Từ trước tới nay Nga luôn được coi là quốc gia có rất nhiều các loại xe tăng. Chính sự đa dạng này mà xe tăng của Nga luôn được chú ý tới trên TG. Thế nhưng vẫn còn rất nhiều điều bí mật chưa được hé lộ vè các dòng xe tăng khủng này.
Nâng cấp, nâng cấp và nâng cấp
Trong giai đoạn chiến tranh Lạnh, các chuyên gia phân tích phương Tây vẫn chưa bao giờ có được câu trả lời khi nghĩ tới việc Liên Xô có bao nhiêu loại xe tăng.
Đồng thời, ở đất nước này có 8 loại xe tăng khác nhau phục vụ trong quân đội và được nâng cấp như: PT-76, T-10, T-54, T-55, T-62, T-64, T-72 và T-80. Khi Liên Xô tan rã, có cảm giác như xu hướng đa dạng hóa tại các đơn vị xe tăng cũng đi tới hồi kết.
Sau ứng dụng thất bại các xe tăng T-80 tại Grozny (Nước cộng hòa Chechnya), dường như giới quân sự Nga chỉ chú trọng vào các cỗ máy như T-90 và T-72. Chỉ một số ít những xe tăng như T-80U và T-80UE được hoán cải và nâng cấp. Có thể, đó là biện pháp tiết kiệm bởi vì tất cả các loại xe tăng nói trên đều được chế tạo và sửa chữa tại nhà máy Uralvagonzavod.
Tuy nhiên, khi Nga khôi phục hoạt động sản xuất dòng T-80 bằng việc bắt tay vào chế tạo chiếc xe tăng T-80BVM, và tiếp tục nghiên cứu chế tạo T-72 và T-90, thì điều này chứng tỏ rằng giới quân sự chóp bu Nga đã quay lại xu hướng đa dạng hóa tại các đơn vị xe tăng của mình.
Xe tăng T-80BVM.
Nhưng những chiếc xe tăng này có gì khác biệt, và chúng có những ưu thế gì đáng kể trước các xe tăng khác hay không?
Sức mạnh nhân gấp bội
Trong thời gian gần đây, người ta quan tâm chủ yếu tới dòng xe tăng T-72 hiện đang phục vụ trong quân đội Nga và nhận định T-72B3 sẽ là xe tăng chiến đấu chủ lực cho tới khi trong quân đội Nga chưa được trang bị đủ số lượng các xe tăng "Armata".
Nói chung và về tổng thể xe tăng T-72B3 là phiên bản nâng cấp của T-72B và T-72BA với những tính năng chiến đấu hoàn thiện hơn để thay thế các đàn anh. Động cơ mới đã tăng tính cơ động của nó trên chiến trường, còn tổ hợp phòng vệ chủ động "Relikt" bảo vệ nó tốt hơn trước mọi mối đe dọa.
Nhờ được trang bị kính ngắm ảnh nhiệt đa kênh "Sosna-U" kết hợp cùng với tổ hợp ngắm bắn xe tăng thông thường 1A40-4, chiếc T-72B3 có khả năng phát hiện các mục tiêu một cách hiệu quả hơn nhiều và có thể triển khai chiến đấu trong điều kiện môi trường bất lợi.
Vũ khí chủ lực - khẩu pháo 2A46 của chiếc xe tăng cũ, đã được nâng cấp và nó có thể bắn các loại đạn mới.
Xe tăng T-72B3M
Xe tăng T-72B3M là phiên bản nâng cấp của chiếc T-72B3 với việc trang bị ống ngắm toàn cảnh PC-PAN dành cho sĩ quan chỉ huy nhằm mục đích hỗ trợ tự tìm kiếm mục tiêu, rồi sau đó quay hướng tháp pháo để triển khai hỏa lực tiêu diệt. Đây thường được gọi là chức năng tìm kiếm – tiêu diệt.
Chức năng này rất phổ biến gần như trên tất cả các loại xe tăng của phương Tây. Trên chiếc M1A2 của Mỹ - đó là thiết bị quan sát CITV cảm nhiệt độc lập dành cho sĩ quan chỉ huy, còn trên xe tăng "Leopard 2A5" lắp đặt thiết bị ống ngắm toàn cảnh PERI-R17A dành cho sĩ quan chỉ huy.
Như vậy, các tính năng theo dõi và đánh giá tình hình của T-72B3M gần ngang bằng với những tính năng trên các cỗ máy của phương Tây.
Dòng xe tăng T-80 cũng đang được nâng cấp với T-80BVM là phiên bản hiện đại nhất. Chiếc xe tăng này cũng được lắp đặt "Sosna-U", nhưng không có ống ngắm quang học truyền thống 1G42. "Sosna-U" thực hiện các chức năng của một thiết bị ngắm chính dành cho pháo thủ.
Cỗ máy này còn sở hữu ống ngắm dự phòng PDT (ống ngắm kép cảm ứng nhiệt), nhưng với các tính năng hạn chế hơn do không có chức năng dự đoán mục tiêu hiện đại và nó không thể hướng đạn chống tăng có điều khiển về phía mục tiêu. Nhiệm vụ này do "Sosna" và ống ngắm 1A40-4 thực hiện.
