Kỹ nghệ xe hơi khắp thế giới rối loạn vì thiên tai Nhật

Giá xe sẽ đắt hơn, sẽ khó mua màu mình thích

TOKYO (AP) - Kỹ nghệ xe hơi trên thế giới đang gặp cơn khủng hoảng sau thảm họa động đất và sóng thần ở Nhật.

Xe hơi mới ở bãi đậu xe Toyota tại Sendai bị sóng thần phá hỏng. Thiên tai làm gián đoạn hệ thống cung cấp phụ tùng, làm rối loạn kỹ nghệ xe hơi toàn thế giới. (Hình: AP Photo/Wally Santana)

Nhiều tuần trước đây, giới mua xe bắt đầu gặp khó khăn khi chọn màu cho kiểu xe mình thích, hằng ngàn công nhân chế tạo xe được lệnh không đến xưởng, và các đại công ty như Toyota, Honda cùng nhiều hãng khác bị thiệt hại hằng tỉ đô-la.

Hơn hai tuần sau thảm họa thiên nhiên, đồ tiếp liệu chế tạo xe hơi từ các ‘chip’ điện tử đến chất màu dùng để pha sơn thiếu hụt nhanh chóng, trong khi các hãng xưởng ở Nhật đang cố gắng phục hồi sản xuất.

Trước mắt, các xưởng chế tạo xe hơi ở Mỹ, Âu Châu và Á Châu chưa cảm nhận trực tiếp hậu quả của sự thiếu hụt đồ tiếp liệu này ngay, vì các phụ tùng thường được chuyển đến chậm chạp bằng đường thủy. Ðiều này sẽ thấy rõ vào thời gian giữa tháng 4.

Koji Endo, giám đốc điều hành cơ quan nghiên cứu Advanced Research Japan ở Tokyo nói, đây là tác động lớn chưa từng có trong lịch sử kỹ nghệ xe hơi.

Hầu hết kỹ nghệ xe hơi ở Nhật hiện đang trong tình trạng giậm chân tại chỗ. Một số cơ xưởng bị tan hoang do động đất, nhưng với sự thiếu hụt về nguồn nước lẫn do tình trạng bị cắt điện luân phiên, không ai có thể khẳng định đến bao giờ các nhà máy mới bắt đầu khởi động trở lại. Một số phân tích gia cho rằng có thể phải chờ đến Mùa Hè năm nay.

Hệ thống phụ tùng phức tạp

Hitachi Automotive Systems, cơ xưởng chuyên chế tạo bộ phận cảm ứng chuyển vận khí và hệ thống điều khiển tay lái, đang chờ đồ tiếp liệu đến mới khởi sự sản xuất được. Trong thời gian chờ đợi, hãng này lại đang phải đối phó với nhiều vấn đề cơ sở như thiếu nước và khí thiên nhiên, phải chịu cảnh bị cúp điện luân phiên, công nhân lo sửa trần nhà bị sụp, tường sập, cũng như thu dọn miểng kiếng vỡ. Một phát ngôn viên cho biết không rõ đến bao giờ mới có thể bắt đầu sản xuất trở lại.

Tình trạng bấp bênh khiến những cơ sở tiếp liệu, hãng chế tạo xe hơi và các đại lý phải co cụm. Ðiều này cho thấy mức tác hại do kỹ nghệ xe hơi có hệ thống cung cấp tiếp liệu vô cùng phức tạp. Mỗi chiếc xe có 3,000 bộ phận, và mỗi bộ phận được làm từ hàng trăm phần nhỏ, do nhiều công ty cung cấp. Chỉ cần một phần bị thiếu hay gửi đến trễ, cả chiếc xe sẽ không chế tạo được.

Khi công ty General Motors tạm đóng cửa một xưởng làm xe tải nhỏ ở Shreveport, Louisiana, do thiếu cơ phận, một phần xưởng chuyên cung cấp động cơ cho những xe ấy phải chịu cảnh đóng cửa theo. Hãng xe Volvo ở Thụy Ðiển cảnh cáo việc sản xuất của họ có thể bị gián đoạn vì thiếu cơ phận dùng trong một tuần.

Hàng trăm phần nhỏ từ nhiều nước

Ðể hiểu rõ thêm về dây chuyền sản xuất, hãy cùng xem việc chế tạo máy radio dùng trong xe. Dụng cụ điện tử này được chế tạo từ hàng trăm phần nhỏ cung cấp từ khắp thế giới. Màn hình có thể làm ở Nhật, trong khi dây nhợ và mạch điện lại từ Nam Hàn. Núm chỉnh âm thanh, chỉnh đài làm bằng nhựa được chế tạo tại một công ty ở Trung Quốc, và khung sắt bọc bên ngoài có thể do Ấn Ðộ gửi sang.

Tất cả các cơ phận nói trên sẽ được ráp lại ở những thời điểm khác nhau như: Dây nhợ và các bộ phận điện tử được đem gắn vào khung sắt, rồi cả phần này được gửi sang một nhà thầu cung cấp khác, nơi đây người ta sẽ ráp núm vặn và mặt ngoài bằng nhựa vào. Chiếc máy radio có thể qua tay thêm ba bốn nhà thầu cung cấp khác nữa trước khi cho xuống tàu, mất hàng tuần lễ lênh đênh trên biển hướng về điểm đến cuối cùng, đó là xưởng ráp xe hơi.

Brian Johnson, một phân tích gia của Barclays Capital nói: “Chuyện không có đơn giản như khi ráp một chiếc máy iPad 2.”

Người mua xe rồi đây sẽ thấy giá thành lên mà lại ít được chọn lựa hơn. Một số màu xe khó có thể kiếm ra vì xưởng chế tạo chất màu để làm sơn bị hư hại nặng khiến phải ngưng sản xuất. Do vậy, hãng Ford thông báo với các đại lý thôi đặt hàng màu đen “áo tuxedo” cho kiểu xe tải F-150, và xe SUV Expedition và Navigator. Một số màu đỏ cũng chịu chung cảnh ngộ tương tự. Ford nói đây chẳng qua chỉ là biện pháp thận trọng mà thôi. Trong khi đó, hãng Chrysler cho đại lý của mình biết họ tạm không nhận đặt hàng 10 loại màu cho các kiểu xe.

Sự kiện này gây lo ngại cho các đại lý, đặc biệt khi màu ăn khách như màu đen lại không có để mà bán. Fortunes O'Neal, tổng giám đốc đại lý Park Cities Ford ở Dallas nói: “Trong thời buổi kinh tế khó khăn như thế này, bán được một chiếc Navigator trị giá $60,000 đã là một điều khó rồi. Chúng tôi đâu muốn mở miệng nói với khách hàng, ‘xin làm ơn chọn màu khác đi.’”

(T.P/Nguoiviet)