|
VBF-Dù đã ký sắc lệnh, nhưng Chánh án liên bang đã quyết khác. Người có thẻ xanh hợp pháp và đòa tụ gia đình vẫn được vào Mỹ. Từ 7 quốc gia cũng sẽ được vào vì sắc lệnh của TT Trump là phi pháp và vi hiến.
Chánh án liên bang James Robart của tiểu bang Washington chiều ngày 3-2-2017 đã ra phán quyết tạm ngưng thi hành sắc lệnh của Tổng thống Donald Trump (ký ngày 27-1-2017, cấm di dân bảy nước Hồi Giáo nhập cảnh vào nước Mỹ). Phán quyết này của tòa có hiệu lực ngay lập tức khắp Hoa Kỳ, theo thông báo của Bộ trưởng Tư pháp tiểu bang.
Trước cú bật pháp lý bất ngờ, Tòa Bạch Ốc ngay lập tức đưa ra tuyên bố rằng, sẽ yêu cầu Bộ Tư pháp liên bang nộp đơn khẩn cấp để sắc lệnh vẫn được thi hành.
Chánh Án James Robart ở Seattle, một người đã được Tổng Thống George W. Bush đề cử, phán quyết rằng các tiểu bang có căn bản pháp lý để kiện vì sắc lệnh cấm di dân của TT Trump vừa phi pháp vừa vi hiến.
Theo phân tích từ các chuyên viên pháp lý, trên nguyên tắc, sau lệnh của chánh án Robart thì lệnh tạm cấm nhập cảnh từ 7 quốc gia Hồi giáo của tổng thống sẽ không còn hiệu lực, và các phi trường buộc phải tuân thủ cho đến khi có phán quyến lật ngược lệnh này tại tòa cấp cao hơn.
Tại Virginia, chánh án liên bang Leonie Brinkema ở Alexandria yêu cầu Toà Bạch Ốc cung cấp danh sách những người bị từ chối hoặc bị chặn không cho vào Hoa Kỳ do lệnh cấm nhập cảnh. Bộ Ngoại giao cho biết, có gần 60.000 visas được cấp cho công dân các quốc gia Iran, Iraq, Libya, Somalia, Sudan, Syria và Yemen đã bị vô hiệu hoá vì sắc lệnh. Trong khi đó, theo luật sư chính phủ thì con số visas bị thu hồi lên đến hơn 100.000.
Bộ Nội An ngày 3-2 đã ban hành văn bản xác nhận lệnh cấm sẽ không áp dụng cho thường trú nhân hợp pháp, tức là những người đã có thẻ xanh hoặc những người từng giúp quân đội Hoa Kỳ, cũng như không có kế hoạch mở rộng danh sách các nước Hồi giáo nằm trong lệnh cấm. Trước đó, thường trú nhân hợp pháp hay cựu nhân viên ngoại giao, những người giúp đỡ quân đội Hoa Kỳ, những thông dịch viên đến từ các nước kể trên đều bị chính quyền chặn lại tại phi trường không cho vào Mỹ.
Làn sóng phản đối sắc lệnh tạm cấm nhập cảnh từ 7 quốc gia Hồi giáo trong 3 tháng và tạm ngưng chương trình tị nạn từ Syria trong 4 tháng đang tiếp tục dâng cao, dẫn đến nhiều cuộc biểu tình và vụ kiện chống lại sắc lệnh khắp nơi.
Bộ Tư pháp Mỹ kháng cáo phán quyết chặn sắc lệnh cấm nhập cư
Ngày 4-2 Bộ Tư pháp với quyền bộ trưởng do ông Trump vừa đưa lên - thay thế bà Sally Yates bị sa thải vì đã cho rằng sắc lệnh di trú của ông Trump là vi hiến, đã chính thức yêu cầu tòa kháng án khu vực 9 chống lại phán quyết của Thẩm phán liên bang James Robart ngưng thực thi sắc lệnh di trú. Bộ trưởng An ninh nội địa Mỹ John Kelly và Ngoại trưởng Rex Tillerson đã thông báo ngắn gọn về việc nộp đơn kháng cáo này.
Tòa kháng án bác bỏ yêu cầu của Bộ Tư pháp
Tòa kháng án khu vực 9th đã nhanh chóng không chấp nhận đơn xin phục hồi sắc lệnh di trú của Bộ Tư pháp. Ngày 5-2, tòa kháng án đã yêu cầu bên chống sắc lệnh di trú phải nộp bản lý luận trễ nhất là vào 4g sáng giờ miền Đông Hoa Kỳ ngày 6-2, và các luật sư của Bộ Tư pháp phải hồi đáp lúc 6g chiều giờ miền Đông HK cùng ngày. Sau đó, tòa kháng án sẽ mở phiên tòa để hai bên cùng trình bày lúc 3g chiều giờ miền Đông ngày 7-2, và nhiều phần tòa sẽ đưa ra phán quyết cùng ngày. Dù tòa quyết định cho bất cứ bên nào, thì bên kia chắc cũng đưa lên Tối Cao Pháp Viện để định đoạt về sắc lệnh. Theo giới chuyên gia luật, tòa Tối Cao có thể mất cả năm để quyết định.
