Đă có sự ṛ rỉ rất đáng chú ư vào hôm 7/10, khi một nguồn tin "hải quân" giấu tên đă báo cáo rằng BQP Nga đang xem xét khả năng thành lập Hạm đội Bắc Cực đặc biệt.
HẠM ĐỘI BIỂN BẮC HẢI QUÂN NGA CÓ VAI TR̉ MỚI
Mới đây chuyên gia Nga Sergey Ischenko đă có bài viết nhan đề: "Создание Арктического флота. «Дохлая» идея или трезвый взгляд на проблему? - Thành lập hạm đội Bắc Cực. Ư tưởng "thối" hay tầm nh́n sáng suốt vào đúng vấn đề?", trong đó ông phân tích những triển vọng về ư tưởng này của Hải quân Nga.
Theo chuyên gia này, tạm thời những chuyến đi hàng năm của các tàu thuộc Hạm đội Phương Bắc đến tuyến đường Biển Bắc giống như không phải là chuẩn bị cho chiến tranh, mà là hoạt động tuyên truyền tốn kém.
Với đội quân nhạc và món lợn quay truyền thống, Hạm đội Phương Bắc đă chào đón đội tàu chiến và tàu hỗ trợ của ḿnh, khi trở về căn cứ đầu năo sau cái gọi là "chuyến hải tŕnh Bắc Cực lần thứ 10".
Tổng cộng, trong 66 ngày (từ ngày 10/8) ở Bắc Băng Dương, các thủy thủ đoàn của tàu săn ngầm cỡ lớn Severomorsk và tàu đổ bộ cỡ lớn Georgy Pobedonosetz, cùng với tàu kéo cứu hộ Pamir và tàu chở dầu cỡ lớn Sergei Osipov, đă vượt qua 12 ngh́n hải lư khi bỏ lại phía sau đuôi tàu là eo biển Vilkitsky, biển Kara và biển Laptev.
Từ boong tàu của Georgy Pobedonosetz, với sự hỗ trợ hỏa lực của Severomorsk, lính thủy quân lục chiến đă đổ bộ xuống khu vực cảng Dudinka (bán đảo Taimyr) và làng Tiksi (Yakut), cũng như trên bờ biển của Đảo Kotelny (quần đảo Novosibirsk).
Tóm lại, mọi thứ lặp lại gần như là "1:1" giống với 9 chuyến hải tŕnh Bắc Cực trước đó của hạm đội "lạnh buốt" nhất Nga. Theo chỉ đạo của Tổng thống Vladimir Putin, những chuyến hải tŕnh như vậy đă được tổ chức thường niên kể từ năm 2013.
Đó là, kể từ thời điểm Hạm đội Biển Bắc được rút khỏi Quân khu phía Tây và chuyển thành Bộ chỉ huy chiến lược thống nhất "Phương Bắc".
Ngoại trừ những chi tiết không đáng kể, bức tranh lần nào cũng gần giống nhau. T́nh tiết chính của bất kỳ chuyến hải tŕnh nào trong số này cũng là cuộc đổ bộ lặp đi lặp lại của quân đội lên một bờ biển chưa được khám phá ở đâu đó ở giữa Bắc Cực.
Hỗ trợ hỏa lực cho lực lượng thủy quân lục chiến luôn được thực hiện bởi một trong những tàu chống ngầm lớn thuộc Đề án 1155 lớp Udaloy, vốn hoàn toàn không phù hợp với nhiệm vụ và thậm chí vào thời kỳ Liên Xô, nó được chế tạo chuyển để chống lại tàu ngầm hạt nhân của đối phương, chứ không phải để tiêu diệt các công sự bờ biển của đối phương.
Trong năm nay, như đă đề cập, sự lựa chọn của Bộ Tư lệnh rơi vào Severomorsk. Một năm trước, trong chuyến hải tŕnh Bắc Cực lần thứ 9, cũng là nó. Vào năm 2018 - là Phó đô đốc Kulakov.
