Theo như vào trưa nay, 05/01/2023, theo giờ Washington, các dân biểu đảng Cộng Hòa, chiếm đa số tại Hạ Viện Mỹ, thảo luận để tìm lối thoát trong việc bầu chủ tịch Hạ Viện, sau tổng cộng 6 lần bỏ phiếu trong hai ngày 03 - 04/01/2023, chưa ai trong số hai ứng viên*Cộng Hòa hội đủ số phiếu cần thiết.
Lãnh tụ Cộng Hòa Kevin McCarthy đang trở lại văn phòng sau một ngày biểu quyết cho chức Chủ Tịch Hạ Viện tại Quốc Hội thứ Tư, ngày 4 tháng 1, 2023. Sau sáu lần bỏ phiếu trong hai ngày, ông McCarthy vẫn không có đủ 218 phiếu để nắm chức chủ tịch. Đây là lần đầu tiên trong 100 năm không có Chủ Tịch Hạ Viện sau lần bỏ phiếu đầu tiên. (Anna Moneymaker/ Getty Images)
Hai ngày trôi qua với những cuộc tranh luận, vận động sôi nổi và tới sáu lần bỏ phiếu để chọn một dân biểu vào chức chủ tịch Hạ Viện, một nhóm dân biểu Cộng Hòa vẫn kình chống khối đa số trong nội bộ đảng, không thống nhất ý kiến về một người lãnh đạo tại một Hạ Viện mà họ đã chiếm quyền đa số. Sự rối loạn chính trị đã gây ấn tượnglà đảng Cộng Hòa không thể lãnh đạo Hạ Viện một cách thông suốt, nhất trí mặc dù đã nắm quyền đa số.
Thông thường thì một cuộc bỏ phiếu chọn chủ tịch Hạ Viện diễn ra mau chóng với đảng nắm thế đa số, không quá một lần bỏ phiếu hoặc trong một ngày. Thế nhưng trong hai ngày thứ Ba và thứ Tư, khối đa số dân biểu Cộng Hòa đã không thể đưa ông Kevin McCarthy lên chức chủ tịch. Với Hạ Viện đang có tổng cộng 435 thành viên, ông McCarthy, một dân biểu bảo thủ từ miền trung California, cần ít nhất 218 lá phiếu để thắng chức chủ tịch.
Ông đã bị hụt tới 20 lá phiếu trong ngày bỏ phiếu thứ nhì, nhiều hơn so với ba lần bỏ phiếu hôm thứ Ba. Lý do là khối Cộng Hòa cực hữu đã không chấp nhận ông McCarthy. Hầu hết những dân biểu cực hữu này thuộc phe ủng hộ ông Donald Trump. Điều mâu thuẫn là ông Trump đã công khai ủng hộ ông McCarthy, gọi ông dân biểu này một cách thân mật là “Kevin của tôi.” Chính ông Trump cũng kêu gọi Cộng Hòa hãy dồn phiếu cho ông McCarthy.
Đây là lần đầu tiên trong 100 năm Hạ Viện không có người thắng chức chủ tịch trong vòng bỏ phiếu đầu tiên. Bên phía thiểu số Dân Chủ đã thống nhất với 214 phiếu dành cho ông Hakeem Jeffries.
Tuy bị làm xấu hổ qua sáu lần bỏ phiếu, từ ban đầu vài dân biểu chống đối sau lên dần tới 20 người, ông McCarthy vẫn chưa bỏ cuộc. Vào đêm thứ Tư, dù có người kêu gọi bỏ phiếu lần thứ bảy, vị dân biểu từ California khuyên mọi người nên nghỉ ngơi và tiếp tục cuộc biểu quyết trong ngày thứ Năm. Ngay cả đề nghị nghỉ ngơi cũng gây tranh cãi ồn ào, có người la lối, với kết quả bỏ phiếu cho đề nghị nghỉ để… ăn tối và tính lại cho hôm sau là 216-214.
Ông McCarthy nói sau khi rời bữa ăn tối trong phòng họp riêng với các dân biểu Cộng Hòa chống đối ông, “Chưa có thỏa thuận, nhưng có tiến triển.”
