Làng đàn ông độc thân ở Trung Quốc – Viễn cảnh không vợ tại các vùng hẻo lánh

Làng đàn ông độc thân ở Trung Quốc – Viễn cảnh
không vợ tại các vùng hẻo lánh

Dư thừa đàn ông do mong ước có con trai cũng có nghĩa là nông dân nghèo khổ không có cơ hội tìm được bạn đời.

Tania Branigan

02-09-2011

Dĩ nhiên là anh Duan Biansheng muốn có một người vợ, nhưng khi hỏi anh kiếm mẫu người phụ nữ nào, trông anh có vẻ lúng túng.

Người nông dân 35 tuổi này nói: “Tôi hoàn toàn không có bất cứ đòi hỏi nào. Chỉ cần có một người vợ, là tôi sẽ hài lòng“. Viễn cảnh tìm được một người vợ của anh “gần như số không”, anh nói thêm. Có mấy chục người đàn ông độc thân ở trong làng Banzgushan, trên đỉnh núi xa xôi, hẻo lánh ở trung tâm tỉnh Hồ Nam mà không có lấy một phụ nữ độc thân nào ở độ tuổi lập gia đình.

Hàng chục triệu đàn ông ở Trung Quốc đang phải đối mặt với một tương lai làm đàn ông độc thân. Giờ đây họ là khởi nguồn của sự thương hại, chứ không phải là sự ghen tị ở một đất nước mà con cái, [đặc biệt là con trai] là quan trọng trong đời.

Anh Duan lo sẽ không có ai chăm sóc cho anh khi về già. Anh nổi cáu do các áp lực vô vọng thúc giục cưới vợ từ cha mẹ và hàng xóm. Ðiều tồi tệ nhất trong tất cả mọi điều, là sự cô độc.

Ðây là hậu quả éo le của việc mong muốn có con trai từ lâu đời ở Trung Quốc, và sự hiện đại hóa đột ngột của đất nước. Về mặt truyền thống, giòng dõi gia đình được truyền lại [từ đời này sang đời khác] qua đàn ông. Khi một người phụ nữ lấy chồng, cô gia nhập vào gia đình chồng.

Có con trai là một sự lựa chọn vừa văn hóa và vừa thực dụng: bạn trông đợi người con trai tiếp tục duy trì nòi giống và nuôi dưỡng bạn khi già yếu. Kết quả là, từ lâu đã có sự dư thừa đàn ông, do việc giết trẻ sơ sinh gái hoặc do [tỷ lệ] chết cao hơn của phụ nữ vì bị bỏ rơi, không được chăm sóc. Nhưng trong 20 năm qua, vấn đề này bùng nổ do sự phổ biến [kỹ thuật] chụp hình kiểm tra thai nhi.

Phá thai để lựa chọn giới tính là bất hợp pháp, nhưng rõ ràng là nó được thực hành rộng rãi [ở Trung Quốc].

Tỷ lệ sinh nở bình thường của con người là 106 nam/ 100 nữ. Ở Trung Quốc, tỷ lệ đó đã tăng lên 118 con trai[/ 100 con gái]. Ðiều đó có nghĩa là từ 30 đến 50 triệu đàn ông sẽ không tìm được vợ trong 20 năm tới, theo Giáo sư Li Shuzhuo, thuộc viện nghiên cứu dân số và phát triển, Ðại học Xian Jiaotong.

Con số đó tương đương với tất cả đàn ông ở nước Anh, sống độc thân cho đến chết.

Các chuyên gia đã cảnh báo rằng, những người không gia đình “trơ trọi” đó đặt ra mối đe dọa đối với sự ổn định xã hội. Một số chuyên gia cho rằng, quá nhiều đàn ông độc thân [sẽ] dẫn tới nhiều tội ác và bạo lực tình dục hơn; các quan chức đã cảnh báo về việc buôn bán phụ nữ gia tăng. Ðã xảy ra các vụ bắt cóc phụ nữ để bán làm vợ, dân làng Banzhushan thừa nhận.

Các nhà bình luận khác nói rằng, trong khi một số phụ nữ chịu nhiều rủi ro hơn, nhiều phụ nữ sẽ được lợi do được đối xử tốt hơn vì khan hiếm phụ nữ. “Chúng tôi chưa tìm thấy bằng chứng về ảnh hưởng do mất ổn định“, theo Giáo sư Therese Hesketh, thuộc viện y tế toàn cầu UCL, đồng tác giả một bài báo về ảnh hưởng của sự mất cân bằng. Tội ác không cao hơn ở những vùng có tỷ lệ giới tính cao, nhưng có thể còn quá sớm nên chưa [thấy hậu quả của việc mất cân bằng giới tính]. Phụ nữ muốn kết hôn với đàn ông có tiền hoặc có tương lai sáng sủa.

“Không có sự áp bức phụ nữ, có lẽ ngược lại là đằng khác. Điều này tốt cho phụ nữ“.

Nghèo khổ, cũng như mất cân đối giới tính bị cho là nguyên nhân chính của “các làng đàn ông độc thân”. Phụ nữ có thể cải thiện tình trạng bằng cách “kết hôn với những người đàn ông có địa vị và giàu có hơn”; đàn ông hiếm khi có thể làm được như vậy. Các cô gái sinh ra trong các vùng nghèo khổ bỏ làng ra đi, trong khi những người bên ngoài thì tránh xa, không bén mảng tới.

