Sau chiến dịch quân sự của Nga vào Ukraine, tình hình có thể diễn ra theo 2 kịch bản. Diễn biến nóng Nga- Ukraine đang được cả thế giới quan tâm, Đại tá Lê Thế Mẫu, nguyên Trưởng Phòng thông tin Khoa học Quân sự, Viện Chiến lược Quốc phòng cho rằng, chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga vào Ukraine nhằm nhiều mục đích, trong đó có 4 mục đích cơ bản.
Ngày 24/2 Tổng thống Nga V.Putin phát động chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine. Ngay lập tức, Mỹ và các nước phương Tây tuyên bố phản đối và áp đặt các biện pháp cấm vận mới nhằm vào Nga. Về sự kiện này trên thế giới hiện có nhiều nhận định, đánh giá khác nhau.
PV Dân Việt đã có cuộc phỏng vấn Đại tá Lê Thế Mẫu nguyên Trưởng Phòng thông tin Khoa học Quân sự, Viện Chiến lược Quốc phòng, ông cũng là chuyên gia phân tích chính trị-quân sự quốc tế đã có nhiều năm nghiên cứu về Nga, Ukraine và quan hệ Nga-phương Tây.
Đại tá Lê Thế Mẫu. Ảnh: NV
Theo Đại tá, do đâu Tổng thống Nga V.Putin quyết định phát động chiến quân sự đặc biệt vào thời điểm này?
- Quyết định của Tổng thống Nga V.Putin phát động chiến quân sự đặc biệt vào thời điểm này là chính là để thực hiện một nội dung rất quan trọng của Hiệp ước hữu nghị và tương trợ lẫn nhau giữa Liên bang Nga với Cộng hòa Nhân dân Donetsk (DPR) và Cộng hòa Nhân dân Lugansk (LPR) đã được Quốc hội Nga phê chuẩn vào ngày 22/2/2022. Đây cũng là chuỗi quyết định rất quan trọng của Tổng thống V.Putin từ cuối năm 2021 tới nay để hóa giải bất đồng trong quan hệ giữa Nga với Mỹ và Liên minh quân sự Bắc Đại Tây Dương (NATO).
Theo ông, chiến quân sự đặc biệt của Nga vào Ukraine nhằm mục đích gì?
- Chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga vào Ukraine nhằm nhiều mục đích, trong đó có 4 mục đích cơ bản.
Một là, ngăn chặn thảm họa nhân đạo từ chiến dịch quân sự của Quân đội Ukraine nhận được sự giúp đỡ của Mỹ và NATO theo đuổi tham vọng giành quyền kiểm soát hoàn toàn lãnh thổ của hai tỉnh Donetsk và Lugansk mà từ năm 2014 do không chấp nhận chính quyền Ukraine được dựng lên sau cuộc đảo chính vi hiến trong tháng 2/2014 đã tuyên bố độc lập dưới hình thức DPR và LPR.
Hai là, giúp đỡ DPR và LPR giành lại quyền kiểm soát 1/3 diện tích lãnh thổ của hai tỉnh Donetsk và Lugansk mà chính quyền Ukraine đang chiếm giữ.
Ba là, phi quân sự hóa Ukraine, trong đó có nhiệm vụ loại bỏ khả năng Ukraine phát triển vũ khí hạt nhân. Hiện nay, Mỹ coi Ukraine là đồng minh bên ngoài NATO với toan tính sử dụng quốc gia này làm lực lượng xung kích trong cuộc chiến chống phá Nga, đe dọa trực tiếp an ninh quốc gia của Nga. Do đó, phi quân sự hóa Ukraine là nhằm vô hiệu hóa nguy cơ trước mắt cũng như lâu dài đối với Nga.
Bốn là, phi phát xít hoá Ukraine như Tổng thống Nga đã phát biểu.
Vấn đề nữa là trừng phạt những kẻ đã từng gây ra các vụ thảm sát mang tính chất của tội ác diệt chủng đối với người Ukraine gốc Nga và nói tiếng Nga ở Ukraine. Những kẻ này cần phải được đưa ra xét xử trước pháp luận và phải nhận hình thức trừng phạt thích đáng.
Dư luận các nước phương Tây coi chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga ở Ukraine là "hành động xâm lược", còn Nga thì bác bỏ nhận định đó, quan điểm của Đại tá về nhận định này như thế nào?
- Khi đưa ra quyết định phát động chiến quân sự đặc biệt của Nga ở Ukraine Tổng thống Nga V.Putin viện dẫn Điều 51 Khoản 7 của Hiến chương Liên Hợp Quốc. Theo lập luận của Tổng thống V.Putin, hành động quân sự của Nga ở Ukraine không phải là "xâm lược" vì Nga không chiếm giữ lãnh thổ của Ukraine mà chỉ nhằm mục đích nhân đạo là ngăn chặn thảm họa diệt chủng từ phía các lực lượng phát xít mới và dân tộc cực đoan ở Ukraine đối với người dân DPR, LPR, đồng thời ngăn chặn sự trỗi dậy và phát triển của chủ nghĩa phát xít mới ở Ukraine.
