Nhà phân tích Adam Taylor cho rằng tỉ lệ đánh chặn thành công 90% của Vòm Sắt là "con dao hai lưỡi" và người Palestine đang cố tình thử nghiệm hệ thống này bằng hàng nghìn rocket.
Ít giờ trước The Washington Post đăng tải bài viết của nhà phân tích Adam Taylor có tiêu đề: "Here’s how rockets from Gaza test Israel’s Iron Dome" (tạm dịch: Đây là cách mà rocket từ Dải Gaza thử nghiệm hệ thống Vòm sắt của Israel).
Nhằm đem lại một cái nhìn tương đối độc đáo trong bối cảnh đã có hơn 1.500 rocket được khai hỏa từ Dải Gaza vào lãnh thổ Israel, vượt qua lưới lửa phòng không và gây thương vong cho dân thường, chúng tôi xin được lược dịch bài viết.
Vòm Sắt, hệ thống phòng thủ tên lửa đang "gồng mình" chống rocket Palestine
Những âm thanh quen thuộc trong bối cảnh giao tranh đang ngày một dữ dội giữa Israel và Palestine là tiếng rít của rocket, tiếng còi báo động và tiếng nổ khai hỏa của hệ thống đánh chặn Iron Dome (Vòm Sắt).
Mặc dù việc phần lớn rocket đã bị vô hiệu hóa bởi hệ thống Vòm Sắt được ca ngợi rộng rãi của Israel và các cuộc không kích trả đũa của Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) vào Dải Gaza là điều thường xuyên xảy ra - nhưng xung đột hiện tại lại căng thẳng một cách bất thường.
Kể từ khi bạo lực bắt đầu leo thang vào ngày 10/5, hàng nghìn quả rocket đã được bắn từ Dải Gaza.
Hôm 11/5, Hamas đã phóng hàng loạt rocket vào Tel Aviv, thành phố lớn nhất của Israel, sau khi một tòa nhà cao tầng ở Gaza đã bị phá hủy bởi một cuộc không kích của Israel.
Với việc rocket vẫn tiếp tục được khai hỏa và các cuộc không kích đáp trả vẫn tiếp diễn, chúng ta cần biết thêm điều gì về mạng lưới phòng không của Israel đánh chặn chúng?
Vòm Sắt là một hệ thống phòng thủ tên lửa được Israel phát triển với sự hỗ trợ tài chính và kỹ thuật từ Mỹ.
Lần đầu tiên hệ thống này được IDF đưa vào trang bị là vào năm 2011, và nó được thiết kế để ngăn chặn các loại tên lửa và pháo tầm ngắn như những loại được bắn từ Gaza.
Ngoài ra IDF cũng sở hữu 2 hệ thống phòng không riêng biệt khác, được gọi là David's Sling và Arrow, được thiết kế cho các mối đe dọa tầm trung và xa, bao gồm máy bay chiến đấu, máy bay không người lái (UAV), tên lửa đạn đạo và tên lửa hành trình.
Vòm Sắt dựa vào hệ thống radar và khả năng phân tích để xác định liệu rocket hay đạn pháo bay tới có phải là mối đe dọa hay không, và chỉ khai hỏa tên lửa đánh chặn nếu thứ đang bay tới có nguy cơ tấn công vào khu vực đông dân cư hoặc cơ sở hạ tầng quan trọng.
Các tên lửa đánh chặn, được bắn thẳng đứng từ các bệ phóng cơ động hoặc bãi phóng tĩnh, được thiết kế để kích nổ rocket và đạn pháo đang bay tới trên không, tạo ra các vụ nổ trên bầu trời kèm theo tiếng còi cảnh báo trong các cuộc xung đột Israel-Palestine gần đây.
Tên lửa của hệ thống Vòm Sắt được khai hỏa từ một bãi phóng tĩnh trong thử nghiệm.
Đánh chặn 90% rocket, thành công của Vòm Sắt là "con dao hai lưỡi"?
