Trong 8 năm giữ cương vị tổng thống, ông Obama đă có nhiều đóng góp to lớn đối với không chỉ nước Mỹ mà cả thế giới. Tuy nhiên với quan điểm ngược lại nên trong quăng thời gian vận động tranh cử, tỷ phú Donald Trump từng không ít lần ngụ ư muốn phá vỡ những di sản mà Tổng thống Mỹ Barack Obama dày công gây dựng. Và có lẽ sau khi nhậm chức ông sẽ "đạp đổ" những công tŕnh này.
Nhà tài phiệt New York đe dọa xóa bỏ thỏa thuận hạt nhân với Iran hay tái lập những biện pháp trừng phạt mà ông Obama đă nới lỏng đối với Cuba. Ông Trump cũng không đồng t́nh với việc Tổng thống Obama triển khai binh sĩ Mỹ ở nước ngoài để chống các nhóm Hồi giáo cực đoan, theo Reuters .
Tổng thống đắc cử Donald Trump hôm 10/11 gặp mặt Tổng thống Barack Obama tại Nhà Trắng. Ảnh: AP
Ông Obama từng mong muốn truyền lại các di sản để đời cho ứng viên tổng thống Mỹ đảng Dân chủ Hillary Clinton, người mà ông tin tưởng và đă nỗ lực ủng hộ suốt quá tŕnh bà tranh cử. Song cựu ngoại trưởng Mỹ lại thất bại trước đối thủ đảng Cộng ḥa trên đường đua vào Nhà Trắng. V́ thế giờ đây, chuyên gia nghi ngại các di sản mang dấu ấn Obama sẽ đứng trước nguy cơ sụp đổ trong tay tổng thống đắc cử Donald Trump.
Kế hoạch không rơ ràng
Thường xuyên đưa ra những b́nh luận, quan điểm trái ngược kể cả khi tranh cử lẫn lúc đă đắc cử, nhà tài phiệt New York khiến việc dự đoán những chính sách mà ông thực sự muốn theo đuổi trở nên khó khăn hơn bao giờ hết.
Tháng trước, trong một bài phát biểu, ông tuyên bố sẽ "hủy bỏ tất cả các hành động hành pháp vi hiến, bản ghi nhớ hay mệnh lệnh do Tổng thống Obama ban hành" trong ngày đầu tiên làm việc tại Nhà Trắng. Tuy nhiên, ông không nêu rơ ai sẽ là người quyết định tính hợp hiến của chúng.
Bản thỏa thuận hạt nhân Iran là một trong những di sản đang đứng bên bờ vực. Để hoàn thành bản thỏa thuận này hồi năm ngoái, ông Obama đă phải đối mặt với rất nhiều ư kiến phản đối ở Quốc hội, từ cả phe Cộng ḥa lẫn một số thành viên đảng Dân chủ, bởi họ cho rằng Mỹ đặt ra quá ít giới hạn với thỏa thuận nhưng lại chấp nhận xóa bỏ rất nhiều biện pháp trừng phạt. Ông Trump từng khẳng định sẽ xem xét lại các điều khoản trong thỏa thuận này bởi tổng thống Mỹ có quyền thắt chặt hoặc nới lỏng các biện pháp trừng phạt về kinh tế nhờ mệnh lệnh hành pháp.
"Bất kỳ thứ ǵ được kích hoạt nhờ một mệnh lệnh hành pháp đều có khả năng bị hủy bỏ bởi một mệnh lệnh hành pháp khác", Zachary Goldman, cựu quan chức Bộ Tài chính Mỹ hiện công tác tại Đại học New York, b́nh luận.
Tổng thống Obama trước đây nhờ nhận được đủ sự ủng hộ từ đảng Dân chủ nên mới có thể ngăn chặn một nghị quyết do các thành viên đảng Cộng ḥa đưa ra nhằm phản đối thỏa thuận hạt nhân Iran. Chuyên gia nhận định ông Obama lúc bấy giờ giành thắng lợi về chính trị nhưng thất bại trong việc quy tụ đồng thuận.
Nếu so với người tiền nhiệm, tổng thống đắc cử Trump hiện mang nhiều ưu thế hơn khi ông có cơ hội làm việc với một Thượng viện và Hạ viện do đảng Cộng ḥa kiểm soát.