Tổng thống V. Zelensky từng tuyên bố rằng Ukraine có "đội quân mạnh nhất châu Âu" và là "lá chắn bảo vệ châu Âu trước nguy cơ xâm lược từ Nga", Đại tá nghĩ sao?
- Như Tổng thống V.Putin tuyên bố thì đây không phải là cuộc chiến giữa Quân đội Ukraine và Quân đội Nga mà là cuộc chiến giữa Nga với các lực lượng phát xít mới ở Ukraine. Tổng thống Nga V.Putin từng kêu gọi các quân nhân Ukraine: "Kính thưa các đồng chí! Những người ông, người cha, người bà của các bạn đã từng chiến đấu chống lại Đức Quốc xã để bảo vệ Tổ quốc chung của chúng ta không phải là để cho ngày nay những thế lực đi theo tư tưởng của chủ nghĩa quốc xã mới lên nắm chính quyền ở Ukraine.
Các bạn đã tuyên thệ trung thành với nhân dân Ukraine, chứ không phải với chính quyền phản bội nhân dân, cướp bóc đất nước Ukraine và chà đạp lên nhân dân Ukraine. Các bạn đừng làm theo mệnh lệnh tội ác của chúng. Tôi mong các bạn hạ vũ khí ngay lập tức và trở về nhà. Tôi giải thích rõ là, tất cả các quân nhân nào của Quân đội Ukraine đáp ứng yêu cầu này có thể tự do rời khỏi khu vực chiến sự và trở về với gia đình của họ. Một lần nữa, tôi nhấn mạnh, mọi trách nhiệm trước hành động gây ra đổ máu sẽ hoàn toàn thuộc về chế độ cầm quyền hiện nay trên lãnh thổ Ukraine".
Nếu sánh tương quan lực lượng thì có thể thấy Quân đội Nga có ưu thế vượt trội về mọi phương diện so với quân đội Ukraine như trình độ công nghệ của vũ khí trang bị, mức độ thiện chiến, tính kỷ luật và tổ chức.
Trong khi đó, Tổng thống V. Zelensky tuyên bố rằng Ukraine có "đội quân mạnh nhất châu Âu" và là "lá chắn bảo vệ châu Âu trước nguy cơ xâm lược từ Nga". Tuyên bố này của Tổng thống Ukraine V. Zelensky chỉ nhằm mục đích tuyên truyền để thu hút đầu tư của các nước NATO nhưng trên thực tế số tiền viện trợ của nước ngoài đều chảy vào túi các quan chức tham nhũng trong chính quyền Kiev. Chính vì thế, Mỹ và các nước châu Âu cho rằng Ukraine là quốc gia tham nhũng bậc nhất thế giới và đây là lý do Ukraine chưa thể được kết nạp vào NATO.
Lửa và khói bốc lên sau trận pháo kích của Nga ở ngoại ô Kiev, Ukraine, Thứ Năm, ngày 24 tháng 2 năm 2022. Ảnh: AP/Efrem Lukatsky
Ở góc độ nghiên cứu quân sự, Đại tá nhận định thế nào về khả năng hóa giải cuộc chiến ở Ukraine?
- Tổng thống Nga V.Putin cho biết, sau khi hoàn thành nhiệm vụ và đạt được mục tiêu của chiến dịch đề ra trong khoảng vài tháng, Nga sẽ rút quân khỏi Ukraine. Khi đó tình hình Ukraine có thể diễn ra theo hai kịch bản.
Theo kịch bản 1, người dân Ukraine sẽ tự quyết định chế độ chính trị của quốc gia này sau khi các lực lượng mà Nga coi là phát xít mới đã được loại bỏ trong chiến dịch quân sự do Nga tiến hành. Chính quyền đó sẽ đặt lợi ích dân tộc và người dân Ukraine lên trên hết.
Chính quyền mới ở Ukraine sẽ tiến hành sửa đổi Hiến pháp, thực hiện chính sách đối ngoại độc lập, trung lập và tự chủ, không gia nhập NATO. Ukraine sẽ thiết lập quan hệ hữu nghị, láng giềng thân thiện với Nga và DPR, LPR. Khi đó, tình hình sẽ đi vào ổn định, tạo điều kiện xây dựng không gian hòa bình và hợp tác trên toàn bộ lục địa Á-Âu. Đây là kịch bản tích cực nhất cho Ukraine, cho Nga và cho châu Âu.
Kịch bản 2 là chính quyền Kiev vẫn không thay đổi, vẫn tiếp tục thực hiện chính sách chống lại Nga với toan tính sẽ được gia nhập NATO thì tình hình sẽ tiếp tục lâm vào bế tắc. Khi đó, cuộc khủng hoảng Ukraine sẽ phải được giải quyết trên cơ sở thỏa thuận quốc tế giữa Nga với Mỹ và NATO.
Xin cảm ơn Đại tá (!)
VietBF@ sưu tập
