Mỹ lo kịch bản tồi tệ vì biến thể Delta như ở Anh. Hiện nay tại Mỹ, biến chủng virus SARS-CoV-2 phát hiện đầu tiên ở Ấn Độ đang trở thành biến chủng nổi trội ở đây và các nhà theo dõi mô hình dịch tễ cho rằng nó có thể gây ra sự gia tăng số ca mắc Covid-19 trong nửa cuối năm nay.
Theo các chuyên gia, cứ 5 ca mắc Covid-19 ở Mỹ thì có 1 ca do nhiễm biến thể Delta của virus SARS-CoV-2. Biến thể này cũng đã lây lan rộng ở Anh, nổi trội hơn so với biến thể Alpha được phát hiện đầu tiên tại quốc gia châu Âu này hồi cuối năm ngoái.
“Delta là biến thể có khả năng lây lan cao nhất trong số các biến thể mà chúng tôi từng chứng kiến. Chúng tôi đã chứng kiến những gì xảy ra ở Anh. Vì thế tôi lo ngại nó sẽ diễn ra ở Mỹ”, Giáo sư Peter Hotez, chủ nhiệm khoa Y học nhiệt đới tại Trường y khoa Baylor nói với CNN ngày 21/6.
Mỹ lo kịch bản tồi tệ vì biến thể Delta như ở Anh. Ảnh: WSJ
Giáo sư Rochelle Walesky, Giám đốc Trung tâm ngăn ngừa và kiểm soát dịch bệnh Mỹ tuần trước nhận định biến thể Delta sẽ trở thành “biến thể nổi trội trong những tháng tới”.
Đó có thể là một vài tuần, chứ không phải là vài tháng, theo William Lee, Phó Chủ tịch khoa học tại Helix, một công ty theo dõi biến thể thông qua xét nghiệm Covid-19.
Trong 2 tuần trước ngày 5/6, CDC ước tính biến thể Delta là nguyên nhân của 10% số ca mắc Covid-19 tại Mỹ. Và hiện giờ, các chuyên gia về bệnh truyền nhiễm hàng đầu đều cho rằng, biến thể này là nguyên nhân của 20% số ca Covid-19 ở Mỹ.
“Tính tới cuối tuần trước, 20,6% số ca mắc Covid-19 là do biến thể Delta”, Tiến sỹ Anthony Faici, chuyên gia hàng đầu về dịch bệnh truyền nhiễm, cho biết tại cuộc họp báo ở Nhà Trắng ngày 22/6.
Theo ông, con số này đã tăng gấp đôi sau 2 tuần.
“Biến thể này [Delta] có khả năng lây lan cao, và nếu tỷ lệ tiêm chủng không đủ, bạn sẽ chứng kiến các đợt bùng phát”, ông William Lee nói.
Ông cũng giải thích rằng, với một biến thể có khả năng lây lan cao hơn như Delta, tỷ lệ phần trăm dân số cần tiêm chủng vaccine “để đạt được miễn dịch cộng đồng” cũng phải cao hơn.
“Hiện vẫn có những nhóm người chưa tiêm chủng vaccine. Vì thế tôi lo ngại biến thể Delta sẽ nhanh chóng lây lan trong những nhóm người đó”, ông Lee nói.
Làn sóng Covid-19 có thể trở lại vào cuối mùa hè
Các mô hình dịch tễ đang cho thấy sự xuất hiện của một biến thể dễ lây lan hơn có thể khiến làn sóng Covid-19 trở lại trong nửa cuối năm nay.
Đối mặt với một biến thể như vậy, “nhiều khả năng chúng ta sẽ chứng kiến sự gia tăng trở lại [số ca mắc Covid-19] vào cuối mùa hè hoặc đầu mùa thu”, Justin Lessler, một chuyên gia dịch tễ tại trường Y tế cộng đồng Johns Hopkins Bloomberg nói.
Ông Lessler đã làm việc với các đối tác từ nhiều viện nghiên cứu để đưa ra mô hình dự đoán xu hướng của dịch Covid-19 ở Mỹ.
Mô hình gần đây nhất cho thấy một biến thể như Delta có khả năng lây lan cao hơn 60% so với biến thể Alpha, cộng với việc mới chỉ có 75% số người Mỹ đủ điều kiện đã tiêm vaccine, có thể khiến đường cong dịch Covid-19 tăng trở lại so với mức thấp trong mùa hè này. Có thể sẽ có tới 3.000 người tử vong mỗi tuần ở những thời điểm khác nhau trong mùa thu và mùa đông – trùng với thời điểm học sinh trở lại trường và điều kiện thời tiết khiến mọi người ở trong các không gian kín nhiều hơn.
Mô hình dự đoán số người tử vong do Covid-19 cao hơn 1.000 trường hợp so với những gì nước Mỹ đã chứng kiến trong tuần trước, mặc dù vẫn thấp hơn nhiều so với đỉnh điểm 24.000 người chết trong 2 tuần của tháng 1/2021.