“Mặc dù cũng có các cô gái trong làng và chúng tôi cùng lớn lên với nhau. Nhưng những cô gái này biết họ có thể có một cuộc sống tốt hơn ở bên ngoài [làng]“, anh Duan nói.

Vào cuối hè, Banzhusan – “đồi tre màu hạt dẻ” – đẹp một cách cuốn hút. Các con bướm nâu lớn vẫy cánh trong các lùm cây khi bạn nhìn chăm chú từ trên cao xuống các thung lũng sâu.

Tuy vậy, nơi đây là vùng quá xa xôi hẻo lánh để sinh sống, ngay cả với 300 cư dân trong làng. Họ vật lộn để trồng đủ khoai tây, ngô và lúa, tự nuôi chính mình. Bán gỗ cũng đỡ đần thêm nhưng thu nhập cũng chỉ khoảng 300 – 400 nhân dân tệ một năm, so với khoảng 5.900 nhân dân tệ trung bình cho cư dân vùng nông thôn.

Các tấm nhựa và bìa giấy cứng vỗ bay phần phật giữa hai bên các cửa số không có kính, của những ngôi nhà gạch mốc đen. Vào mùa đông, tuyết dày có thể cắt đứt [mọi phương tiện giao thông liên lạc] của làng trong 2 tuần liên tục. Điều kiện ở đây đã tốt hơn nhiều so với 20 năm trước. Con đường mòn dài và dốc đi vào ngôi làng đã được san làm thành một con đường, và cũng đã có điện, điện thoại di động và có cả TV. Chính phủ đã xây một trung tâm cộng đồng hai tầng sáng trắng giữa những cây thông và tre.

Nhưng những phát triển như vậy càng làm cho tình trạng khó khăn của những người đàn ông độc thân tồi tệ hơn.

Giờ đây, dễ dàng nhận biết về thế giới bên ngoài hơn và cũng dễ dàng hơn để có thể rời khỏi [làng], và những cải thiện ở địa phương thua xa các thay đổi nhanh chóng ở những nơi khác.

Bà Jin Shixiu 54 tuổi, nói: “Ba mươi hoặc bốn mươi năm trước, con gái trong vùng thung lũng này sẵn sàng lập gia đình ở đây. [Hồi đó] tất cả mọi người đều nghèo đói. Giao thông vận chuyển tệ hại khắp mọi nơi. Bây giờ đường xá tốt hơn nhưng ở đây, [tình hình] vẫn như cũ. Một số gã thậm chí cũng gặp được phụ nữ ngoài làng, nhưng khi những người phụ nữ đó đến, thấy nhà cửa của chúng tôi và nhìn thấy chúng tôi sống nghèo khổ như thế nào, thì họ lại bỏ đi ngay“.

Bà Jin ao ước có cháu, “mọi người khác đều đã có cháu”, nhưng bà nói bà không dám hy vọng có một đứa. Bà khuyến khích hai người con trai chuyển đến Shenzhen để kiếm tiền và để tìm vợ, nhưng anh con trai cả, nay đã 32 tuổi, vẫn còn độc thân.

Ngay cả khi những người đàn ông trở thành những lao động di cư [ngoài thành phố], họ thiếu học vấn để kiếm được những công việc tử tế, ông Jin Yisong, bí thư đảng ủy của làng, nói. “Rất khó để có thể giúp những người đàn ông tìm được vợ. Tôi thật sự không biết phải làm thế nào“.

Người anh cả của anh Duan thực hiện được một bước hiếm hoi, cưới vợ ở làng khác và chuyển đến sống với gia đình vợ. Người anh thứ hai hiện là lao động di dân, nhưng đã 40 tuổi mà vẫn chưa tìm được vợ. Người chị của anh Duan đã kết hôn với một người đàn ông giàu có hơn sống ở dưới vùng xuôi.

Chỉ còn anh Duan ở lại để chăm sóc bố mẹ già. Anh nói: “Ngay cả nếu tôi thuyết phục được họ (cha mẹ anh) chuyển xuống miền xuôi, chúng tôi cũng không có tiền để xây nhà hoặc đất đai để trồng trọt. Sau khi họ mất, tôi sẽ quá già để có thể cưới vợ. Tôi nghĩ là tôi chẳng có mấy hy vọng“.

Nhưng anh ấy nói anh không tự trách mình. Anh chẳng làm gì khác hơn được. “Mặc dù bị áp lực và những người ngồi lê đôi mách nói sau lưng tôi, nhưng thực sự tôi không thấy họ ám chỉ tôi, bởi có hàng chục người khác cũng có tình trạng giống tôi“.

Ảnh: Anh Duan Biansheng, một trong những người đàn ông chưa lập gia đình trong “ngôi làng đàn ông độc thân” Banzhushan, tỉnh Hồ Nam. Người chụp: Tania Branigan.

Nguyễn Trùng Dương dịch từ: Guardian

Bản tiếng Việt © Ba Sàm 2011