Ám ảnh về vụ sát hại Linda O'Keefe, 11 tuổi, chưa được giải mã từ năm 1973, các cảnh sát nghĩ ra cách sử dụng công nghệ mới và phương tiện truyền thông xã hội để tìm đột phá.
Năm 2018, Jennifer Manzella, cựu phát ngôn viên của Sở Cảnh sát Thành phố Newport Beach (NBP), nảy ra ý tưởng kể câu chuyện của Linda trên Twitter sau khi điều tra viên chính, Trung sĩ Court Depweg, giao nhiệm vụ thu hút sự chú ý cho vụ án bế tắc hàng thập kỷ qua.
"Xin chào, tôi là Linda O'Keefe", tài khoản của NBP bắt đầu dòng tweet đầu tiên ngày 6/7/2018. "Ngày này 45 năm trước, tôi biến mất khỏi Newport Beach. Tôi bị sát hại, thi thể của tôi được tìm thấy ở đường mòn Back Bay".
"Bây giờ, 45 năm sau, tôi lại có tiếng nói. Hôm nay, tôi sẽ kể cho các bạn nghe câu chuyện của mình", một dòng tweet khác viết. "Đại lộ Orchid. Đó là con phố mà tôi đã lớn lên. Chúng tôi sống trong một ngôi nhà nhỏ. Lúc 8h, tôi bước ra khỏi cửa... và không biết rằng đó sẽ là lần cuối cùng".
Vào ngày mất tích, Linda đang học hè tại trường trung học Lincoln ở thị trấn ven biển Corona del Mar, California. Linda thường đạp xe đến trường, nhưng vào hôm đó, cô bé được giáo viên dạy piano chở đi.
Đến trưa, bạn học thấy Linda nói chuyện điện thoại với mẹ trong văn phòng nhà trường, xin được chở về nhà. Cô bé buồn bã, khóc lóc, nhưng mẹ Linda bảo không thể đến đón vì đang rất bận.
Khoảng 13h15 ngày 6/7/1973, chưa đầy một tiếng sau khi Linda gọi điện về nhà, cô bé được hai mẹ con hàng xóm trông thấy ở gần ngã tư cách nhà khoảng 1,6 km. Linda đang nói chuyện với người đàn ông ngồi trong xe van màu ngọc lam, cửa xe đang mở. Đó là lần cuối cùng người ta thấy Linda còn sống.
Sáng 7/7, công tác tìm kiếm Linda được tăng cường. Khoảng 10h, khi đạp xe ngắm cảnh dọc đường mòn vắng vẻ Back Bay, cách nhà Linda gần 5 km, hai cha con phát hiện một thi thể giấu trong bụi cây ven đường.
"Họ nhìn thấy thi thể một bé gái... Tôi vẫn mặc chiếc váy mẹ may cho và mang chiếc cặp sách tự chế. Tôi đã bị bóp cổ... Giờ đây là cuộc điều tra giết người", tài khoản NBP viết.
Ngày cuối cùng trong cuộc đời và kết cục bi thảm của Linda được kể lại dưới góc nhìn của chính nạn nhân 11 tuổi đã đem đến tiếng vang khắp thế giới.
Theo Jennifer, họ có bảy triệu lần hiển thị. Đó là bảy triệu người đã xem, thích và chia sẻ lại dòng tweet có hashtag #LindasStory, đến từ Nam Mỹ, châu Âu, Australia, Pháp...
"Cuộc tìm kiếm Linda O'Keefe giờ là cuộc tìm kiếm kẻ giết Linda O'Keefe. Đó có phải là người mà tôi biết không? Hay một người lạ? Là người đàn ông trong xe van ư? Có rất nhiều câu hỏi", dòng Tweet viết.
Thi thể Linda được phát hiện bên đường mòn vắng vẻ. Ảnh: NBP
Bằng phương pháp thôi miên, Jandi và mẹ cung cấp thông tin chi tiết về chiếc xe van màu ngọc lam và người đàn ông nói chuyện với Linda. Cảnh sát tạo ra một bức phác họa tổng hợp dựa trên mô tả: một người da trắng, tóc xoăn, rám nắng.
Chỉ với một bức phác họa đơn giản, không có biển số xe, đội điều tra như đang mò kim đáy bể.