Phát biểu với tờ báo Israel Hayom trong tuần này, các quan chức quốc phòng Israel nói rằng phần cứng của Vòm Sắt vẫn không có gì thay đổi kể từ lần đầu tiên hệ thống được triển khai, nhưng những thay đổi về phần mềm đã giúp hệ thống hoạt động tốt hơn trong những năm qua.
Moshe Patel, Giám đốc IMDO (Tổ chức Phòng thủ Tên lửa Israel) thuộc Bộ Quốc phòng Israel tự tin nói với tờ báo cánh hữu rằng Vòm Sắt có "khả năng chống lại tên lửa hành trình, máy bay không người lái và hơn thế nữa", bao gồm "các mối đe dọa thậm chí không tồn tại trên thực địa vào thời điểm này, nhưng có thể sẽ xuất hiện trong những tháng tới".
Nhưng quan điểm của một số nhà phân tích đối với Vòm Sắt từ lâu đã cho rằng về cơ bản nó chỉ có tác dụng kéo dài xung đột.
Vào năm 2014, The Washington Post đăng tải bình luận của nhà phân tích chính trị Israel Yoav Fromer như sau: "Theo thời gian, Vòm Sắt có thể gây hại nhiều hơn là có lợi.
Cho tới nay, năng lực của Vòm Sắt trong việc bảo vệ người Israel khỏi các cuộc tấn công tên lửa định kỳ sẽ không bao giờ xóa bỏ xung đột và sự bất mãn đã tạo ra động lực để (đối phương) khai hỏa vào họ một cách tàn nhẫn ngay từ đầu".
Một tên lửa được hệ thống Vòm Sắt khai hỏa hôm 12/5 (Nguồn: The Times of Israel).
Các quan chức Israel và các công ty quốc phòng nói rằng hệ thống này đã ngăn chặn hàng trăm tên lửa và pháo tấn công mục tiêu của họ, với tỷ lệ thành công hơn 90% .
Tuy nhiên, một số nhà phân tích quốc phòng đặt câu hỏi về số liệu này, cho rằng những công bố về việc đánh chặn thành công là không đáng tin cậy và các nhóm vũ trang Palestine ở Dải Gaza đã thích nghi với hệ thống này.
Phó giáo sư tại Đại học Brock Michael Armstrong, người đã nghiên cứu về tính hiệu quả của hệ thống viết trong một đánh giá được đăng tải trên National Interest vào năm 2019 như sau:
"Không có bất kỳ hệ thống phòng thủ tên lửa nào là hoàn toàn đáng tin cậy, đặc biệt là chống lại các mối đe dọa đang ngày càng phát triển".
Tên lửa của Vòm Sắt đánh chặn rocket đang bắn tới thành phố Ashkelon hôm 11/5 (Ảnh: AFP).
Hôm 11/5, IDF một lần nữa cho biết 90% rocket bay đến không phận Israel đã bị phá hủy bởi Vòm Sắt, đồng thời cho biết hơn 1.000 quả rocket đã được bắn từ Dải Gaza kể từ thời điểm bắt đầu xung đột.
Vòm Sắt đã thay đổi cuộc sống của nhiều người Israel trong các cuộc xung đột gần đây, cho phép một mức độ bình thường nhất định ở các vùng phía nam của đất nước, nơi từng "nằm dưới cái bóng nặng nề" các cuộc tấn công bằng rocket.
Những người ủng hộ hệ thống Vòm Sắt nói rằng họ đã ngừng yêu cầu IDF tiến hành hoạt động trên bộ ở Dải Gaza trong thời gian xảy ra xung đột, như đã từng làm trong năm 2008 và 2009.
Chi phí tương đối thấp của hệ thống - bởi vì tên lửa chỉ đánh chặn các mối đe dọa đến tính mạng con người hoặc cơ sở hạ tầng - cũng khiến nó trở nên hấp dẫn đối với các chính phủ nước ngoài, bao gồm cả Quân đội Mỹ, vốn đã mua 2 khẩu đội .