Thật ra thì tình hình đã ngược lại. Số người ủng hộ ông McCarthy đã tụt xuống 201, với thêm một đồng đảng Cộng Hòa bỏ phiếu “có mặt” thay vì bỏ phiếu cho ông trong lần biểu quyết cuối cùng trong ngày thứ tư.
McCarthy nói, “Tôi không nghĩ bỏ phiếu thêm một lần nữa đêm nay sẽ có thay đổi. Nhưng một cuộc bỏ phiếu trong tương lai thì có thể.”
Ông McCarthy từng cam kết sẽ chiến đấu đến phút chót để giành cho được chức chủ tịch, bất kể sự chống đối trong nội bộ đang khiến ông bị giảm uy tín trước mắt công chúng.
Dân Biểu đắc cử Byron Donalds (Cộng Hòa-Florida) đang trả lời báo chí bên ngoài Quốc Hội thứ Tư, ngày 4 tháng 1, 2023. (Tasos Katopodis/ Getty Images)
Nhóm chống ông McCarthy cũng cương quyết chiến đấu tới cùng. Một trong những người này, và bỏ phiếu chống trong lần biểu quyết mới nhất, là Dân Biểu Byron Donalds từ Florida. Ông này từng ủng hộ ông McCarthy nhưng rồi đứng về phía cực hữu. Nhóm cực hữu cũng đã bỏ phiếu cho ông Byron Donalds thay vì ông McCarthy.
Như ông Hakeem Jeffries được phía Dân Chủ thống nhất chọn làm chủ tịch với 214 lá phiếu, ông Byron Donalds là người da đen. Nếu ông Donalds được Cộng Hòa chọn cho chức chủ tịch, thì đây sẽ là lần đầu tiên trong lịch sử Hạ Viện Hoa Kỳ được lãnh đạo bởi hai người da đen, ông Jeffries cho nhóm thiểu số Dân Chủ và ông Donalds cho nhóm đa số Cộng Hòa.
Vì chưa có chủ tịch, Hạ Viện không thể tiến hành các thủ tục khác trong những ngày đầu tiên của khóa họp mới, chẳng hạn như làm lễ tuyên thệ cho các tân dân biểu, thành lập các ủy ban, soạn thảo các bộ luật, và điều tra chính quyền Biden như đã hứa hẹn.
Trong lúc rời Tòa Bạch Ốc để dự một buổi lễ tại Kentucky với sự có mặt của cả hai đảng, trong đó có Nghị Sĩ Lãnh Đạo Cộng Hòa tại Thượng Viện ông Mitch McConnell, Tổng Thống Dân Chủ Joe Biden cho rằng “cả thế giới đang quan sát” cảnh tượng tại Hạ Viện.
Ông Biden nói, “Tôi nghĩ thật là đáng xấu hổ vì cuộc bỏ phiếu đã kéo dài quá lâu. Tôi không biết ai sẽ thắng.”
Những dân biểu cực hữu bảo thủ thuộc một thế hệ mới mà trong đó có nhiều người ủng hộ lập trường “Làm Cho Nước Mỹ Vĩ Đại Trở Lại” của ông Donald Trump đã gây rối tại Hoa Thịnh Đốn, muốn ngăn chặn ông McCarthy cho đến khi ông nhượng bộ và chấp nhận những yêu sách ưu tiên của họ.
Một trong những người này là bà Dân Biểu Lauren Boebert từ Colorado. Bà đã bỏ phiếu cho ông Dân Biểu Byron Donalds lần thứ nhì và kêu gọi cựu tổng thống hãy nói với ông McCarthy rằng, “Thưa ông, ông không có đủ số phiếu và đã đến lúc ông hãy rút lui.”
Vào sáng thứ Tư ông Trump đã làm ngược lại, kêu gọi Cộng Hòa hãy bỏ phiếu cho McCarthy. “Đạt thỏa thuận, lấy chiến thắng,” ông Trump viết trên mạng xã hội của ông. Ông Trump viết toàn câu bằng chữ cái, “Đừng để một chiến thắng vĩ đại trở thành một thất bại khổng lồ & đáng xấu hổ.”
Liệu thứ Năm sẽ có chiến thắng hay tiếp tục thất bại?