Họ tìm thấy rất ít manh mối tại hiện trường vụ án. Một số vết bánh xe đã được chụp ảnh và kiểm tra, nhưng không có phương tiện để so sánh nên chẳng dẫn đến đâu.
Cảnh sát hy vọng khám nghiệm tử thi sẽ cung cấp một số manh mối, nhưng nó chỉ kể một câu chuyện kinh hoàng vào thời điểm đó. Cô bé bị tấn công tình dục, có những vết hằn trên cổ và những vết trầy xước do chống cự.
Nhà chức trách xác định thời gian tử vong của Linda là từ nửa đêm đến 2h, tức là khoảng 12 tiếng kể từ khi cô bé nói chuyện với người đàn ông trong xe.
Vào khoảng 23h30 tối đó, trong khi cuộc tìm kiếm Linda vẫn đang được tiến hành, một phụ nữ sống ở khu vực dốc phía trên nơi phát hiện thi thể nghe thấy một giọng nữ hét lên "Dừng lại! Ông đang làm tôi đau đấy", nhưng cô không báo cảnh sát.
Nhà chức trách đã giữ kín chi tiết Linda bị tấn công tình dục trong nhiều thập kỷ. Dù khoa học ADN trong điều tra hình sự chưa xuất hiện vào năm 1973, nhà tội phạm học Jim White đã thu thập mẫu tinh dịch hung thủ để lại trên cơ thể Linda và bảo quản trong tủ đông suốt nhiều thập kỷ, chờ khoa học bắt kịp.
Bố mẹ Linda qua đời mà không biết kẻ nào đã cướp đi con gái họ. Mẹ cô bé bị ám ảnh bởi cuộc điện thoại cuối cùng và luôn sống trong cảm giác tội lỗi "giá như đến đón con".
Khi vụ án dần chìm vào quên lãng, ảnh của Linda vẫn được treo trên tường của đơn vị phá án và nhiều thế hệ điều tra viên chưa bao giờ quên tên cô bé.
Xét nghiệm ADN lần đầu tiên được thực hiện đối với trường hợp của Linda vào cuối những năm 1990, tạo ra một hồ sơ nghi phạm chưa xác định. Hồ sơ này được tải lên cơ sở dữ liệu tội phạm quốc gia CODIS, nhưng không có kết quả trùng khớp nào.
Đến năm 2017, công nghệ ADN có những bước phát triển nhảy vọt. Tháng 10/2017, Trung sĩ Court Depweg thuê công ty Parabon NanoLabs để tạo ra ảnh nghi phạm dựa trên các đặc điểm di truyền.
Tháng 4/2018, nhà chức trách ở California tuyên bố Joseph James D'Angelo, một cựu cảnh sát, là Sát nhân Golden State khét tiếng gây ra ít nhất 13 vụ giết người và 50 vụ hãm hiếp từ năm 1975 đến 1986. Đây là vụ bắt giữ đầu tiên trong một vụ án được giải quyết nhờ phả hệ di truyền.
Vụ việc mang lại hy vọng cho các điều tra viên của NBP. Hai tháng sau, NBP phát động chiến dịch lạ thường để tìm kiếm những manh mối mới về vụ án Linda trên Twitter.
Chiến dịch truyền thông xã hội #LindasStory không mang lại cho cảnh sát manh mối quan trọng nào, nhưng nó đã thu hút sự chú ý của CeCe Moore, chuyên gia phả hệ di truyền học tại công ty Parabon. CeCe nhận lời giúp đỡ tìm ra kẻ giết Linda bằng cách áp dụng phả hệ di truyền.
Họ tải hồ sơ ADN của hung thủ lên cơ sở dữ liệu công cộng GEDmatch và FamilyTreeDNA, nơi mọi người tự nguyện gửi ADN của họ để tìm kiếm các thành viên trong gia đình. Họ cố gắng xác định người có ADN tương tự nghi phạm, sau đó vẽ cây gia phả để lần ra hắn.
Mẫu tinh dịch hung thủ để lại trên cơ thể Linda được bảo quản trong tủ đông suốt nhiều thập kỷ. Ảnh: NBP
Tháng 1/2019, hơn bốn thập kỷ sau khi Linda bị sát hại, ADN hung thủ để lại cuối cùng đã dẫn đến một nghi phạm tên James Neal, 72 tuổi, sống ở Monument, Colorado. Ông ta tự nguyện chia sẻ ADN lên cơ sở dữ liệu của FamilyTree để nghiên cứu phả hệ của chính mình, thậm chí còn có một cây phả hệ công khai trên mạng.
