TẠI SAO TRUMP ĐƯỢC CHỌN LÀM NHÂN VẬT CỦA NĂM 2024
Trong 97 năm, ban chủ bút của TIME đă chọn Nhân Vật Của Năm: cá nhân đă làm nhiều nhất để thay đổi thế giới cũng như thay đổi những tựa lớn của truyền thông trong 12 tháng trước, bất kể thay đổi tốt hay xấu. Trong nhiều năm, đây đă là một lựa chọn khó khăn. Năm 2024, lựa chọn đó đă không khó khăn ǵ.
Từ ngày ông bắt đầu tranh cử tổng thống năm 2015, có lẽ chưa một cá nhân nào đă đóng một vai tṛ quan trọng trong việc thay đổi chính trị và lịch sử hơn ông Trump. Ông đă gây sốc cho nhiều người khi chiếm được Ṭa Bạch Ốc năm 2016, rồi lănh đạo nước Mỹ qua một nhiệm kỳ rối ren, bao gồm năm đầu của đại dịch, nhiều biểu t́nh phản đối trên khắp nước, và chấm dứt nhiệm kỳ bằng thất bại bầu cử với cách biệt 7 triệu phiếu, khích động một cuộc tấn công quốc hội bằng bạo lực ngày 6/1/2021. Cá cược không ngoan là cá cược chúng ta đă chứng kiến ngày tàn của Trump.
Nếu thời điểm đó đánh dấu mức sàn thấp nhất của Trump, th́ ngày hôm nay, chúng ta đang chứng kiến mức đỉnh cao nhất của Trump. Trước thềm nhiệm kỳ hai của ông ta, tất cả chúng ta - từ những người ủng hộ cuồng tín nhất tới những người công kích hăng nhất- đều đang sống dưới thời đại Trump. Ông ta đă đè bẹp những đối thủ CH trong một thời gian ngắn kỷ lục. Trong nhiều tuần lễ, ông ta đă phải vận động tranh cử phần lớn từ một ṭa án tại New York, nơi ông bị truy tố tới 34 tội h́nh sự. Cuộc tranh luận duy nhất của ông với TT Biden tháng Sáu đă đẩy đối thủ của ông ra ngoài cuộc tranh cử. Mười sáu ngày sau, ông thoát chết trong một ám sát hụt trong một cuộc vận động. Trong cuộc chạy đua sau đó, ông đă hạ bà phó TT Kamala Harris, hốt trọn 7 tiểu bang chiến địa, và sau cuộc bầu cử, ngoi lên cao điểm của hậu thuẫn của ông. "Hăy xem chuyện ǵ đang xẩy ra", ông Trump nói với cử tri của ông trong diễn văn chiến thắng đêm bầu cử. "Có thấy điên không?" Ông ta gần như chính ḿnh cũng không tin được.
Trong diễn tiến đó, ông Trump đă xây dựng lại chính trường Mỹ. Ông ta thắng bằng cách bành trướng khối cử tri nền tảng của ông, khai thác những dồn nén của dân trước cảnh vật giá gia tăng và hưởng lợi từ khuynh hướng chống quan chức nắm quyền trên toàn thế giới. Với ngọn gió đó, các thăm ḍ ngoài pḥng phiếu cho thấy ông đă chiếm được tỷ lệ phiếu da đen cao nhất từ thời TT Ford, phiếu dân gốc La-Tinh cao nhất từ thời TT Bush con. Các phụ nữ trong vùng ngoại ô các thành phố lớn, là thành phần cử tri mà đảng DC kỳ vọng nhiều nhất v́ những siết chặt trong luật phá thai, trái lại, đă không bỏ ông ta. Ông ta đă trở thành ứng cử viên CH đầu tiên chiếm được nhiều phiếu hơn ứng cử viên DC trong 20 năm qua, cũng như thấy số phiếu gia tăng trên 9 trong 10 quận so với cuộc bầu năm 2020.
Bây giờ, ta thấy thành viên của quốc hội, các cơ quan quốc tế, và lănh đạo thế giới xếp hàng đằng sau ư muốn của ông ta.... Thậm chí, những người ủng hộ ông hoan nghênh khi ông hứa sẽ trả thù các đối thủ của ông và phá bỏ guồng máy chính quyền. Trong vài tuần nữa, ông Trump sẻ trở về Ṭa Bạch Ốc với những ư định rơ rệt: thuế quan trên hàng nhập cảng, trục xuất cả triệu người, và đe dọa báo chí. Trao cho ông Robert Kennedy trách nhiệm về chích ngừa [Ghi chú của DĐTC: đây là câu mỉa mai của TIME v́ ông Kennedy chủ trương chống chích ngừa COVID]. Triển vọng chiến tranh với Iran. "Bất cứ chuyện ǵ cũng có thể xẩy ra", ông ta cho chúng ta biết.
Ngồi nói chuyện với TIME ba tuần trước bầu cử, ông Trump đă nhẹ nhàng hơn khi chúng tôi gặp ông hồi tháng Ba tại Mar-a-Lago. Ông ta vui nhất khi phải đấu tranh, và bây giờ, sau khi ông đă chiến thắng, có vẻ thất vọng, nh́n nhận đây là lần cuối cùng ông tranh cử một chức vụ. "Một cách nào đó, đây là chuyện buồn. Tranh cử sẽ không c̣n xẩy ra nữa", ông Trump nói với chúng tôi. Rồi trong khi ông suy tư về việc trang sử này sẽ chấm dứt như thế nào, đối với dân Mỹ và thế giới, đây cũng là sự bắt đầu của một trang sử mới. Một lần nữa, ông Trump đă đứng ngay giữa trung tâm thế giới, trong một tư thế mạnh hơn bao giờ hết.
Trong quá tŕnh lịch sử, Nhân Vật Của Năm đă thay đổi; từ thời điểm giữa hai thế chiến, tiêu biểu bởi những lănh tụ như Mahatma Gandhi và Wallis Simpson, tới đầu thế kỷ 21, một thời điểm đánh dấu bởi những thay đổi vĩ đại qua cuộc cách mạng kỹ thuật. Tuy vai tṛ của các tổng thống Mỹ thay đổi, ảnh hưởng của họ đă không suy giảm. Ngày nay đây, chúng ta đang chứng kiến sự nổi dậy lại của tinh thần dân tuư, sự bất tín lan rộng đối với các định chế tiêu biểu của thế kỷ trước, và một sự suy giảm niềm tin là những giá trị cấp tiến sẽ mang lại một đời sống tốt đẹp hơn cho phần lớn thiên hạ. Ông Trump vừa là người mang lại những thay đổi đó, đồng thời cũng là người hưởng lợi luôn.
V́ đă chủ tŕ một cuộc 'sống lại' trong chiều kích vĩ đại lịch sử, v́ đă khích động một cuộc sắp xếp trật tự chính trị mới cho cả thế hệ, v́ đă định nghĩa lại vai tṛ của tổng thống Mỹ và thay đổi vai tṛ của Mỹ trên thế giới, ông Trump đă được chọn làm Nhân Vật Của Năm 2024.
Sam Jacobs - TIME - December 12, 2024
Xtra...Xtra...
.
.
.
