Phơi bày hợp đồng vũ khí bí mật Anh - Libya

Anh đã bán vũ khí cho Libya cùng nhiều nước khác ở Bắc Phi và Trung Đông chỉ vài tháng trước khi chính quyền đại tá Muammar Gaddafi trấn áp người biểu tình bằng vũ lực, theo một báo cáo vừa được tiết lộ hôm nay (5/4).

Hơn 1.000 người Libya thiệt mạng kể từ khi đại tá Muammar Gaddafi mở chiến dịch trấn áp phong trào chống đối. (Ảnh: Reuters)

Các bộ trưởng Anh đã nhất trí xuất khẩu súng trường, đạn, hơi cay và các vũ khí "kiểm soát đám đông" khác cho Tripoli ngay trước khi ông Gaddafi ra lệnh cho quân đội dẹp bỏ phong trào chống đối.

Một báo cáo của các nghị sĩ Anh đã vạch trần "bí mật xấu xa" của các hợp đồng vũ khí mà Anh bán cho một số chế độ tàn ác nhất thế giới. Các chính phủ kế tiếp nhau của Anh đã "đánh giá sai hiểm họa", Ủy ban về Kiểm soát xuất khẩu vũ khí của Hạ viện Anh khẳng định.

Thông tin nêu trên được đưa ra giữa lúc ngày càng có nhiều lo ngại rằng Gaddafi đã sử dụng vũ khí do Anh chế tạo để chống lại phong trào nổi dậy ở Libya. Hơn 1.000 công dân nước này đã thiệt mạng kể từ khi cuộc trấn áp bắt đầu.

Các con số chính thức cho thấy, từ năm 2009, Anh đã phê chuẩn nhiều giấy phép xuất khẩu trị giá 2,3 tỷ Bảng cho 16 nước trong khoảng thời gian 21 tháng. Tính riêng các giấy phép xuất khẩu quân sự cho Libya kể từ đầu năm 2009 lên tới tổng cộng 61,3 triệu Bảng.

Anh đã trao cho Bahrain các hợp đồng trị giá 6 triệu Bảng bao gồm súng tiểu liên, súng trường bắn tỉa, lựu đạn cầm tay, bom khói và các chất kiểm soát đám đông bạo loạn. Ít nhất 26 người đã thiệt mạng và 1.000 người bị thương khi chính phủ quốc gia Vùng Vịnh này trấn áp các nhà vận động tự do.

Anh còn thông qua các hợp đồng bán vũ khí trị giá 1,7 tỷ Bảng cho Ảrập Xêút, 20,4 triệu Bảng cho Ai Cập, 276,9 triệu Bảng cho Algeria và 52,8 triệu Bảng cho Các Tiểu vương quốc Ảrập Thống nhất (UAE).

Áo chống đạn và kính nhìn ban đêm cũng được bán cho Yemen, đạn dược cho Syria, súng trường bắn tỉa, các bộ phận máy bay và các xe bọc thép chở binh lính cho Ảrập Xêút.

Các nghĩ sĩ thuộc Ủy ban nói trên thừa nhận chính phủ Liên minh đã "tích cực đạp xe ngược" để thu hồi 156 giấy phép xuất khẩu vũ khí tới khu vực kể từ khi các cuộc nổi dậy ở thế giới Ảrập bắt đầu. Tuy nhiên, họ nêu lên quan ngại về các hợp đồng vũ khí mà Gordon Brown và David Cameron đã bán cho các nước này từ trước đó, trong những thỏa thuận trái ngược với lập trường của Anh về bảo vệ các quyền con người.

Báo cáo kết luận: "Cả chính phủ hiện tại và chính phủ tiền nhiệm đều đánh giá sai hiểm họa vũ khí được xuất khẩu tới một số nước nhất định ở Bắc Phi và Trung Đông có thể được dùng để đàn áp trong nước"

"Chúng tôi đề nghị Chính phủ trình bày cách thức họ định dàn xếp xung đột lợi ích tiềm năng giữa việc thúc đẩy xuất khẩu vũ khí với việc bảo vệ vững chắc các quyền con người".

John Stanley, chủ tịch Hội đồng, người của Đảng Bảo thủ, nói rằng việc rút vội quá nhiều giấy phép xuất khẩu vũ khí sau khi một số chế độ chĩa súng vào người dân biểu tình "thể hiện mức độ sai lầm đã diễn ra".

Các bộ trưởng Anh đã yêu cầu đánh giá lại toàn diện việc cấp giấy phép xuất khẩu vũ khí.

Thanh Hảo (Theo Mail)