LTS: Mỹ cũng như bao nhiêu nước trên thế giới, hiện đang trong cơn đại dịch, nhưng Mỹ có số ca nhiễm và số người tử vong cao nhất thế giới, hiện có hơn 2,55 triệu ca nhiễm, gần 127 ngàn người chết. Hôm qua, số ca nhiễm ở Mỹ tiếp tục tăng kỷ lục, với 47.341 ca trong ngày, trong khi Tổng thống Mỹ Donald Trump chống dịch bằng cách kêu gọi mọi người giảm xét nghiệm, để các ca nhiễm giảm!
Chính quyền Trump cũng đã lên kế hoạch chấm dứt tài trợ những nơi xét nghiệm miễn phí ở các tiểu bang vào cuối tháng này. Dường như chưa đủ, bây giờ ông Trump đang tìm cách hủy bỏ Đạo luật ACA (còn có tên gọi khác là Obamacare).
Đã có hàng chục triệu dân Mỹ bị mất việc, điều này đồng nghĩa với việc họ mất luôn cả bảo hiểm y tế. Nếu họ bị bệnh trong lúc này, chỉ còn cách mua bảo hiểm y tế theo đạo luật ACA. Bây giờ chính quyền Trump yêu cầu Tối cao Pháp viện bãi bỏ Đạo luật ACA, nếu thành công, thì hàng chục triệu dân Mỹ đang bị dồn vào đường cùng, khi bị bệnh mà không có bảo hiểm, đồng nghĩa với phá sản, vì chi phí điều trị y tế ở Mỹ hầu như không ai có thể kham nổi.
***
New York Times
Tác giả: Sheryl Gay Stoberg
Dịch giả: N.M.G.V.
26-6-2020
WASHINGTON – Tối thứ Năm, Chính quyền Trump đã yêu cầu Tối cao Pháp viện lật ngược Đạo luật Chăm sóc sức khỏe với Giá phải chăng (ACA) – một hành động mà nếu thành công sẽ mang lại kết thúc vĩnh viễn cho chương trình bảo hiểm y tế thường biết đến dưới tên Obamacare và xóa sổ bảo hiểm khoảng 23 triệu người Mỹ.
Trong một bản tóm tắt 82 trang nộp khoảng một tiếng trước nửa đêm, chính quyền [Trump] cùng các giới chức Cộng hòa ở Texas và 17 bang khác tranh luận rằng, năm 2017, Quốc hội khi đó do đảng Cộng hòa kiểm soát, đã làm cho [luật ACA] trở thành vi hiến khi xoá đi hình phạt thuế những ai không mua bảo hiểm – điều khoản được gọi là trách nhiệm cá nhân.
Cuộc tranh luận của chính quyền diễn ra trong mùa bầu cử – cũng như trong đại dịch đang tàn phá nền kinh tế, khiến hàng triệu người Mỹ thất nghiệp không có bảo hiểm y tế – chắc chắn sẽ khơi lại cuộc tranh luận chính trị cay đắng của Washington về chăm sóc sức khỏe.
Trong bản tóm tắt của mình, Tổng Biện lý Noel J. Francisco của Bộ Tư pháp lập luận rằng, hai điều khoản căn bản còn lại luật y tế (ACA) hiện không hợp lệ vì Quốc hội dự định có ba điều khoản tương hỗ nhau.
Bản tóm tắt lập luận: “Quốc hội năm 2017 đã không làm gì để chứng minh rằng họ có ý định cho phần còn lại của ACA tiếp tục hoạt động khi thiếu sự hỗ tương của ba điều khoản này với nhau. Vì vậy toàn bộ đạo luật ACA do đó phải bị huỷ bỏ cùng với điều khoản về trách nhiệm cá nhân”.
Cho đến nay, vụ kiện của Texas là thách thức nghiêm trọng nhất đối với luật chăm sóc sức khỏe (ACA) đã tròn 10 tuổi, thành tích nội địa đặc hiệu của Tổng thống Barack Obama. Tòa Tối cao Pháp viện đã từng đưa phán quyết về hai thách thức pháp lý khác đối với đạo luật này và cả hai lần nó đã bảo toàn phần lớn của đạo luật.
Tòa án chưa cho biết khi nào sẽ nghe các bên tranh luận, nhưng rất có thể chúng sẽ diễn ra vào mùa thu, đúng vào lúc người Mỹ đang chuẩn bị đi bầu cử vào tháng 11.
Đảng Cộng hòa từ lâu đã nói rằng, mục tiêu của họ là bãi bỏ và thay thế Đạo luật ACA nhưng họ vẫn chưa đồng thuận về một giải pháp thay thế. Họ đang chuẩn bị cho khả năng về nỗ lực lật ngược luật y tế sẽ khiến họ phải trả giá. Ông Joel White, một chiến lược gia của đảng Cộng hòa, cho biết trong một cuộc phỏng vấn gần đây qua lời nhận định “thật là ngu ngốc khi nói về việc chúng ta cần phải hủy bỏ Obamacare như thế nào giữa đại dịch”.
Đảng Dân chủ, những người coi chăm sóc sức khỏe là một vấn đề chiến thắng và đã giành lại đa số Hạ viện năm 2018 nhờ lời hứa mở rộng quyền truy cập y tế và giảm chi phí [bảo hiểm y tế], đang cố gắng sử dụng vụ kiện của Tòa án Tối cao để đẩy mạnh lợi thế của họ. Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi đã lên lịch bỏ phiếu vào thứ Hai về một biện pháp mở rộng luật chăm sóc sức khỏe [ACA], trong nỗ lực nhằm minh hoạ sự tương phản rõ rệt giữa đảng Dân chủ và Cộng hòa.