Tuy nhiên, một số người Israel nói rằng chính phủ phụ thuộc quá nhiều vào hệ thống và không bố trí đủ nguồn lực cho các năng lực phòng thủ khác, bao gồm cả các hầm trú ẩn.
Hôm 11/3, một cư dân ở Ashkelon đã nói với Đài phát thanh quân đội của Israel rằng sẽ là không thực tế khi nghĩ đến việc di chuyển tới các khu trú ẩn, đặc biệt là khi rocket liên tục tấn công: "Chúng tôi chỉ có thể dựa vào Iron Dome và may mắn".
Vào tối 11/3, Hamas đã bắn 130 quả rocket vào Tel Aviv theo cách mà họ cho là phản ứng trước việc Israel phá hủy tòa nhà cao tầng ở Dải Gaza trong hàng chục cuộc không kích ở khu vực này.
Những loại rocket nào đang được khai hỏa từ Dải Gaza và chúng đang gây vấn đề gì cho Vòm Sắt?
Mặc dù Iron Dome đã được sử dụng trong một thập kỷ, rocket vẫn được khai hỏa vào Israel trong thời điểm căng thẳng với người Palestine.
Ngay cả với những ước tính cao hơn về tỷ lệ thành công của Vòm Sắt, một số rocket vẫn có thể vượt qua để tấn công các khu vực đông dân cư.
Các chuyên gia theo dõi kho vũ khí của Hamas và Jihad Hồi giáo (PIJ) ước tính rằng các nhóm vũ trang này có thể có tới hàng chục nghìn rocket, và thường được chế tạo địa phương từ thuốc nổ và các tấm kim loại.
Các nhóm vũ trang ở Dải Gaza Hamas và PIJ, ban đầu được sự trợ giúp của các cố vấn từ Iran và các đồng minh khác thông qua các địa đạo với biên giới Ai Cập. Tuy nhiên, phần lớn công việc sản xuất rocket hiện tại có thể đã được địa phương hóa bởi các chuyên gia Palestine.
Hamas, lực lượng hiện đang kiểm soát Dải Gaza, bắt đầu sản xuất một rocket có tên Qassam vào khoảng năm 2001, trong đợt nổi dậy Intifada thứ hai. Đầu tiên, nó chỉ có tầm bắn trong dưới 2 km, nhưng với biến thể mới nhất Qassam 3, tầm bắn đã được tăng lên gần 20 km.
Nhưng một số loại rocket, như những thứ vừa tấn công Tel Aviv - địa điểm nằm cách biên giới với Dải Gaza khoảng 65 km có thể được tính là tầm xa. Vào năm 2019, IDF tuyên bố một rocket đánh trúng căn nhà gần Tel Aviv có tầm bắn lên tới 120 km.
Người Israel đã chứng kiến các rocket được bắn về phía Jerusalem hôm 10/5, một trong số đó đã làm hư hại một ngôi nhà ở vùng ngoại ô phía tây nam, nhưng các quan chức đã ngạc nhiên về số lượng tên lửa tầm xa đã tới Tel Aviv kể từ đó.
Rocket tầm ngắn cũng vẫn là một mối đe dọa bởi vì khả năng đánh chặn của tên lửa thuộc hệ thống Vòm Sắt bị hạn chế trong vòng 4 km - theo thông tin được tướng IDF về hưu Michael Herzog chia sẻ vào năm 2019.
Sáng 12/5, để đối phó với các cuộc tấn công, IDF đã hướng dẫn tất cả người dân gần biên giới với Gaza tạm thời ở trong nhà của họ.
Mặc dù rocket của người Palestine thường thô sơ và đa phần thiếu các hệ thống dẫn đường, nhưng ưu thế về số lượng và chi phí của chúng là một lợi thế trước Vòm Sắt.
Trong khi một rocket có thể có giá vài trăm USD, mỗi tên lửa đánh chặn có giá khoảng 80.000 USD, theo báo chí Israel.
VietBF @ Sưu tầm
