Amoni nitrat là gì? Ai sản xuất nó? Lưu trữ ra sao khi gây ra vụ nổ lớn ở Lebanon?

[cuopbank]

Chính phủ Lebanon xác định nguyên nhân gây ra vụ nổ thảm khốc ở thủ đô Beirut cho một lượng lớn ammonium nitrate được lưu trữ kém làm rung chuyển thủ đô Beiru, giết chết hàng loạt người dân và tàn phá thành phố.

Hóa chất này là gì và tại sao nó lại phát nổ?

Ammonium nitrate là một hóa chất công nghiệp thường được sử dụng trên toàn thế giới dưới dạng phân bón nông nghiệp và thuốc nổ để khai thác.

Nó cũng là nguyên nhân gây ra hàng loạt vụ nổ công nghiệp trong nhiều thập kỷ qua. Đáng chú ý là trong vụ đánh bom Oklahoma City năm 1995 , trong vụ đánh bom năm 2002 ở Bali , Indonesia, và một vụ nổ do tai nạn tại nhà máy hóa học ở Toulouse, Pháp, năm 2001 khiến 31 người thiệt mạng.

Trong trường hợp này, theo các viên chức Lebanon, khoảng 2.750 tấn ammonium nitrate đã được dự trữ tại một nhà kho cảng Beirut, chỉ cách các khu mua sắm và cuộc sống về đêm của thành phố vài phút đi bộ, kể từ khi nó bị tịch thu vào năm 2014.

Thủ tướng Hassan Diab cho biết hóa chất này đã được lưu trữ trong sáu năm qua “không có biện pháp phòng ngừa” và hứa sẽ điều tra.

Vẫn chưa rõ nguyên nhân khiến kho dự trữ tại cảng của Beirut bốc cháy, với kết quả chết người như vậy, vào tối thứ Ba.


Trong nông nghiệp, phân bón amoni nitrat được sử dụng ở dạng hạt và tan nhanh trong nước, khiến nitơ, chìa khóa cho sự phát triển của cây, giải phóng vào đất. Jimmie Oxley, giáo sư hóa học từ Đại học Rhode Island, cho biết trong điều kiện bảo quản bình thường và không có nhiệt độ cao, amoni nitrat rất ổn định, khó cháy và hầu như không thể bị kích nổ.

Do amoni nitrat là chất oxy hóa, nó giúp tăng cường quá trình đốt cháy và khiến các chất khác dễ bắt lửa hơn. Khi kết hợp với chất dễ cháy, amoni nitrat tạo ra chất nổ mạnh được dùng rộng rãi trong ngành xây dựng. Tuy nhiên, các nhóm nổi dậy, khủng bố cũng dùng nó để chế tạo bom.

Điều này đã xảy ra trước đây?

Đây không phải là lần đầu tiên ammonium nitrate, có giá thành khá rẻ để sản xuất, có liên quan đến các vụ nổ công nghiệp chết người.

Có lẽ so sánh gần nhất, về quy mô, là một vụ nổ ở Texas City vào năm 1947. Vụ hỏa hoạn đã gây ra vụ nổ và thêm các đám cháy làm hư hại hơn 1.000 tòa nhà và giết chết gần 400 người, theo trang web của Hiệp hội Lịch sử Texas.

Vụ nổ đó được kích hoạt bởi 2.300 tấn Mỹ (khoảng 2.087 tấn) ammonium nitrate, theo US Homeland Security.

Hơn 100 người đã thiệt mạng tại thành phố cảng Thiên Tân vào năm 2015 khi một nhà kho chứa hàng trăm tấn hóa chất nguy hiểm, bao gồm ammonium nitrate, đã nổ tung trong một loạt vụ nổ lớn.

Vụ nổ tại một nhà máy phân bón ở thị trấn nhỏ West , Texas, năm 2013 đã giết chết 15 người, trong đó có 12 người phản ứng đầu tiên và phá hủy 500 ngôi nhà. Nó mạnh đến nỗi gây ra một trận động đất mạnh 2,1 độ.

Ammonium nitrate nên được lưu trữ như thế nào?

Thảm họa trước đây đã dẫn đến các quy định được cải thiện để lưu trữ an toàn ammonium nitrate – một loại phân bón vô cơ có giá trị giúp nuôi sống dân số ngày càng tăng trên thế giới – Walker nói; quy tắc như vậy có nghĩa là nó có xu hướng được tránh xa các trung tâm dân số.

Do tính chất nguy hiểm tiềm tàng của nó, các chính phủ thường hạn chế quyền truy cập vào ammonium nitrate và yêu cầu mọi người phải có giấy phép để mua nó. Breivik, kẻ khủng bố người Na Uy, đã có thể mua và dự trữ nó vì anh ta có một trang trại nhỏ, Walker giải thích.

Do các biện pháp phòng ngừa này, tai nạn thường xảy ra hơn khi hóa chất đang trong quá trình vận chuyển, trong xe tải hoặc tàu

Vào năm 2014, một chiếc xe tải chở ammonium nitrate đã phát nổ ở Wyandra sau khi lăn bánh, phá hủy một cây cầu. Và vào năm 1972, ba người đã thiệt mạng ở Taroom khi một chiếc xe tải vận chuyển ammonium nitrate phát nổ sau khi gặp trục trặc về điện và hỏa hoạn.


Tại Mỹ, quy định về bảo quản amoni nitrat được thắt chặt sau vụ đánh bom ở Oklahoma. Theo Tiêu chuẩn Chống khủng bố của Cơ sở Hóa chất, những cơ sở lưu trữ hơn 900 kg amoni nitrat phải chịu sự kiểm tra, giám sát thường xuyên.

Bất chấp những mối nguy hiểm, Oxley cho biết amoni nitrat vẫn là một chất không thể thiếu bởi tính ứng dụng cao của nó trong nông nghiệp và xây dựng.

“Chúng ta sẽ không có thế giới hiện đại ngày nay nếu thiếu đi chất nổ và chúng ta sẽ không thể nuôi sống dân số mà không có phân bón amoni nitrat”, bà nói. “Chúng ta cần amoni nitrat, nhưng phải chú ý hơn tới những gì chúng ta đang làm với nó”.

Ai sản xuất nó?

Nga là nhà sản xuất ammonium nitrate lớn nhất thế giới, theo Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hiệp Quốc.

Nhưng đất nước này đã phải đối mặt với những trở ngại trong nỗ lực bán phân bón cho châu Âu. Trong nhiều thập kỷ, Liên minh châu Âu đã áp dụng thuế chống bán phá giá đối với hàng nhập khẩu của họ để ngăn chặn các nhà sản xuất Nga cắt giảm các nhà cung cấp có trụ sở tại EU.

“Đó là một câu hỏi về việc có một sân chơi bình đẳng giữa các nhà sản xuất châu Âu và các nhà sản xuất Nga”, Antoine Hoxha, giám đốc kỹ thuật của tổ chức Phân bón Châu Âu, nói với CNN.

Việc sản xuất ammonium nitrate phải tuân theo các biện pháp kiểm tra nghiêm ngặt ở châu Âu, mà Hoxha nói đã được tăng cường sau vụ nổ năm 2001 ở Toulouse, Pháp khiến hàng chục người thiệt mạng.

Theo Cali