Tương lai nào cho quan hệ Trung Quốc - Australia?

Chuyến thăm Trung Quốc của Thủ tướng Australia Julia Gillard có thể "sưởi ấm" quan hệ song phương sau giai đoạn căng thẳng với vụ án gián điệp Rio Tinto. Tuy nhiên, quan hệ này có cần thiết "hâm nóng" vội vàng, hay chỉ cần giữ nhịp bình thường hóa để đảm bảo lợi ích cho cả hai?

Trong chuyến thăm hữu nghị đầu tiên đến Trung Quốc trên cương vị thủ tướng, bà Gillard gặp Chủ tịch nước Trung Quốc Hồ Cẩm Đào và hội đàm với Thủ tướng Ôn Gia Bảo. Bà cũng tham dự Diễn đàn Hợp tác Kinh tế và Thương mại Trung Quốc-Australia cùng Phó Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường.

Lãnh đạo cấp cao Trung Quốc và Australia hội đàm tại Trung tâm hội nghị nhân dân Bắc Kinh vào sáng nay.

Bắc Kinh là chặng dừng chân thứ ba trong chuyến công du các nước Đông Bắc Á của Thủ tướng Australia, sau Tokyo và Seoul. Trước đó, trong chuyến thăm ba ngày tới Hàn Quốc nhân kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa hai nước, bà Gillard hội đàm với Tổng thống nước chủ nhà Lee Myung-Bak.

Lộ trình chuyến thăm các nước châu Á lần này của Thủ tướng Julia Gillard được đánh giá là một nước cờ “khôn ngoan” trong việc lập lại thế cân bằng trong sách lược ngoại giao của Australia đối với ba nước Đông Bắc Á.

Hai năm trở lại đây, tranh chấp thương mại Trung – Australia quanh vụ án gián điệp của Rio Tinto khiến "mây đen" luôn bao trùm mối quan hệ song phương. Do vậy, chuyến thăm đầu tiên của Thủ tướng Gillard tới Trung Quốc sau thời gian căng thẳng được đánh giá là một động thái tích cực nhằm “sưởi ấm” và củng cố quan hệ hai nước.

Trước những dấu hiệu khả quan mà chuyến thăm hữu nghị lần này đem lại cho quan hệ song phương, nhiều chuyên gia phân tích lại cho rằng quan hệ ngoại giao hai nước không nên vội vàng “thắp lửa”, mà cần giữ ở mức bình thường hóa. Bởi cơ hội và mâu thuẫn vẫn tồn tại song song trong mối quan hệ vốn nhiều thăng trầm này.

Quan hệ ngoại giao hai nước mới chỉ có dấu hiệu khả quan trong hợp tác kinh tế, thương mại hơn một thập kỷ trở lại đây. Trung Quốc trở thành đối tác chiến lược, nguồn cung cấp lưu học sinh và lượng khách du lịch lớn nhất cho Australia. Kim ngạch thương mại song phương giai đoạn 2009 -2010 đạt 85,7 tỷ USD.

Đứng trước những cơ hội phát triển và mâu thuẫn còn song song tồn tại trong mối quan hệ song phương phức tạp này, một cuộc điều tra gần đây cho thấy, tuy phần lớn người dân Australia cho rằng, sự lớn mạnh vượt bậc của Trung Quốc trong những năm gần đây sẽ tạo nhiều cơ hội phát triển cho Australia.

Tuy nhiên, có tới 44% người dân nước này lo ngại khả năng trong 20 năm tới, Trung Quốc sẽ trở thành mối đe dọa trực tiếp với Australia. Trong số đó, không ít người nhận định, nếu hai nước xảy ra xung đột, Australia cầm chắc thế bại.

Tuy nhiên, bất chấp những dư luận trái chiều xung quanh tương lai phát triển của quan hệ song phương Trung Quốc - Australia, các cuộc hội đàm đầu tiên giữa lãnh đạo cấp cao hai nước vẫn đem lại dấu hiệu khả quan cho mối quan hệ này.

Trọng tâm của chuyến thăm hữu nghị lần này nhằm phát triển quan hệ hợp tác thương mại song phương. Trên thực tế, những nhu cầu khổng lồ của thị trường tiêu dùng Trung Quốc trở thành nhân tố quan trọng thúc đẩy kinh tế Australia phát triển nhanh chóng.

Tháp tùng Thủ tướng Gillard trong chuyến thăm Trung Quốc lần này còn có đại diện ngân hàng Australia và New Zealand. Giới truyền thông Australia nhận định, chuyến thăm lần này là một động thái bù đắp lại những “thiếu sót” của Chính phủ nước này trong giai đoạn trước đây khi "vô tình" xem nhẹ tiềm lực kinh tế Trung Quốc.

Trong cuộc hội đàm giữa Thủ tướng Ôn Gia Bảo và Thủ tướng Gillard hôm nay tại Trung tâm hội nghị nhân dân Bắc Kinh, hai nước bước đầu đạt được những thỏa thuận chiến lược trong vấn đề hợp tác năng lượng.

Thủ tướng Ôn Gia Bảo khẳng định, quan hệ hợp tác kinh tế thương mại song phương Trung Quốc – Australia sẽ góp phần tích cực đẩy lùi nguy cơ khủng hoảng tài chính toàn cầu. Ông hy vọng, hai nước sẽ từng bước xây dựng mối quan hệ hợp tác ổn định, chiến lược lâu dài trên các lĩnh vực: thương mại, đầu tư, dịch vụ, giáo dục đào tạo…, đồng thời tăng cường mở rộng hợp tác trong khai thác và sử dụng năng lượng mới, năng lượng sạch, năng lượng tái tạo…

Trước đó, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hồng Lỗi cho biết, Bắc Kinh tin rằng hai quốc gia sẽ tăng cường hợp tác và đối thoại mật thiết hơn thông qua chuyến thăm này.

Mai Anh (theo Huanqiu, Xinhua, Chiannews)