Các chuyên gia của Teal Group đã đưa ra đánh giá về giá thành của siêu chiến đấu cơ F-35. Con số này lớn hơn nhiều so với công bố của Lockheed Martin.
Việc đánh giá một cách chính xác giá tiền cho từng linh kiện và máy móc để chế tạo ra một chiếc F-35 là rất khó khăn.
Tuy nhiên, hiện tại các chuyên gia đã có 2 “báo giá sơ bộ F-35” của Văn phòng đánh giá và định giá tại Lầu Năm Góc và Văn phòng quản lý chương trình F-35.
Theo quan chức thuộc phòng quản lý chương trình F-35, 2 bản báo cáo này không thể đánh giá chính xác khi dây chuyền sản xuất F-35 chưa “chạy” một cách trơn chu. Mọi con số đều có thể bị thay đổi vì sự khác biệt trong tính toán: Bộ quốc phòng Mỹ dự toán dựa vào ngân quĩ năm 2013 trong khi quốc hội Mỹ có thể thay đổi mọi thứ tùy theo ngân quĩ năm 2012.
Nhưng một điều chắc chắn mà 2 bản báo cáo đều khẳng định: Báo giá dành cho một chiếc F-35 sẽ cao hơn con số dự toán 65 triệu USD vào năm 2010.
Dù cho giá cả như thế nào, mỗi chiếc F-35 vẫn sẽ đáng giá cả "núi tiền".
“Đây là mức giá chúng tôi đưa ra nhằm phù hợp với giá thành các chiến đấu cơ thế hệ 4, không bao gồm hệ thống định vị mục tiêu, thiết bị gây nhiễu, thiết bị chiến tranh điện tử, thùng nhiên liệu, thiết bị dò tìm và theo dõi hồng ngoại vào ban đêm, mũ phi công và các hệ thống khác”, bà Laurie Quincy, phát ngôn viên của Lockheed Martin giải thích.
Theo quan chức của phòng quản lý chương trình F-35, đơn giá 65 triệu USD là “phi lý” vì nó chưa bao gồm động cơ Pratt&Whitney F135 – động cơ đẩy cho máy bay F-35.
Vì vậy, từ lâu Phòng quảng lý chương trình F-35 của chính phủ Mỹ yêu cầu Lockheed Martin dừng việc sử dụng con số 65 triệu USD làm giá của F-35.
Mức giá mà Phòng quản lý chương trình F-35 cùng Văn phòng đánh giá và định giá tại Lầu Năm Góc là giá thành trung bình dành cho kế hoạch bán được 3.163 chiếc, trong đó chính phủ Mỹ sẽ mua 2.443 chiếc.
Giá thành động cơ rẻ nhất là 10 triệu USD
Động cơ cho F-35 của Pratt & Withney có giá khoảng 11 triệu USD.
Nhà phân tích William Storey đến từ Teal Group, mỗi động cơ của F-35 sẽ có giá khoảng 11 triệu USD (trong trường hợp hệ thống sản xuất vận hành "đầy tải"). “Mục tiêu là giảm giá động cơ xuống 10 triệu USD, vì vậy tôi cho rằng mức giá 11 triệu USD là hợp lý cho quá trình đánh giá lâu dài”, William Storey nói.
Theo ngân sách của Không quân Mỹ, giá thành cho mỗi động cơ ở giai đoạn đầu (khi dây chuyền chưa hoạt động hết công suất) sẽ vào khoảng 13 triệu USD.
Pratt & Whitney từ chối đưa ra bất cứ bình luận nào cho các mức giá này. Người phát ngôn của công ty này cho biết mức giá chính thức sẽ được giữ kín giữa Pratt & Whitney và những khách hàng.
Những cảm biến, hệ thống truyền tin công nghệ cao là điểm làm nên sự khác biệt của F-35 sẽ được gói gọn trong 65 triệu USD.
Theo nhà phân tích David Rockwell của Teal Group, ngay cả khi ý kiến quan chức của Phòng quản lý chương trình F-35 là chính xác, mức giá 65 triệu USD mà Lockheed Martin đưa ra vẫn còn là rẻ.
Với mức giá 76 triệu USD, F-35 sẽ được trang bị đầy đủ hệ thống cảm biến và trao đổi dữ liệu. Đây chính là sự khác biệt lớn nhất làm nên khả năng “tàng hình” của chiến đấu cơ này. Những cảm biến này không được trang bị trên máy bay chiến đấu thế hệ 4 nhưu F/A-18E hoặc EA-18G.
“Ở mức giá 80 triệu USD, Lockheed Martin sẽ trang bị cho F-35 cảm biến, hệ thống truyền nhận dữ liệu, tăng cường tầm hoạt động của radar, giúp F-35 vượt trội hơn hẳn khi tham gia không chiến”, nhà phân tích Richard Aboulafia của Teal Group cho biết.
So sánh với F/A-18E/F Super Hornet
Các nhà phân tích của Teal Group đã đánh giá F-35 bằng việc so sánh với giá thành của một chiếc F/A-18E/F Super Hornet.
Như đã nêu trên, mức giá cơ bản của F-35 có thể là 65 triệu USD (theo thầu Lockheed Martin), và có thể tăng lên 76-80 triệu USD với các thiết bị bổ sung.
Đây là mức giá không quá cao nếu so với số tiền 60,3 triệu USD mà chính phủ Mỹ phải chi trả cho mỗi chiếc chiến đấu cơ thế hệ thứ 4 F/A-18E/F Super Hornet của Boeing.
Mỹ đang phải chi trả khoảng 60 triệu USD cho mỗi chiếc Super Hornet.
Dù cho Boeing đã đưa dây chuyền sản xuất F/A-18E/F Super Hornet vào hoạt động từ lâu nhưng vẫn có vài cách tính giá thành cho chiếc chiến đấu cơ thế hệ thứ 4 này.
Theo báo cáo tài chính vào năm 2011 cũng như báo cáo của Hải quân Mỹ, giá cho mỗi chiếc F/A-18E/F Super Hornet “có thể bay được” là 60,3 triệu USD, bao gồm: 40,2 triệu USD dành cho khung máy bay và hệ thống điện tử mà nhà thầu thực hiện; 8,4 triệu USD cho động cơ và phụ kiện; 6,2 triệu USD cho hệ thống lái điện tử do nhà thầu hoàn thiện; 1,7 triệu USD cho hệ thống lái điện tử do chính phủ tự hoàn thiện và một vài phụ phí khác.
Như vậy, giá thành trên chưa bao gồm thiết bị định vị, theo dõi mục tiêu bằng hồng ngoại AN/ASQ-228 (ATFLIR) có tác dụng dò tìm hệ thống ngắm bắn, gây nhiễu trên máy bay đối phương. Mỗi bộ ATFLIR có giá khoảng 3 triệu USD.
Tuy nhiên giá thành trên vẫn không thể nào “bì” được với mức giá mà phát ngôn viên Philip Carder của Boeing công bố: “Một chiếc Super Hornet sẵn sàng ra trận có giá xấp xỉ 53 triệu USD, bao gồm: Động cơ; Radar APG-79; hệ thống tác chiến điện tử, ATFLIR, bình xăng ngoài…”
Hữu Nghĩa (theo Defense News)
'Mổ xẻ' giá bán của F-35
