Theo như vào hôm 2/3, Bộ Tư pháp Mỹ khẳng định cựu tổng thống có thể phải chịu trách nhiệm pháp lý cho những tổn thất về thể chất và tâm lý trong vụ bạo loạn Điện Capitol ngày 6/1/2021, trong khi đó, đội ngũ của ông Trump đang chuẩn bị cho một chiến dịch tranh cử sơ bộ kéo dài với cam kết rằng ngay cả việc bị truy tố cũng không thể cản bước cựu tổng thống.
Trong hành lang treo đầy băng rôn và khẩu hiệu “Làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại” (MAGA) tại Hội nghị Hành động Chính trị Bảo thủ (CPAC) tuần này, đảng Cộng hòa dường như không mấy thay đổi so với thời kỳ đỉnh cao của cựu Tổng thống Donald Trump.
Những người hâm mộ mặc quần áo kim sa, chen lấn chụp ảnh với bất kỳ thành viên nào trong gia đình ông Trump. Những tiếng hô: “Chúng tôi yêu Trump!” vang lên khắp hội trường.
Tuy nhiên, bên ngoài cuộc tụ họp này, ông Trump và đội ngũ tranh cử đã bắt đầu thích nghi với thực tế mới của năm 2024: Cựu tổng thống có thể là ứng viên hàng đầu cho vị trí đại diện đảng Cộng hòa, nhưng không còn là người duy nhất.
Sau một khởi đầu bất thường, đội ngũ của ông Trump đang tích cực chuẩn bị cho khả năng diễn ra cuộc bầu cử sơ bộ kéo dài vào năm 2024, tức những cuộc đấu ngầm với đối thủ đang lên, nhưng chưa chính thức - Thống đốc Florida Ron DeSantis.
Cả hai cần tranh giành các nhà tài trợ, sự công nhận từ tiểu bang quê hương chung và nhiều hơn thế.
“Người học việc từ bậc thầy”
Hôm 2/3, Bộ Tư pháp Mỹ khẳng định cựu tổng thống có thể phải chịu trách nhiệm pháp lý cho những tổn thất về thể chất và tâm lý trong vụ bạo loạn Điện Capitol ngày 6/1/2021, theo Guardian.
Hai ngày sau đó, ông Trump nhấn mạnh ngay cả khi bị truy tố, ông cũng sẽ không rút khỏi cuộc đua sắp tới.
“Tôi là chiến binh, là công lý của các bạn”, ông nói trong bài phát biểu kéo dài hơn 90 phút. "Đối với những người có hành động sai trái và phản bội, tôi là quả báo".
Bài phát biểu chỉ là sự kiện công khai thứ tư của ông Trump kể từ khi chiến dịch tranh cử bắt đầu gần 16 tuần trước. Cựu tổng thống đang tăng cường lịch trình công khai.
Hội nghị Hành động Chính trị Bảo thủ (CPAC) hôm 4/3. Ảnh: New York Times.
Đáng chú ý, ông DeSantis - người dự kiến tranh cử nhưng chưa chính thức tuyên bố - đã bỏ qua Hội nghị CPAC. Thay vào đó, ông bắt đầu chuyến thăm nhiều bang nhằm quảng bá cuốn sách mới về sự lãnh đạo của ông ở Florida như một hình mẫu quốc gia.
Song cả hai đều có kế hoạch đến Davenport (Iowa) - tiểu bang khởi đầu quá trình bầu cử - trong hai tuần tới, theo AP.
“Tổng thống Trump vẫn là ứng viên hàng đầu. Nhưng cuộc đua lần này rộng mở hơn nhiều so với trước đây”, Charlie Gerow, chiến lược gia của đảng Cộng hòa và là phó chủ tịch CPAC, cho biết.
Ông Trump đã giành chiến thắng năm thứ ba liên tiếp trong cuộc thăm dò hàng năm tại CPAC với tỷ lệ chênh lệch lớn và đối thủ theo sát nhất là ông DeSantis. Cựu tổng thống đang tận hưởng chiến thắng và cam kết sẽ “hoàn thành những gì chúng ta đã bắt đầu”.
Cả riêng tư và công khai, ông Trump bắt đầu công kích đối thủ tiềm năng. Trong tuần này, đội ngũ của ông Trump đã chi một khoản tiền nhỏ để chạy quảng cáo đầu tiên trên Facebook nhắm vào ông DeSantis, trong đó có hình cả hai với dòng chú thích: “Người học việc từ bậc thầy”.
Cho đến nay, ông DeSantis gần như vẫn phớt lờ những lời chế nhạo. Song trong một lần xuất hiện trên Fox News, ông đã thẳng tay chỉ trích cuộc đấu đá nội bộ đang gây khó khăn cho Nhà Trắng của ông Trump.
"Không ai có thể so sánh"
New York Times nhận định có thể thấy rõ sự thay đổi trong chiến lược tranh cử của ông Trump.