Tuy nhiên theo mô hình, nếu 86% số người Mỹ đủ điều kiện đã tiêm vaccine – những người từ 12 tuổi trở lên – có thể tránh được khoảng 10.000 trường hợp tử vong tính đến cuối tháng 11 năm nay.
Hiện tại, khoảng 62,5% người Mỹ từ 12 tuổi trở lên đã tiêm ít nhất 1 mũi vaccine. Với tốc độ hiện nay, Mỹ sẽ đạt tỷ lệ 75% vào tháng 9 và 86% vào tháng 11. Tuy nhiên, tốc độ tiêm chủng đã chậm lại trong những tuần gần đây.
Ông Lessler nói rằng, sự gia tăng trở lại số ca mắc Covid-19 cũng không giống nhau ở mọi khu vực của Mỹ. Những bang có tỷ lệ tiêm chủng thấp sẽ thực sự là những nơi ghi nhận sự gia tăng trở lại của dịch bệnh.
Tại cuộc họp báo ở Nhà Trắng ngày 22/6, Tiến sỹ Fauci gọi biến chủng Delta là “mối đe dọa lớn nhất” trong cuộc chiến của Mỹ chống đại dịch Covid-19.
Tuy nhiên, đây là mối đe dọa có thể dự đoán được và hoàn toàn có thể tránh được bằng việc tiêm vaccine.
Các nghiên cứu về biến thể Delta ở Anh cho thấy các loại vaccine được sử dụng tại nước này có hiệu quả ngăn ngừa khả năng nhập viện tới hơn 90% với cả biến thể Delta và Alpha, theo Cơ quan y tế Anh.
Trong khi đó, một số cuộc thăm dò tại Mỹ cho thấy cứ 5 người trưởng thành thì có 1 người nói sẽ không tiêm vaccine hoặc chỉ tiêm nếu được yêu cầu. Tuy nhiên, con số này cao hơn ở một số nhóm nhất định như đảng viên Cộng hòa, người Công giáo da trắng, những người ở nhóm trẻ tuổi hơn và những người sống ở các khu vực nông thôn.
Xu hướng biến thể Delta ở Mỹ sẽ khác Anh?
Dù các chuyên gia cho rằng biến thể Delta dấy lên mối đe dọa lớn hơn đối với những người chưa được tiêm chủng, nhưng sẽ khó có thể kết luận trước rằng xu hướng dịch bệnh mà biến thể này gây ra ở Mỹ sẽ giống như kịch bản ở Anh. Trong một bản dự thảo chưa được đồng kiểm, ông William Lee và các đồng nghiệp cho rằng, xu hướng dịch bệnh ở Mỹ sẽ có sự khác biệt so với ở Anh.
Bản dự thảo có đoạn viết: “Ở Mỹ, số ca mắc Covid-19 do biến thể Alpha (còn có tên là B.1.1.7) tăng tới 70% trong tháng 4 - nhưng vẫn ổn định ở mức này -và ở mức thấp hơn nhiều so với tỷ lệ tại Anh”.
Dù vậy, từ cuối tháng 4 đến giữa tháng 6, biến thể Alpha đã giảm từ 70% xuống còn 42% số ca mắc Covid-19. Và không phải chỉ có Delta mới là nguyên nhân, mà còn có biến thể đáng lo ngại khác được phát hiện đầu tiên ở Brazil – biến thể Gamma hay còn gọi là P.1.
“Chúng tôi nghĩ sẽ có sự khác biệt vì sự xuất hiện của biến thể Gamma không nổi trội ở Anh”, ông Lee nói.
Khoảng đầu đến giữa tháng 6, cả biến thể Delta và Gamma đều chiếm tỷ lệ tương đương nhau ở Mỹ. Nhưng biến thể Delta lại có vẻ như có tốc độ lây lan nhanh hơn.
Dù Gamma có khả năng lây lan thấp hơn, nhưng nó vẫn khiến các nhà khoa học lo ngại vì lý do khác: nó khó bị vô hiệu bằng kháng thể hơn – trong đó bao gồm cả kháng thể từ những người đã tiêm vacicne và những người đã từng mắc bệnh, cũng như một số kháng thể đơn dòng nhất định.
Bản dự thảo của ông Lee và đồng nghiệp cho rằng, biến thể Delta có vẻ như gia tăng ở những khu vực có tỷ lệ tiêm chủng thấp, còn biến thể Gamma lây lan ở những khu vực có tỷ lệ tiêm chủng cao hơn.
Trong bối cảnh Mỹ đang dỡ bỏ các biện pháp hạn chế trên cả nước, thì cuối cùng “tiêm chủng vaccine ngừa Covid-19 vẫn là công cụ tốt nhất, và có thể ở thời điểm này là công cụ duy nhất mà chúng ta có”, ông Lee nói./.
VietBF@ sưu tập