Một năm sau – lại lần nữa là Phó đô đốc Kulakov. Và v.v. Phạm vi không lớn, v́ chỉ có ba tàu chiến với khả năng tương đối như vậy c̣n lại trong Hạm đội Biển Bắc. Ngoài những thứ được liệt kê ở trên, c̣n có tàu chống hạm cỡ lớn Đô đốc Levchenko.
Và chẳng có tàu nào khác để có thể cử đi thực hiện những nhiệm vụ như thế từ Bán đảo Kolsky thẳng hướng về phía đông.
Nhưng cả thế giới đều biết rằng điểm yếu nhất của lớp tàu Udaloy là khả năng tác chiến rất khiêm tốn của hệ thống pḥng không, trong điều kiện chiến tranh gần như không thể thực hiện các nhiệm vụ độc lập một ḿnh.
Tuy nhiên, ai và bằng cách nào có thể đảm bảo an toàn cho Severomorsk hoặc Kulakov (do các hệ thống pḥng không của những tàu đổ bộ cỡ lớn này hoàn toàn không có ǵ đáng kể) trước các cuộc không kích ở đâu đó gần Dudinka hoặc Franz Josef Land? Câu trả lời là hiển nhiên - không ai cả.
Tuy nhiên, trên thực tế, đó dường như vẫn chỉ là một nửa của sự rắc rối. Rắc rối thực sự là chính các hải tŕnh Bắc Cực được quảng bá rộng răi, bản thân Hạm đội Biển Bắc, căn cứ vào việc không có tàu phá băng hỗ trợ, hiện này chỉ có khả năng thực hiện trong ṿng 2-3 tháng mỗi năm.
Chỉ từ tháng 8 đến tháng 10, khi sau một mùa hè ngắn ngủi ở các vĩ độ cao, lớp băng phủ ở Bắc Cực mới mỏng dần đến mức tối thiểu.
Và rồi chuyện ǵ xảy ra? Vào mùa xuân hay mùa đông? Giả sử, nếu chúng ta dự đoán rằng kẻ thù, mà lính thủy đánh bộ của chúng ta nhận được lệnh ném xuống biển, sẽ đổ bộ ở nơi nào đó gần Tiksi hoặc Dixon vào tháng Giêng, tháng Hai hoặc tháng Ba chẳng hạn?
Vậy làm thế nào để các thủy thủ có thể áp dụng kinh nghiệm mà họ đă tích lũy được trong hàng chục chuyến hải tŕnh Bắc Cực tương đối "ấm áp" của họ? Và nếu không, th́ tại sao Hạm đội Phương Bắc lại cần các diễn tập chiến đấu như thế?
Muốn hay không th́ có cảm giác rằng trên thực tế, các chuyến hải tŕnh Bắc Cực của Nga hiện nay mang tính chất tuyên truyền nhiều hơn, mà sẽ phải thể hiện như cách hành xử kiểu chủ nhà của Nga ở khu vực tuyến đường biển Phương Bắc.
HẢI QUÂN NGA SẼ THÀNH LẬP HẠM ĐỘI BẮC CỰC?
Heo quay, máy quay truyền h́nh trên bến cảng và tiếng ồn của đội quân nhạc – cũng đều thuộc cùng hạng mục này. Điều đó thực ra không hề liên quan ǵ đến việc chuẩn bị cho một cuộc chiến thực sự ở Bắc Cực.
Nhưng cần phải chuẩn bị cho nó! Và - một cách tràn đầy năng lượng, một cách thực sự và ngay hôm nay. Có vẻ như sự quả quyết như vậy đă chín muồi từ lâu trong Bộ Quốc pḥng Nga.
Chính t́nh huống này đă dẫn đến việc ṛ rỉ thông tin rất đáng chú ư qua hăng thông tấn TASS xảy ra vào hôm 7/10 vừa qua.
