"Không phải cứ mua là đầu tư – Đừng nhầm tiêu sản với tài sản"

[goodidea]

Tôi từng nghĩ mình mua được tài sản – cho đến khi nó chỉ khiến mình nợ thêm.
Năm 2018, tôi trích hơn 150 triệu từ số tiền tiết kiệm đầu tiên để mua... một chiếc xe máy phân khối lớn. Đó là thời điểm công việc ổn, thu nhập đã ổn định ở mức 35–40 triệu/tháng. Tôi nghĩ: "Mình xứng đáng." Ai mà không muốn tận hưởng một chút sau mấy năm làm việc đầu tắt mặt tối?
Vấn đề là: nó ngốn thêm 4 triệu/tháng cho xăng, bảo trì, bảo hiểm. Tôi dùng nó mỗi tuần 1–2 lần cho "cảm giác" thoải mái. Nó không giúp tôi tăng thêm thu nhập nào, không mang lại mối quan hệ nào mới, không giúp tôi mở rộng công việc. Nhưng nó lại khiến tôi trì hoãn việc mua chứng chỉ quỹ VFMVN30 vào giai đoạn thị trường đang ở đáy cuối 2018 – khi đó, chỉ số còn dưới 900 điểm.
Đến 2022, cùng số tiền đó – nếu đầu tư vào ETF VFMVN30 – tôi đã có gần gấp đôi.
Từ đó, tôi khắc sâu 1 thứ tưởng như “biết rồi” mà trước đó tôi chỉ đọc, chứ chưa từng sống cùng nó:
Tài sản là thứ đẻ ra tiền. Tiêu sản là thứ lấy đi tiền – kể cả khi trông có vẻ sang.
Bạn có từng nghe ai đó nói: "Tôi mua căn hộ này để đầu tư" – trong khi họ đang ở, không cho thuê, trả góp mỗi tháng, và sau 3 năm bán lại... lỗ mất 100 triệu?
Hay bạn đã từng thấy ai “mở quán cafe đầu tư” 300 triệu để thỏa đam mê – mà sau 6 tháng tự ngậm ngùi đóng cửa, vì quán chẳng sinh ra dòng tiền?
Vấn đề không nằm ở chiếc xe, căn hộ hay cái quán. Vấn đề là: bạn xem nó là gì?
Nếu bạn không phân biệt được tiêu sản và tài sản – bạn sẽ mua tiêu sản với niềm tin đó là tài sản. Và bạn sẽ bước vào cái vòng xoáy tiền không bao giờ tích lại được.
Tôi từng giúp một bạn sinh viên kinh tế quản lý lại khoản tiết kiệm 20 triệu đầu tiên. Em định mua iPhone 14 trả góp để “tiện làm việc”. Thay vào đó, tôi bảo em dùng 10 triệu học chạy quảng cáo + thiết kế cơ bản. 3 tháng sau, em kiếm đều 12 triệu/tháng từ thiết kế landing page cho các chủ shop online.
Lúc này, cái MacBook cũ kỹ của em... biến thành tài sản.
Tài sản không phải là vật thể.
Tài sản là bất cứ thứ gì tạo ra dòng tiền, hoặc mở ra cơ hội để tạo ra dòng tiền.
Còn tiêu sản – dù đẹp, dù hợp trend, dù "ai cũng mua" – vẫn chỉ là thứ ngốn mất tài chính và thời gian sống của bạn.
Bạn đang mua cái bạn cần – hay cái người khác cần bạn mua để họ giàu lên?
Đó là một câu hỏi tôi tự hỏi bản thân mỗi lần định rút ví.

VietBF@sưu tập