Rời Việt Nam năm 18 tuổi, Xuân Linh (sinh năm 2000) đặt mục tiêu thành phi công. Hiện cô đang làm cơ phó tại một trong những hãng bay khu vực lớn nhất tại Mỹ.
Từ cô bé người Lâm Đồng luôn chọn ngồi cạnh cửa sổ để ngắm mây mỗi lần đi máy bay, Xuân Linh nay ở tuổi 25 đã trở thành cơ phó (First Officer) của Republic Airways, biến ước mơ thuở nhỏ thành nghề nghiệp thực tế.
Sau chuyến bay đến Canada mang số hiệu UA3402, nữ phi công đã có cuộc trò chuyện ngắn với Tri Thức - Znews, qua đó chia sẻ về hành trình trở thành cơ phó khi 24 tuổi.
“Nếu có thể gửi một lời đến những người đang theo đuổi nghề bay, tôi chỉ muốn nói rằng sự kiên trì và tin tưởng vào năng lực của bản thân là điều quan trọng nhất”, Linh nói.
Sau khi tốt nghiệp lớp 12 ở Việt Nam, Xuân Linh sang Mỹ cùng với gia đình với mong muốn tìm hiểu con đường đào tạo phi công.
Cô gái sinh năm 2000 đăng ký học tại Guilford Technical Community College (Mỹ) và thực hiện chuyến bay đầu tiên vào năm 2020. Đến cuối năm 2022, cô lấy bằng phi công thương mại (Commercial Pilot License), đồng thời tốt nghiệp với hai chuyên ngành Aviation Management (Quản lý hàng không) và Career Pilot (Phi công nghề nghiệp).
Đầu năm 2023, cô tiếp tục theo học tại Embry-Riddle Aeronautical University (Mỹ) và hoàn thành chương trình Aeronautics (Khoa học hàng không) vào năm 2024. Đến tháng 6/2024, sau khi hoàn thành nhiều khóa huấn luyện của hãng, Linh chính thức trở thành cơ phó tại Republic Airways, một trong những hãng bay khu vực lớn nhất tại Mỹ.
Trước mỗi chuyến bay, cơ phó thường có mặt tại sân bay sớm khoảng 1 tiếng để gặp tổ bay, kiểm tra thông tin hành trình, thời tiết, tình trạng kỹ thuật và sau đó ra ngoài kiểm tra toàn bộ thân máy bay.
co pho, phi cong, xuan linh, Republic Airways anh 2
Với Linh, bầu trời không có chỗ cho sự do dự.
Trong buồng lái, Linh và cơ trưởng cùng chạy danh sách kiểm tra (checklist), thống nhất phân công người điều khiển chính và người giám sát theo từng chặng. Có ngày cô chỉ thực hiện 1-2 chuyến, nhưng cũng có ngày lịch bay kéo dài đến 4 chặng liên tiếp.
Linh cho biết hãng hàng không Republic Airways là môi trường tích cực và chuyên nghiệp, đặc biệt về văn hóa an toàn và tinh thần hỗ trợ nhau trong tổ bay.
“Mọi người tuân thủ quy trình, không ngừng học hỏi và giữ bình tĩnh trong mọi tình huống, đó là những thứ cốt lõi của ngành hàng không", Linh chia sẻ.
Trong ngành hàng không Mỹ, phụ nữ chỉ chiếm khoảng 4-6% lực lượng phi công vận tải hàng không (Airline Transport Pilot), còn người gốc châu Á chỉ chiếm khoảng 2-3%. Khi kết hợp cả hai yếu tố này, số lượng nữ phi công châu Á trở nên hiếm hoi.
Trân trọng những buổi huấn luyện căng thẳng
Dù hành trình học tập và huấn luyện để trở thành phi công rất áp lực, Linh chia sẻ cô chưa từng nghĩ đến việc bỏ cuộc.
Khó khăn lớn nhất của cô là khi bước vào khóa huấn luyện Type Rating Embraer 170, giai đoạn chuyển từ máy bay hạng nhẹ sang máy bay thương mại với hệ thống phức tạp hơn và trách nhiệm lớn hơn với hành khách.
“Những buổi huấn luyện căng thẳng đã giúp tôi học cách tập trung, tự tin và làm chủ buồng lái trong mọi tình huống”, Linh nói.
Nhắc về chuyến bay solo đầu tiên ở tuổi 20, Linh vẫn nhớ cảm giác đưa máy bay ra đường băng trong khi thầy đứng ở xa nhìn theo. Khi cánh cửa buồng lái đóng lại và cô nhận ra không còn ai ngồi cạnh, mọi thứ trở nên rộng và yên tĩnh hơn.