“Tổng thống Trump và chiến dịch tranh cử của đảng Cộng hòa muốn xé toạc các biện pháp bảo vệ và lợi ích của Đạo luật ACA ngay giữa cuộc khủng hoảng virus corona là một hành động tàn ác không thể tưởng tượng được”, bà Pelosi nói trong một tuyên bố vào tối thứ Năm, ngay sau khi bản tóm tắt của chính quyền được nộp hồ sơ.
Bà Pelosi nói thêm:
“Nếu Tổng thống Trump đạt được đường lối của ông ta, thì 130 triệu người Mỹ với các tiền sử bệnh án sẽ bị tước đi các biện pháp cứu sinh của ACA và 23 triệu người Mỹ sẽ mất bảo hiểm y tế hoàn toàn”.
Vụ kiện mà tòa án sẽ xét xử phát sinh từ một vụ kiện mà các quan chức Cộng hòa ở 20 tiểu bang, đứng đầu là Texas, đã đệ đơn chống lại Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh vào tháng 2/2018, để tìm cách loại bỏ luật y tế trên. Sau những chiến thắng của đảng Dân chủ trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ 2018, hai bang Wisconsin và Maine đã rút lui [khỏi vụ kiện].
Khi vụ kiện được tranh luận tại tòa, chính quyền Trump, mặc dù là một bị đơn, đã không ra sức bảo vệ đạo luật; thay vào đó, lại đứng cùng bên với các nguyên đơn. Nhưng không giống như Texas và các tiểu bang khác, lúc đó chính quyền lập luận rằng, chỉ nên huỷ bỏ các biện pháp bảo vệ dành cho những người có tiền sử bệnh án, và nên giữ những phần còn lại của luật, bao gồm cả việc mở rộng trợ cấp y tế Medicaid, thì luật này sẽ sống sót.
Tuy nhiên, năm ngoái, chính quyền liên bang đã mở rộng sự chống đối khi họ nói với Tòa phúc thẩm Liên bang rằng, toàn bộ luật ACA nên bị vô hiệu hoá. Cùng lúc đó, 17 tiểu bang khác, dẫn đầu là California đã can thiệp để bảo vệ Đạo luật; đồng thời Hạ viện do đảng Dân chủ kiểm soát khi đó cũng đã làm như vậy.
“Bây giờ không phải là lúc để loại bỏ công cụ tốt nhất của chúng ta để giải quyết sự khác biệt về sức khỏe rất thực tế và rất nguy hiểm trong các cộng đồng của chúng ta”, Tổng chưởng lý Xavier Becerra của California cho biết trong một tuyên bố hôm thứ Năm, ông nói thêm: “Cuộc tranh đấu này diễn ra vào thời điểm quan trọng nhất. Số người chết vì virus corona đến hôm nay đã lớn hơn số người chết trong Chiến tranh Việt Nam”.
Tối cao Pháp viện đã đồng ý xem xét ba câu hỏi pháp lý trong vụ kiện: Liệu Texas và hai nguyên đơn cá nhân tham gia vụ kiện, có lập luận đủ đứng vững hay không; liệu việc Quốc hội năm 2017 có làm điều khoản về trách nhiệm cá nhân trở nên không còn hợp hiến hay không; và nếu có, liệu phần còn lại của Đạo luật cũng không hợp hiến và phải bị xoá bỏ hay không.
Nếu tòa phán quyết, chỉ huỷ bỏ điều khoản về trách nhiệm cá nhân thì sẽ không có nhiều thay đổi, theo một phân tích của tổ chức Kaiser Family Foundation, trong đó viết rằng “kết quả thực tế về cơ bản vẫn giống như A.C.A. đang tồn tại đến ngày nay, bớt đi trách nhiệm bắt buộc”. Nhưng nếu tòa án quyết định rằng, tất cả hoặc một phần của luật phải được đảo ngược, nó sẽ ảnh hưởng đến “gần như mọi người Mỹ theo cách nào đó”, Tổ chức này viết.
Vụ kiện ở Texas đã tạo ra sự bất định lớn cho khoảng 20 triệu người được bảo vệ bởi Đạo luật, cũng như cho hàng triệu người khác đã mất việc làm và bảo hiểm y tế gần đây vì đại dịch virus corona. Một phân tích gần đây của Center for American Progress có khuynh hướng tự do, ước tính rằng 23 triệu người sẽ mất bảo hiểm nếu Đạo luật ACA bị bãi bỏ – bao gồm gần hai triệu ở Texas và hơn bốn triệu ở California.
Vụ kiện cũng đã gây nên sự chống đối của các bệnh viện và bác sĩ, gồm Hiệp hội Y khoa Hoa Kỳ (AMA: American Medical Association). Trong một bản tóm tắt, Hiệp hội AMA đệ trình lên Tối cao Pháp viện vào tháng trước, Hiệp hội này đã viết rằng, việc huỷ bỏ đạo luật “vào thời điểm hệ thống y tế đang vật lộn để đối phó với đại dịch đã lây nhiễm gần 1,4 triệu người Mỹ và giết chết hơn 80,000 người tại thời điểm viết những dòng này sẽ là một vết thương tự gây ra có thể mất nhiều thập kỷ để chữa lành”.