Như vậy, chiếc xe tăng T-80BVM có ít tính năng hơn so với T-72B3. Tuy nhiên, chiếc xe tăng này lại thuận tiện hơn trong vận hành vì "Sosna-U" là kính ngắm chính dành cho pháo thủ, nên nó được bố trí ngay trước mặt người sử dụng.
Còn trên T-72B3, kính ngắm này được dịch chuyển sang bên cạnh, vì vậy sẽ khó sử dụng hơn và nếu sử dụng một thời gian dài sẽ dẫn tới những bất tiện.
T-80 được nâng cấp theo cách tương tự như quá trình nâng cấp nhằm hoàn thiện T-72B3. Tuy nhiên T-80 vẫn còn giữ được những ưu điểm truyền thống của nó như động cơ tuốcbin khí giúp nó có công suất lớn hơn của T-72B3. Động cơ này cũng chứng tỏ được những ưu điểm của mình trong điều kiện khí hậu Bắc Cực với nhiệt độ dưới -40 độ C.
Liên quan tới hệ thống phòng vệ của xe tăng thì T-80BVM sử dụng hệ thống phòng vệ tích cực "Relikt" nhờ đó mà khả năng phòng vệ của chiếc xe tăng này hoàn toàn không kém cạnh so với T-72B3.
Cấu hình của tổ hợp phòng vệ tích cực "Relikt" trên T-80BVM cũng giống như trên T-72B3. Nói chung, T-80BVM về các tính năng có thể sánh ngang với xe tăng T-72B3, thậm chí nó còn có khả năng cơ động cao hơn trên chiến trường. Tuy nhiên nó không có thiết bị ngắm ảnh nhiệt hoàn thiện dành cho sĩ quan chỉ huy như trên T-72B3M.
Chiếc xe tăng T-90M "Proryv-3" là chiếc xe tăng chiến đấu chủ lực thứ ba hiện đang được nghiên cứu. Vào tháng 1/2017 từng xuất hiện những thông tin về việc tất cả các xe tăng T-90 của quân đội Nga sẽ được nâng cấp gói này.
Xe tăng T-90M.
Đây là gói nâng cấp sâu hơn so với T-72B3 bởi vì T-90 dự kiến sẽ được lắp đặt nòng pháo mới 2A82. Hiện nay, trên các xe tăng T-90M, T-72B3 và T-80BVM đang sử dụng nòng pháo phiên bản nâng cấp 2A46.
Khẩu pháo mới có thể bắn được các loại đạn với thiết kế dài hơn, giúp tăng khả năng xuyên phá của từng viên đạn. Cỡ nòng không thay đổi – 125mm, và điều này giúp nó vẫn có thể sử dụng được các loại đạn cũ hơn. T-90M được trang bị hệ thống cảm nhiệt độc lập dành cho sĩ quan chỉ huy để tìm kiếm và tiêu diệt mục tiêu.
Nó cũng được lắp đặt ống ngắm cảm nhiệt dành cho lính dẫn ngắm mặc dù cho tới thời điểm hiện tại vẫn chưa rõ loại nào. Một vài chuyên gia phân tích nói rằng đó sẽ là ống ngắm cảm nhiệt dành cho lính dẫn ngắm "Irbis-K" hoàn toàn do Nga sản xuất.
Các chuyên gia khác lại cho rằng chiếc xe tăng T-90M từng được trình làng chỉ sở hữu ống ngắm "Sosna-U" dành cho lính dẫn ngắm và ống ngắm PC-PAN dành cho sĩ quan chỉ huy với một vài chi tiết do Pháp chế tạo.
Tổ hợp công nghiệp quốc phòng Nga đã được cấp giấy phép sản xuất các ống ngắm "Irbis" và hình như, chúng sẽ được lắp đặt trên các xe tăng T-90M mới.
Nếu đề cập tới hệ thống phòng vệ, thì trên các xe tăng T-90M mà các chuyên gia có cơ hội chiêm ngưỡng tận mắt sẽ sử dụng tổ hợp phòng vệ tích cực "Relikt" giống như trên T-72B3 và T-80BVM.
Tuy nhiên, trên T-90M hệ thống này sẽ bố trí các tấm bảo vệ phần tháp pháo và phần đuôi xe tăng. Hệ thống phòng vệ chủ động điện-quang "Shtora" vẫn được giữ lại trên T-90M.
"Các mắt thần" của "Shtora" nhằm mục đích tạo nhiễu không còn trên phiên bản dành cho T-90M, tuy nhiên chiếc xe tăng này vẫn giữ được khả năng phát hiện các tên lửa chống tăng được đối phương phóng ra và tự động kích hoạt màn khói ngụy trang. Các xe tăng T-72B3 và T-80BVM không có khả năng này.
Dự kiến T-90M sẽ được trang bị tổ hợp phòng vệ tích cực nâng cấp "Malakhit" cũng như hệ thống phòng vệ chủ động "Afganit". Tuy nhiên không có bức ảnh nào cho thấy T-90M được trang bị "Afganit" và "Malakhit".