Khi đó, xin nhắc lại, hăng thông tấn trích dẫn một nguồn tin "hải quân" giấu tên đă báo cáo rằng Bộ Quốc pḥng Nga đang xem xét khả năng thành lập Hạm đội Bắc Cực đặc biệt của Nga để bảo vệ và pḥng thủ Tuyến đường biển Phương Bắc và bờ biển Bắc Băng Dương.
Tạm thời - dường như sẽ bằng các đơn vị của Hạm đội Biển Bắc và Hạm đội Thái B́nh Dương. «Trong tương lai, lực lượng này (hạm đội liên quân mới) sẽ được bổ sung các tàu và khí tài chuyên biệt cho Bắc Cực», nguồn tin "hải quân" trên hứa hẹn.
Nhiều người nghi ngờ tính thực tế và tính khả thi của việc triển khai các kế hoạch như vậy. Uổng công vô ích. Và đây là lư do tại sao.
Hiện nay, khu vực chịu trách nhiệm của bộ chỉ huy chiến lược thống nhất Phương Bắc trải dài từ Bán đảo Kola đến Chukotka ở Bắc Cực. Và đây không phải là nhiều cũng không phải ít - tận nhất là 8 múi giờ.
Ngoài vô số tàu ngầm, tàu chiến mặt nước và thuyền, tại không gian băng giá rộng lớn này c̣n có trách nhiệm của các lữ đoàn của Quân đoàn 14, hai sư đoàn, các trung đoàn và tiểu đoàn của Lực lượng Pḥng không và Pḥng không độc lập số 45, các căn cứ quân sự của Nga mới được thành lập cách đây không lâu trên quần đảo Wrangel và Kotelny, trên Quần đảo Siberia Mới và Đảo Sredniy (Severnaya Zemlya),...
Có 13 sân bay hoạt động (gồm Tiksi, Naryan-Mar, Alykel (Norilsk), Amderma, Anadyr, Rogachevo, Nagurskoye) và 10 trận địa radar radar và quản lư bay dân dụng. Thao trường hạt nhân không bao giờ đóng cửa trên Novaya Zemlya với sân bay dă chiến và tổ hợp tên lửa pḥng không của ḿnh vẫn tiếp tục hoạt động.
Hăy nói xem: Đơn giản là làm thế nào để quản lư được tất cả thứ khổng lồ này thành phố Severomorsk, ngay cả khi cứ bay và bay măi đến một nơi nào đó ở khu vực phía đông của Bắc Cực?
Nhưng không ai giảm bớt trách nhiệm cho Hạm đội Biển Bắc trong cuộc đối đầu với kẻ thù tiềm tàng thậm chí ở hàng ngh́n dặm cách xa nơi này - trên Bắc Đại Tây Dương, Địa Trung Hải,... Như vậy là gần một nửa Địa cầu.
Nếu chỉ dựa vào những t́nh huống này, ư tưởng tách Hạm đội Bắc Cực mới ra khỏi Bộ tư lệnh Phương Bắc, rơ ràng đă được đề xuất từ lâu.
Nhưng vào năm 2016, tại hội nghị cán bộ của Bộ Quốc pḥng Nga, Đại tướng Sergei Shoigu đă công bố kế hoạch thành lập một sư đoàn pḥng thủ ven biển riêng biệt ở Chukotka.
Theo lời ngài Bộ trưởng không có nghĩa rằng sư đoàn nhất thiết phải là một lực lượng tổng hợp. Không loại trừ việc đơn vị này cũng sẽ gồm các hệ thống tên lửa tầm xa chính xác cao.
Ư tưởng này rơ ràng hơn nếu tính đến việc cách bán đảo của Nga 80 km, phía ngoài eo biển Bering chính là Alaska. Đó là, Mỹ, từ nơi này bờ biển của Nga ngày càng bị soi xét kỹ lưỡng qua các ống ngắm.
Hồi đầu năm nay, trên báo chí đă xuất hiện thông tin cho rằng trung đoàn đầu tiên của sư đoàn tương lai ở Chukotka đă được thành lập. Thực ra, nơi đóng quân và thành phần vũ khí của đơn vị này không được đề cập.