Trước thềm bầu cử năm 2020, đội ngũ của ông Trump đã thực hiện thành công vai trò dẫn dắt. Từ vị trí tại Nhà Trắng, các trợ lý của cựu tổng thống đã định hình quy tắc khiến đối thủ khó thu hút cử tri. Họ đạt được mục tiêu bóp nghẹt mọi đối thủ trước khi họ có cơ hội phát triển.
Bước sang năm 2024, triển vọng của nhóm Trump rất khác. Với kinh nghiệm từ năm 2016, họ đã vận động các bang tìm kiếm cơ hội định hình quy tắc có lợi cho ông Trump.
Mặc dù những người tham gia vào nỗ lực này cho biết chưa có hoạt động vận động hành lang nào, nhóm của ông Trump đã bắt đầu gọi cho các quan chức cấp bang và cử nhân viên tham dự một số cuộc họp của đảng.
Rất khó dự đoán sức mạnh chính trị của ông Trump trong tương lai, nhưng có những dấu hiệu cho thấy ảnh hưởng của ông trong đảng đang giảm dần.
Chẳng hạn, hoạt động gây quỹ cấp cơ sở của cựu tổng thống đã giảm đáng kể. Vào năm 2021, khi phát biểu tại CPAC lần đầu sau cuộc bạo động Điện Capitol, ông Trump đã huy động được 3,2 triệu USD trực tuyến trong vòng 48 giờ.
Tuy nhiên, sau tuyên bố tranh cử năm 2024, vị cựu tổng thống chỉ huy động được một nửa số tiếng này - tương đương 1,6 triệu USD, theo hồ sơ liên bang.
Bên cạnh đó, một số phụ tá lâu năm vẫn chưa công khai ủng hộ ông Trump. Trong một cuộc gọi vài tuần trước, ông Trump đã yêu cầu bà Sarah Huckabee Sanders - thống đốc Arkansas và là cựu thư ký báo chí Nhà Trắng - ủng hộ mình. Tuy nhiên, bà Sanders trả lời bản thân chưa thể làm vậy, hai nguồn thạo tin cho biết. Họ nói ông Trump thất vọng nhưng không tức giận.
Gần đây, ông Trump đã nhận được một số tin tốt khi tỷ phú Ike Perlmutter - người từng ủng hộ cả ông Trump và ông DeSantis - ngỏ ý ủng hộ chiến dịch tranh cử của cựu tổng thống vào năm 2024, một nguồn thạo tin tiết lộ. Ông Perlmutter không trả lời yêu cầu bình luận.
Những người ủng hộ ông DeSantis tại một buổi ký tặng sách hôm 1/3. Ảnh: Scott McIntyre/New York Times.
Trong khi đó, một số nhà tài trợ lớn của đảng Cộng hòa bắt đầu hướng về ông DeSantis, ngay cả khi chưa có thông báo tranh cử chính thức. Vào giữa tháng 2, ông Joe Ricketts - tỷ phú sáng lập TD Ameritrade và từng là một nhà tài trợ hàng đầu của ông Trump - đã quyên góp một triệu USD cho PAC của bang Florida.
Roy Bailey, người ủng hộ lâu năm của ông Trump, cũng tham dự cuộc gặp các nhà tài trợ do ông DeSantis tổ chức gần đây và rất ấn tượng với vị thống đốc.
“Ông ấy dày dạn kinh nghiệm, tinh tế và là một nhà lãnh đạo thực thụ”, ông Bailey chia sẻ.
Trong bài phát biểu, ông DeSantis đã khoe khoang về những thành tựu chính trị ở Florida và việc ông sử dụng quyền lực đè bẹp những đối thủ của mình, theo một đoạn ghi âm do New York Times thu thập. Ông chỉ trích những đảng viên Cộng hòa khác, những người “chỉ ngồi như những cây trồng trong chậu và để giới truyền thông định nghĩa cuộc tranh luận”.
Kimberly Guilfoyle - vị hôn thê của con trai cả ông Trump và là người giám sát hoạt động gây quỹ cho chiến dịch tranh cử năm 2020 - đã hạ thấp việc các nhà tài trợ tìm đến ông DeSantis.
“Có một hoặc hai người (làm điều đó), nhưng không phải người tôi đích thân xử lý”, cô nói trong một cuộc phỏng vấn.
Rõ ràng Hội nghị CPAC hôm 4/3 là một lời nhắc nhở về việc ông Trump vẫn nắm giữ sức ảnh hưởng rất lớn. Phòng triển lãm của hội nghị giống như một khu chợ Trump với các phụ kiện, áo phông,...
“Ông DeSantis là một thống đốc tuyệt vời, có lẽ là thống đốc giỏi nhất quốc gia”, bà Sarah Palin, cựu ứng viên phó tổng thống đảng Cộng hòa, nhận định. "(Nhưng) không ai có thể so sánh với ông Trump".