Tạm thời, những người có visas hợp pháp được phép vào Mỹ, và đã có những gia đình được đoàn tụ. Tuy nhiên, có những người vẫn bị trở ngại vì giấy tờ đã bị đóng dấu không hợp lệ.
Ông Trump đã bày tỏ sự giận dữ về việc lệnh cấm của mình bị tạm hoãn. Ông viết trên Twitter ngày 4/2, với giọng điệu coi thường và thách thức vị thẩm phán: “Phán quyết của kẻ được gọi là chánh án này, mà cơ bản là đã tước khỏi đất nước chúng ta quyền tăng cường luật pháp, thật lố lăng và sẽ bị dẹp bỏ.” Ông Trump còn hăm dọa thêm là nếu có điều gì xảy ra cho đất nước thì hãy trách ông chánh án và tòa án.
Phản ứng này của ông Trump đã bị một số giới chức Hoa Kỳ, ngay cả trong đảng Cộng Hòa, phê phán. Không những là ông Trump thiếu sự tôn trọng dành cho những giới chức thẩm quyền bên tòa, mà còn là không tôn trọng hệ thống tam quyền phân lập - nền tảng của nền dân chủ Hoa Kỳ. Ông Trump cùng các phụ tá thân cận cũng thường tỏ ra không tôn trọng một khía cạnh căn bản khác của nền dân chủ, đó là quyền tự do ngôn luận; họ thường xuyên miệt thị và tấn công giới truyền thông vì đã bị truyền thông vạch trần những điều sai sự thật.
Ông Trump cũng từng tuyên bố những điều phi pháp và vi hiến trong lúc tranh cử. Nhưng bây giờ thì ông đã thực hiện điều mà giới chức thẩm quyền cho là phi pháp và vi hiến, tạo ra rất nhiều những chao đảo cho gia đình của các nạn nhân bị sắc lệnh của ông ngăn cách, sinh viên không thể trở về trường học và nhân viên không thể trở về nhiệm sở.
Việc nộp đơn kháng cáo là diễn biến mới nhất của một loạt các tranh cãi, biểu tình, chỉ trích dữ dội quanh lệnh cấm mà chính quyền ông Trump đưa ra gây xáo trộn vừa qua. Nhiều cuộc biểu tình đông đảo đã diễn ra, không chỉ tại Hoa Kỳ mà còn ở nhiều nơi trên thế giới. Hàng ngàn người biểu tình bên ngoài Đại sứ quán Mỹ ở London - Anh và gần tháp Eiffel ở Paris – Pháp hôm 4-2 vừa qua.Không chỉ các chính trị gia, các tổ chức hoạt động xã hội, mà nhiều người nổi tiếng cũng bày tỏ bất bình trước lệnh cấm này.
Liên đoàn Tự do Dân sự Mỹ (ACLU) quyết tâm phản đối nỗ lực của Tổng thống Mỹ. Ông Trump đang phải đối mặt với các đơn kiện từ nhiều tiểu bang: New York, Massachusetts, Virginia, Washington, California, New York, Pennsylvania cùng với các tổ chức, cá nhân, liên quan đến lệnh cấm nhập cư.
Chủ tịch đa số tại Thượng viện, ông Mitch McConnell thuộc đảng Cộng Hòa cũng phê bình sắc lệnh vì có thể khiến cho các đồng minh Muslim hiểu lầm và bị ngăn cản khi tới Hoa Kỳ.
Trong cuộc phỏng vấn với Bill OReilly của Fox News chiều ngày 5-2, TT Trump nhất định là sắc lệnh đã được áp dụng rất suông sẻ ngay từ đầu, và nói sai sự thật là “chỉ có 109 người trong số hàng trăm ngàn khách du lịch, và với con số ít ỏi những người bị giữ này, họ chỉ bị giám xét thật kỹ mà thôi.” Ông Trump đã không kể tới hàng trăm ngàn người bị ngăn cản vì visas của họ bị từ chối, và đã có những người bị đuổi ra khỏi Mỹ sau khi máy bay của họ đã đáp xuống.
Đã có trường hợp một bé trai 5 tuổi bị còng tay và giữ hơn 4 tiếng tại phi trường quốc tế Dulles, Washington DC. Em bị coi là thành phần “nguy hiểm cho an ninh quốc gia”. Thực ra, em là công dân Mỹ sống với mẹ người gốc Iran tại Maryland.
Sau khi có phán quyết từ Chánh án Robart bắt ngưng sắc lệnh của ông Trump, Bộ Nội An đã ngưng mọi sự bắt bớ, cấm cản, và Bộ Ngoại Giao đã phục hồi hằng trăm ngàn các visas hợp lệ bị ngưng vì sắc lệnh. Các nhà hoạt động đã khuyến khích khách du lịch từ những quốc gia bị cấm mau chóng lên đường trong khi lệnh tòa cấm sắc lệnh còn đang hiệu nghiệm.
Trong lịch sử Mỹ mới có hai lần sắc lệnh hành pháp của tổng thống bị ngành tư pháp bãi bỏ. Sắc lệnh đầu tiên của của Tổng thống Harry Truman ban hành năm 1952, yêu cầu chính phủ kiểm soát các nhà máy thép. Sắc lệnh thứ hai là của Tổng thống Bill Clinton ban hành năm 1995, ngăn chính phủ ký hợp đồng với các công ty thuê người thay thế công nhân đình công.
|
|