“Cảm giác rất lạ”, cô kể. Lúc đẩy cần ga để cất cánh, Linh thấy chiếc máy bay nhẹ hẳn đi, vì lần đầu tiên, chỉ có mình cô ở trên đó. Không còn người hướng dẫn, chỉ còn những kiến thức đã học và sự tin tưởng vào chính mình. Phần đã khiến Linh lo nhất là hạ cánh. Nhưng khi bánh máy bay chạm xuống đường băng một cách êm và ổn định, mọi lo lắng nhanh chóng được thay bằng cảm giác tự hào.
Nghề phi công cho phép Linh có thời gian du lịch nhiều nơi.
Ngày hoàn thành chuyến bay kiểm tra cuối cùng để trở thành cơ phó vận tải hàng không là một trong những cột mốc đáng tự hào nhất với Linh.
Hành trình đào tạo tại Republic Airways đòi hỏi sự kiên nhẫn và kỷ luật cao, từ hàng giờ mô phỏng tình huống khẩn cấp, thực hành cất hạ cánh trong điều kiện khó, đến việc nắm vững mọi quy trình an toàn. Các bài kiểm tra lý thuyết và thực hành liên tục thử thách kỹ năng lẫn khả năng giữ bình tĩnh dưới áp lực. Không có chỗ cho sai sót, và mỗi giờ trong buồng lái đều là dịp để Linh chứng minh bản lĩnh của một phi công vận tải hàng không.
Nữ cơ phó cho biết nhiều người vẫn hình dung công việc của phi công chủ yếu dựa vào hệ thống lái tự động (autopilot), chỉ cần bật chế độ tự động và để máy bay bay theo lộ trình đã lập trình sẵn. Nhưng thực tế hoàn toàn khác.
“Xử lý thời tiết xấu, điều chỉnh đường bay, đánh giá rủi ro, liên lạc với kiểm soát không lưu cho đến phản ứng với những tình huống bất thường, tất cả đều đòi hỏi kinh nghiệm, sự tập trung và khả năng phán đoán của phi công. Autopilot hỗ trợ nhưng phi công mới là người đưa ra quyết định”, Linh giải thích.
‘Phần thưởng’ của nghề phi công
“Nếu không có mẹ, tôi sẽ không có ngày hôm nay”, Linh chia sẻ. Nữ cơ phó cho biết mẹ và chị gái là chỗ dựa lớn nhất, luôn hỗ trợ cô cả về tinh thần lẫn tài chính để cô có thể theo đuổi ước mơ bay trên bầu trời Mỹ.
Do công việc, cô hiện sinh sống tại bang Ohio vì chi phí phù hợp, thời tiết dễ chịu và môi trường sống thoải mái. Từ đây về nơi mẹ cô đang sống phải đi qua 2 chuyến bay, và mỗi chuyến mất khoảng hơn một tiếng. Những dịp có vài ngày nghỉ liên tục, Linh luôn tranh thủ trở về thăm mẹ.
Gia đình, đặc biệt là mẹ, luôn là điểm tựa lớn nhất của cô gái sinh năm 2000.
Theo Linh, phần thưởng lớn nhất mà nghề phi công mang lại là khả năng ra quyết định nhanh và chính xác, giữ bình tĩnh trong mọi tình huống và cơ hội phối hợp với tổ bay đến từ nhiều nền văn hoá khác nhau.
“Mỗi chuyến bay đều dạy tôi những điều mới. Những kỹ năng trong buồng lái theo tôi ra ngoài đời, giúp tôi bình tĩnh hơn, suy nghĩ rành mạch hơn và xử lý mọi việc có trách nhiệm hơn”, cô nói. Việc liên tục đặt chân đến nhiều thành phố, trải nghiệm các nền văn hoá và ẩm thực khác nhau cũng giúp Linh mở rộng góc nhìn, điều cô xem là món quà giá trị của nghề.
Lịch bay của cô trung bình khoảng 80 giờ mỗi tháng, vì vậy cô có thời gian du lịch thêm ở nhiều nơi ngoài công việc.
“Tôi rất thích du lịch. Nghe có vẻ buồn cười vì tôi bay suốt tuần rồi, nhưng cảm giác tự chọn điểm đến, đi thật chậm và tận hưởng theo cách của mình hoàn toàn khác với khi làm nhiệm vụ”, cô cười.
Ngoài du lịch, Linh ưu tiên nghỉ ngơi và tái tạo năng lượng vào những ngày không bay. Cô thích đi dạo, gặp bạn bè và duy trì thói quen tập thể thao, chủ yếu là cardio và pilates, để bù lại đặc thù công việc phải ngồi nhiều giờ liền trong buồng lái.
Trước thềm 2026, nữ phi công sinh năm 2000 cho biết cô muốn tiếp tục rèn luyện bản lĩnh, sự quyết đoán và tinh thần học hỏi trong năm tới để sẵn sàng trước các thử thách mới.
VietBF@ sưu tập
