Trung Quốc đã lường trước được Taliban lên nắm quyền ở Afghanistan?

[TinNhanh247]

Trước sự lật đổ chính quyền ở Afghanistan, Mỹ đã ráo riết đưa người dân Mỹ rời khỏi quốc gia này. Trong khi đó, Trung Quốc vô cùng...im ắng không động tĩnh. Dường như nước này đã có thoả thuận trước với Taliban trước khi sự thay đổi chính quyền diễn ra?

Ngày 15-8, đại sứ quán Trung Quốc ở thủ đô Kabul (Afghanistan) có tuyên bố ngụ ý mình đã liên lạc với lực lượng Taliban và sẽ không sơ tán nhân viên ngoại giao khỏi Afghanistan. Taliban đã chiếm Kabul tối 15-8.

“Đại sứ quán Trung Quốc đã yêu cầu nhiều phe nhánh ở Afghanistan đảm bảo sự an toàn của các công dân, các cơ quan và các quyền lợi của Trung Quốc” – báo South China Morning Post dẫn thông báo của đại sứ quán Trung Quốc viết.

“Đại sứ quán sẽ có các bước đi tiếp theo nhằm nhắc nhở các công dân Trung Quốc theo dõi chặt tình hình an ninh, tăng cường các biện pháp phòng bị an toàn, và kiềm chế đi ra khỏi nơi ở” – đại sứ quán Trung Quốc cho biết.

Theo một người phát ngôn của Taliban, lực lượng này đảm bảo với “tất cả đại sứ quán, trung tâm ngoại giao, cơ quan, địa điểm và công dân nước ngoài” ở Kabul rằng họ sẽ được an toàn.

Các tay súng Taliban tràn vào dinh tổng thống Afghanistan ở Kabul, ngày 15-8. Ảnh: AP

Đại sứ quán Nga tại Kabul cũng cho biết mình không có kế hoạch sơ tán nhân viên khỏi Afghanistan. Theo báo The Moscow Times, Đại diện đặc biệt của Tổng thống Nga về vấn đề Afghanistan, Giám đốc Vụ châu Á II thuộc Bộ Ngoại giao Nga – ông Zamir Kabulov ngày 15-8 cho biết Nga không có kế hoạch sơ tán đại sứ quán ở Kabul. Theo ông Kabulov, các nhân viên đại sứ quán Nga vẫn đang bình tĩnh làm việc.

Ông Kabulov cho biết ông sẽ điện đàm với phía Taliban trong ngày 16-8 và hy vọng sẽ thiết lập được quan hệ hữu nghị giữa Nga và ban lãnh đạo mới của Afghanistan, theo hãng tin TASS, dù thời điểm này Bộ Ngoại giao Nga vẫn khẳng định rằng nước này chưa công nhận Taliban là nhà cầm quyền hợp pháp của Afghanistan.

Một số quan chức đại sứ quán Nga ở Kabul cho biết Nga sẵn sàng hợp tác với chính quyền chuyển tiếp Afghanistan, theo hãng tin Interfax. Người phát ngôn đại sứ quán Nga có nói Nga sẵn sàng tham gia vào quá trình liên lạc chính trị ở Afghanistan.

Một thông tin đáng chú ý, trao đổi với RIA Novosti đại diện Bộ Ngoại giao Nga cho biết Tổng thống Afghanistan – ông Ashraf Ghani nhiều khả năng sẽ sang Nga.

Trong khi đó hàng loạt nước, trong đó có Mỹ và các đồng minh phương Tây đang khẩn trương di tản công dân mình và công dân Afghanistan làm việc cho mình ra khỏi đất nước này.

Tuyên bố chung từ hơn 65 nước – bao gồm Mỹ, Anh, Đức, Nhật, Úc, các nước Liên minh châu Âu, Niger, Fiji, Uganda…- không có Trung Quốc và Nga được công bố ngày 16-8 (giờ châu Á) kêu gọi “tất cả các bên tôn trọng và tạo điều kiện cho ra đi an toàn và có trật tự của các công dân nước ngoài và người dân Afghanistan có ý muốn rời khỏi đất nước này”.

“Những ai ở các vị trí quyền lực và có thẩm quyền khắp Afghanistan có trách nhiệm – và trách nhiệm giải trình – phải bảo vệ tính mạng con người và tài sản, và khôi phục ngay lập tức an ninh và trật tự dân sự. Người Afghanistan và công dân quốc tế muốn rời đi cần được cho phép làm thế, các tuyến đường bộ, sân bay, biên giới phải được mở, và sự yên tĩnh phải được duy trì” – South China Morning Post dẫn tuyên bố của 65 nước.

Ngày 15-8 Tổng Thư ký LHQ Antonio Guterres đề nghị Taliban và các bên ở Afghanistan “kiềm chế đến mức cao nhất để bảo vệ nhân mạng” và bảo đảm các nhu cầu nhân đạo được đáp ứng.

Theo ông Guterres, xung đột ở Afghanistan thời gian qua đã khiến hàng trăm ngàn người phải rời bỏ đất nước, và giờ “mọi sự lạm dụng phải được chấm dứt, luật nhân đạo quốc tế và nhân quyền đặc biệt quyền của phụ nữ và trẻ em gái mà đã rất khó khăn mới đạt được cần phải được gìn giữ”.