Một thành tựu đáng kể khác mà Tổng thống Obama thực hiện được trong những năm cuối nhiệm kỳ là khôi phục quan hệ ngoại giao với Cuba. Để nới lỏng một số lệnh trừng phạt áp đặt lên nước này, ông Obama đă phải dùng đến mệnh lệnh hành pháp do vấp phải sự phản đối bên trong Quốc hội, đặc biệt từ phe Cộng ḥa.
Ông Obama tháng trước tiếp tục củng cố nỗ lực hàn gắn với Cuba bằng một "chỉ thị chính sách tổng thống" sâu rộng, đặt nền tảng cho mối hợp tác giữa chính phủ hai nước tương lai.
Trong khi đó, Trump hồi tháng 9 lại tuyên bố sẽ đảo ngược những thành tựu mà chính quyền Obama đă đạt được với Cuba nếu Havana không thể đáp ứng các yêu cầu từ ông. Giới quan sát nhận định với lập trường như vậy, việc di sản ngoại giao của Tổng thống Obama bị băi bỏ không phải là một kịch bản quá khó h́nh dung dưới thời Donald Trump.
Hiệp định Đối tác xuyên Thái B́nh Dương (TPP) cũng được xem như một di sản của Tổng thống Obama, là trọng tâm trong chiến lược "tái cân bằng châu Á" mà ông theo đuổi. Tuy nhiên, suốt thời gian vận động tranh cử, ông Trump từng nhiều lần kêu gọi Mỹ rút khỏi TPP bởi những thỏa thuận thương mại kiểu này chỉ góp phần lấy đi việc làm của người Mỹ. Giới quan sát đánh giá, khi ông Trump chính thức nắm quyền lực, TPP chắc chắn sẽ nằm trong tầm ngắm của nhà tài phiệt New York.
Obamacare
Mặt khác, nhiều người cho rằng chương tŕnh bảo hiểm Obamacare, di sản vĩ đại nhất của Tổng thống Obama, cũng có thể sẽ đi vào ngơ cụt dưới thời chính quyền Donald Trump.
Thành luật ngày 23/3/2010, Obamacare là chương tŕnh bảo hiểm sức khỏe bắt buộc của chính phủ liên bang dành cho những gia đ́nh, cá nhân có thu nhập thấp. Nó ra đời nhằm mục đích nâng cao chất lượng và khả năng chi trả của bảo hiểm y tế, giảm tỷ lệ không có bảo hiểm bằng cách mở rộng phạm vi bảo hiểm công và tư nhân, giảm chi phí chăm sóc sức khỏe cho cả cá nhân lẫn chính quyền.
Theo Fox News , Obamacare đă giúp gần 20 triệu người được mua bảo hiểm y tế, khiến tỷ lệ không có bảo hiểm ở Mỹ xuống mức thấp kỷ lục.
Tuy nhiên, đạo luật cải cách y tế này vấp phải sự phản đối gay gắt của đảng Cộng ḥa, bao gồm cả tổng thống Mỹ đắc cử Donald Trump. Một số người không đồng t́nh với điều khoản trong luật quy định việc mua bảo hiểm y tế là nghĩa vụ bắt buộc và người không mua sẽ bị phạt. Họ cho rằng chính phủ không nên buộc người dân phải trả tiền cho việc chăm sóc sức khỏe của người khác.
Bên cạnh đó, đạo luật c̣n làm ảnh hưởng đến túi tiền của số ít những người dân có thu nhập cao, khi họ phải đóng thêm thuế để tài trợ cho phần đông những người dân có mức thu nhập thấp để mua được bảo hiểm sức khỏe.
Trong tuần cuối cùng của chiến dịch tranh cử, ông Trump tuyên bố sẽ "tiến hành rất nhanh chóng" việc băi bỏ Obamacare, đồng thời nhấn mạnh rằng sẽ lập tức triệu tập Quốc hội để "hoàn thành nhiệm vụ".
Song, hồi tuần trước, nhà tài phiệt New York lại nói ông có khả năng sẽ chỉ đơn giản là điều chỉnh Obamacare, duy tŕ những trụ cột của chính sách này như cấm các công ty bảo hiểm từ chối chi trả theo những điều khoản lập từ trước hay cho phép người trẻ tuổi được hưởng bảo hiểm theo bảo hiểm của cha mẹ.
VietBF © sưu tập