Nhưng một điều khác quan trọng hơn: Đơn vị mới dưới quyền ai? Một lần nữa lại Bộ tư lệnh «Phương Bắc», mà từ Chukotka đến trụ sở chính ở Severomorsk giống như bay lên Mặt trăng? Hay đó là Hạm đội Thái B́nh Dương, mà bảo đảm hoạt động chiến đấu và hàng ngày của sư đoàn gần hơn với từ Kamchatka?
Tuy nhiên, khi đó làm thế nào để điều này phù hợp với ư tưởng giao việc đảm bảo an ninh của toàn bộ tuyến đường biển phía Bắc vào chỗ?
Nhưng mọi thứ sẽ trả lại đúng vị trí trong trường hợp nếu như Hạm đội Bắc Cực thực sự ra đời. Với căn cứ chính, lấy ví dụ, ở Arkhangelsk hoặc Severodvinsk. Đó là khoảng 500 km về phía đông của Severomorsk. Điều này có nghĩa là nó gần hơn nhiều so với Chukotka hoặc Novaya Zemlya.
Liên quan đến đội tàu chiến của hạm đội, thực tế không có ǵ để lấy từ thành phần hiện tại của các hạm đội Biển Bắc và Thái B́nh Dương mang cho người anh em được cho là mới của họ.
Trước sự khan hiếm rơ ràng về số lượng chính những tàu chiến này và để hoàn thành các nhiệm vụ mà lấy từ Hạm đội Biển Bắc và Hạm đội Thái B́nh Dương là điều không thể và ai có thể.
Từ Hạm đội Phương Bắc đến Bắc Cực, nếu muốn, có thể "giật lấy" tàu phá băng chạy bằng điện-diesel thế hệ mới Ilya Murometz (Dự án 21180 (M) được chế tạo đặc biệt cho quân đội vào năm 2017. Tại Saint-Peterburg chiếc tàu thứ hai như vậy được đặt tên là «Evpatiy Kolovrat» chuẩn bị xuất xưởng.
Nhưng trong một vài năm tới, cả các tàu tuần tra bắc cực loại Ivan Papanin (dự án 23550) với khả năng mang tên lửa hành tŕnh Kalibr-NK, được trang bị thêm hệ thống tên lửa pḥng không và bệ pháo 100mm và có thể tự vượt qua lớp băng dày 1,7m sẽ buông neo tại những bến cảng của hạm đội mới.
Việc chuyển giao chiếc tàu đầu tiên loại này (chính là «Ivan Papanin») cho Hải quân Nga dự kiến sẽ diễn ra vào cuối năm 2023. Chiếc thứ hai, «Nikolai Zubov», được đặt đóng tại Nhà máy đóng tàu «Admiralty» ở Saint-Petersburg vào tháng 11/2019.
Ngoài ra, kể từ năm 2015, ḍng tàu hỗ trợ tăng cường lớp bắc cực thuộc đề án 20180 loại «Zvezdochka» đang được đóng cho Hải quân Nga hết tốc lực ở Saint-Petersburg.
Với những biến thể và thay đổi nhỏ, đây là các tàu kéo cứu hộ, tàu vận chuyển vũ khí hải quân và tàu nghiên cứu hải dương học có khả năng hoạt động trên băng. Một số trong đó (tàu kéo cứu hộ «Zvezdochka», các tàu vận tải vũ khí «Akademik Kovalev» và «Akademik Aleksandrov») đă được bàn giao cho hải quân.
Akademik Makeev và Akademik Laverov vẫn đang nằm ở nhà máy đóng tàu, nhưng công việc vẫn được triển khai đầy đủ.
V́ vậy, ư tưởng thành lập một hạm đội Bắc Cực ở Nga dần dần tự nó, mà được thúc đẩy bởi một logic đơn giản của diễn tiến các sự kiện ở Bắc Cực, sẽ có được một nền tảng kỹ thuật vững chắc. Có lẽ v́ lư do này mà không nên đút nó vào ngăn kéo?
VietBF @ Sưu tầm
