trang phi pháp và nhóm khủng bố. Đó sẽ là mối đe dọa trực tiếp đến máy bay quân sự và dân sự.

Ngay cả Mỹ, trước đây họ cũng đã tiến hành chính sách hạn chế bán ra ngoài tổ hợp phòng không vác vai và tiêu hủy nguồn dự trữ hiện có của loại vũ khí này. Và dựa vào tình hình hiện nay thì Mỹ càng đưa ra biện pháp thiết chặt quản lý các loại vũ khí vác vai này.

Ngoài ra, không chỉ thị trường hệ thống phòng không mà thị trường vũ khí nói chung cũng bị tác động bởi cuộc chiến tại Libya. Theo báo cáo của Poder Aereo, Pháp hy vọng rằng các hoạt động quân sự tại Libya sẽ giúp nước này mở rộng việc xuất khẩu máy bay chiến đấu Rafale của nước này.

Nhiều năm qua Pháp có ý định chào hàng máy bay chiến đấu Rafale cho các quốc gia bao gồm Brazil, Ấn Độ và Các Tiểu vương quốc Ảrập thống nhất (UAE), nhưng hầu hết các quốc gia này chưa thể hiện sự sẵn sàng để mua loại máy bay này của Pháp. Tuy nhiên theo đánh giá của các chuyên gia quân sự Pháp, sau chiến dịch tại Libya rất có thể những đối tác này sẽ có những thái độ nhìn nhận tích cực về loạt máy bay này của Pháp.

Ngay từ ngày đầu tiên của chiến dịch quân sự tại Libya, Pháp đã sử dụng máy bay Rafale thực hiện nhiệm vụ tuần tra và tấn công mục tiêu lực lượng quân đội chính phủ.

Theo ông Jean Pierre Mol, Phó Viện trưởng Viện nghiên cứu chiến lược và quan hệ quốc tế, điều này có thể là một cách để "quảng cáo" thấy khả năng chiến đấu của máy bay Rafale.

Hoàng Ngân (theo RIA Novosti)