Trước khi bắt giữ James, cảnh sát cần mẫu ADN mới từ ông ta để so sánh với mẫu từ năm 1973. Cảnh sát theo dõi, phát hiện James là kẻ nghiện thuốc lá có thói quen dập tắt đầu thuốc rồi bỏ vào túi.
Nhờ kiên trì đeo bám, cảnh sát bắt được khoảnh khắc ông ta búng điếu thuốc trong bãi đậu xe của một cửa hàng tạp hóa. Đầu mẩu thuốc lá được thu thập rồi gửi đến phòng thí nghiệm tội phạm của quận Cam, cho kết quả trùng khớp với mẫu ADN năm 1973.
James có hồ sơ phạm tội dài, trong đó có những tội nghiêm trọng như bạo lực, tấn công tình dục. Năm 1966, ông ta bị bắt gặp cùng một cô gái vị thành niên trong xe và bị bắt giữ. Giống như Linda, James đón thiếu nữ ở Newport Beach.
Vụ án năm 1966 khiến cảnh sát khẳng định Linda không phải là nạn nhân đầu tiên của James. Hắn là một kẻ săn mồi thực sự. Từ đây, cảnh sát Newport Beach phát hiện nghi vấn lạm dụng tình dục của James đối với 5 đứa trẻ ở các khu vực khác. Mục tiêu chính của hắn là các bé gái từ 7 đến 13 tuổi.
Vào thời điểm Linda bị sát hại, James sống ở quận Cam, cách nơi cô bé bị bắt cóc chưa đầy nửa tiếng lái xe. Tên thật của hắn là James Layton, nhưng ngay sau khi Linda bị giết, hắn xuất hiện ở Florida với danh tính mới.
Ngày 19/2/2019, cảnh sát bắt giữ James tại nhà. Hắn bị buộc tội giết người, bắt cóc và có hành vi dâm ô trẻ dưới 14 tuổi.
Trong quá trình thẩm vấn, James thừa nhận quá khứ lạm dụng tình dục các bé gái nhưng viện cớ say rượu. Khi nói đến vụ giết Linda, hắn bất hợp tác hơn rất nhiều. James phủ nhận mọi liên quan đến cô bé dù có bằng chứng ADN. Khi bị bỏ lại một mình với ảnh Linda, hắn nhìn vào mặt cô bé và nói: "Xin lỗi bé nhưng đó không phải tôi".
James Neal nhìn vào ảnh của Linda và nói xin lỗi trong phòng thẩm vấn. Ảnh: NBP
Theo luật năm 1973, James chỉ phải đối mặt với án tù chung thân với thời hạn tối thiểu 7 năm để được ân xá. Tuy nhiên, nhờ thông tin mới từ cuộc điều tra của NBP, Ủy viên công tố quận có thể nâng mức án bằng cách đưa ra các vụ tấn công tình dục trẻ em bị cáo buộc khác của James.
Dù không trực tiếp dẫn đến nghi phạm, chiến dịch #LindasStory giúp cảnh sát nhận được lệnh khám xét tất cả thiết bị điện tử của James để xem liệu hắn có theo dõi vụ án hay không. Họ không tìm thấy bất kỳ tìm kiếm nào về Linda, nhưng tìm thấy bằng chứng về lượng lớn nội dung khiêu dâm trẻ em.
Cơ quan Công tố quận Cam kết hợp vụ án của Linda với các cáo buộc tấn công tình dục hai bé gái khác từ 1995 đến 2002 tại quận Riverside, California. Những trường hợp đó chưa từng bị khởi tố và còn thời hiệu. Nếu bị kết án trong cả ba tội danh, James sẽ phải ngồi tù suốt phần đời còn lại.
Tuy nhiên, vào mùa hè 2020, James chết vì nguyên nhân tự nhiên khi bị giam giữ.
"Cảm ơn gia đình, bạn bè và bạn học của tôi đã không bao giờ từ bỏ hy vọng... Cảm ơn các thế hệ điều tra viên đã tham gia vụ án của tôi... Nhờ các bạn mà câu chuyện của tôi không kết thúc vào tháng 7/1973", NBP viết dòng tweet khép lại vụ án Linda.
VietBF@sưu tập
